رييس فرهنگستان هنر گفت: خويشاوندي و پيوند «شاهنامه» و كتاب آسماني تا حدي است كه تمام مسائلي كه از شجره طيبه و حقايق ديگر در آنجا مطرح شده در «شاهنامه» نيز آمده است.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبري فارس «توانا»، نشست نقد و بررسي كتاب «فرهنگ شاهنامه» امروز با حضور علي معلم، رئيس فرهنگستان هنر، علي رواقي، مولف كتاب، ژاله آموزگار، فتح‌الله مجتبايي، هادي سعيد كياسري در غرفه سراي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب، برگزار شد.
در ابتداي اين نشست، علي معلم، شاعر اظهار داشت: آرزومندي حكيم ابوالقاسم فردوسي همواره اين بوده كه از پيوند اقوام كوچك، ايران بزرگ بسازد به همين دليل كتاب حكيم و حكمت او در همين راستا نوشته شده است.
وي اضافه كرد: خويشاوندي و پيوند «شاهنامه» و كتاب آسماني تا حدي است كه تمام مسائلي كه از شجره طيبه و حقايق ديگر در آنجا مطرح شده در «شاهنامه» نيز آمده است.
* فردوسي طي ۳۰ سال رنج هويت ايراني را زنده كرد
در ادامه اين مراسم ژاله آموزگار بيان كرد: در تاريخ انديشمندان و دانشمندان ايران شخصيت‌هايي وجود دارند كه نمي‌توان آنها را زاده روز، ماه و سال ويژه‌اي دانست بلكه اين افراد به كل تاريخ ما تعلق داشته زادگاهشان تمام ايران است.
وي يكي از اين شخصيت‌ها را ابوالقاسم فردوسي دانست و ادامه داد: زادگاه و تاريخ تولد فردوسي اهميتي ندارد چرا كه همه جاي ايران سراي اوست، همچنين او با هر نوزادي در ايران زاده مي‌شود اما با اين تفاوت كه مرگ فرهنگي ندارد.
آموزگار با بيان اينكه فردوسي طي ۳۰ سال رنج هويت ايراني را زنده كرد، افزود: در اينجا اين سؤال مطرح است كه آيا فردوسي حقيقتأ رنج برده است؟ مگر سعادتي بزرگ‌تر از اين وجود دارد كه سال‌هاي عمر به لغزاندن قلم بگذرد؟ اين را مي‌توان سرخوشي دانست يا رنج؟
وي تصريح كرد: همه مي‌دانيم كه در زندگي مادي و معنوي فردوسي زير و بم‌هاي فراواني داشته اما نيروي فرهنگي آن بزرگمرد سبب شده تا پس از گذشت اين همه سال ما در چنين نشست‌هايي گردهم آئيم.
آموزگار نويسنده كتاب «فرهنگ شاهنامه» را يكي از بيشمار فرزندان عاشق فردوسي دانست و افزود: تاكنون شاهنامه‌ها و تاريخ‌هاي بسيار داشته‌ايم اما هرگز جايگاه حقيقي آنها را پيدا نكرده ايم، همچنين فردوسي، شاهنامه شد تا سال‌ها ايران و فرهنگ ايراني زنده بماند.
* تدوين كتاب «فرهنگ شاهنامه» بر اساس نسخه معتبر چاپ مسكو بوده است
در ادامه اين مراسم، فتح‌الله مجتبايي، استاد زبان و ادبيات فارسي گفت: بيش از ۳۰ سال انتظار انتشار چنين كتابي را داشتيم كه هماكنون كتاب «فرهنگ شاهنامه» منتشر شده است.
وي افزود: من از ابتدا شاهد چگونگي فعاليت اين نويسنده در اين حوزه بوده و دغدغه او در زمينه لغت و زبان را از نزديك درك كرده‌ام؛ او همواره در جستجوي لغات فارسي در لهجه‌هاي مختلف بوده است.
مجتبايي ادامه داد: نويسنده كتاب «فرهنگ شاهنامه» در مقدمه اين اثر به ارائه مقاله‌هايي درباره اين موضوع پرداخته است، همچنين اين مقالات از دو جنبه ارزشمند هستند از يك سو بر اساس مهم‌ترين كارهاي علمي صورت گرفته‌اند و از سوي ديگر دقت نظر و عمق اطلاع نويسنده اثر از متون علمي واقعاً ستودني است.
وي بيان كرد: كتاب‌هاي لغت مختلف درباره "شاهنامه " بهزودي منتشر مي‌شوند كه از جمله آنها مي‌توان به دو كار شاخص در اين حوزه، يكي "دهخدا " و ديگري "فرهنگ فريتس ولف " اشاره كرد.
مجتبايي با بيان اينكه اساس تدوين كتاب «فرهنگ شاهنامه» بر اساس نسخه‌هاي معتبر چاپ مسكو بوده است، تصريح كرد: معتقدم كامل‌ترين نسخه، نسخه چاپ مسكو است. البته پس از پيدا شدن نسخه جديد در بيروت شايسته است پژوهش‌گران به ويژه جوان‌ها به سراغ تصحيح جديدي از "شاهنامه " بروند.
مجتبايي عنوان كرد: "شاهنامه " يك كتاب نيست چرا كه فرهنگستان است و كاري بسيار متفاوت از ايلياد يا اديسه به حساب مي‌آيد، همچنين اين فرهنگ بزرگ به تحقيقات بيشتري براي درك معاني و مفاهيم علمي، تاريخي، فلسفي، اجتماعي و ادبي نياز دارد.
وي اضافه كرد: كتاب «فرهنگ شاهنامه» برگرفته از لغات شاهنامه بر مبناي نسخه هاي معتبر و داوري‌ها‌ي مولف از نظر معيارها و ميزان‌هاي زبان‌شناسي است چرا كه او به تعبيرات و تركيبات پرداخته است.
* هريك از آثار علي رواقي در حوزه‌هاي مختلف خود بهنوعي مرجع هستند
در ادمه اين نشست سعيد كياسري بيان كرد: هريك از آثار علي رواقي در حوزه‌هاي مختلف خود به نوعي مرجع و مأخذ است، همچنين كتاب «فرهنگ شاهنامه» با توجه به پرداختن به تركيبات و تعبيرات مختلف، ارزش به سزايي دارد.
وي اضافه كرد: اهل زبان معتقدند زبان صيانت نمي‌شود مگر آنكه آن زبان، شاعر بزرگي را تربيت كند، اگر زباني از پرورش شاعر محروم ماند، رواج نمي‌يابد؛ از سوي ديگر زبان‌هايي كه شاعر بزرگ نداشته باشد زبان مردم و زبان كوچه و بازار نمي‌شود.
* فردوسي از خردسالي با فرهنگ ايراني و اسلامي رشد يافته است
در پايان اين نشست نويسنده كتاب «فرهنگ شاهنامه» اظهار داشت: اين اثر در برابر كاري كه بايد در ارتباط با فردوسي و شاهنامه صورت گيرد، بسيار ناچيز است.
وي با بيان اينكه براي پرداختن كامل به "شاهنامه " بايد كتاب‌هاي مختلفي تدوين شوند چرا كه "شاهنامه " فرهنگ ايران است، اضافه كرد: براي اين سخن مي توان مثالي آورد كه در زمينه تقديرباوري، آيين شهرياري، زبان شاهنامه و اينكه آيا فردوسي تعمدي در استفاده نكردن از لغات عربي داشته است بايد پژوهش‌هايي صورت گيرد.
علي رواقي ادامه داد: فردوسي از خردسالي با فرهنگ ايراني و اسلامي رشد يافته و به همين دليل است كه در بزرگسالي اين توانمندي را داشته تا آنچه مدنظر دارد به زبان فارسي بيان كند.