ایسنا/آذربایجان شرقی :هر سال با فرارسیدن ماه پرفضیلت رمضان، سفره‌های افطاری نیز در خانه‌ها پهن می‌شد و دوستان و آشنایان دور هم جمع می‌شدند؛ خیران و افراد بسیاری نیز خوان‌ احسان و نیکی گشوده و نیازمندان را گرد سفره مهربانی جمع می‌کردند و یا غذای گرم به خانه‌هایشان می‌فرستادند.

این سفره‌ها و افطاری‌ها به فرد روزه دار و به ویژه برای نیازمندان، در آموزه‌های دینی مسلمانان بسیار مورد تاکید قرار گرفته و به حدی با فضلیت و نیکوست که در قرآن کریم و روایات دینی، از اوصاف پیامبران و پیشوایان دین شمرده شده است.

روایتی از اهمیت افطاری دادن به روزه‌دار

در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است: فردی به نام سدیر، در ماه مبارک رمضان، بر پدرم امام باقر(ع) وارد شد. حضرت فرمود: ای سدیر، آیا می‌دانی در چه شبهایی قرار داریم؟ عرض کرد، آری، پدرم فدایت باد، شبهای ماه مبارک رمضان است. امام فرمود: آیا می‌توانی در هر شب از این شب‌ها 10 بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کنی؟ سدیر گفت: پدر و مادرم فدایت باد این اندازه ثروت ندارم. امام فرمود: آیا می توانی نه بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کنی؟ سدیر باز همان گونه جواب داد. حضرت یکی یکی کم کرد تا فرمود: آیا می‌توانی هر شب یک بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کنی؟ سدیر عرض کرد: این نیز در توانم نیست. امام فرمود: آیا می‌توانی هر شب مسلمانی را افطار دهی؟ مرد گفت: آری، بلکه ده مسلمان را نیز می‌توانم. پدرم فرمود: ای سدیر، من نیز همین را اراده کرده ام. اگر بتوانی یک برادر مسلمان را افطاری دهی(ارزش آن) چون آزاد ساختن یکی از فرزندان اسماعیل است.(وسائل الشیعه، ج 7، ص 100، ج 3)

اهمیت افطاری دادن و دستگیری از نیازمندان در خطبه شعبانیه

رسول خدا(ص) در بخشی از خطبه شعبانیه درمورد اهمیت افطاری دادن چنین می‌فرمایند: بدانید که خداوند به عزت خود قسم یاد کرده است که نمازگزاران و سجده کننده‌گان را عذاب نکند. ای مردم! هر کسی از شما روزه‌دار مؤمنی را افطار دهد، چنان است که گویا بنده‌ای را آزاد کرده، و خداوند از لغزش‌های گذشته‌اش می‌گذرد. یکی عرض کرد! ای رسول خدا، همه ما قدرت افطاری دادن و سیرکردن شکم افراد را نداریم. پیامبر خدا فرمود: با پاره‌ی خرما و مقداری آب، آتش را از خود دور کنید. ای مردم! اگر کسی در این ماه اخلاق خودش را نیکو و اصلاح کند، جواز عبور از پل صراط برای او خواهد بود. و آن کسی که در این ماه بر زیردستان خود آسان گرفته و سخت گیری نکند، خداوند حساب را بر او آسان می‌گیرد". و هر کس در این ماه شرّ خود را از مردم باز دارد، خدا خشم خود را از او در روز قیامت باز دارد و کسی که یتیمی را در این ماه گرامی بدارد، خدا او را در روز قیامت گرامی دارد...

به گزارش ایسنا، امیرمؤمنان علی(ع) از نظر طعام شبیه‌ترین افراد به پیامبر گرامی اسلام(ص) بود؛ او خود نان، سرکه و زیتون می‌خورد و به مردم نان و گوشت می‌داد.(میزان الحکمة، ص 539)

افطاری در دوران کرونا

رییس دانشگاه علوم پزشکی تبریز در گفت‌وگوی خبری، با تاکید بر ضرورت خودداری از برگزاری دورهمی‌ها و افطاری‌ها در ماه مبارک رمضان، اظهار کرد: ترس ما از این است که محدودیت‌ها را در ماه رمضان رعایت نکنیم و عادت به دادن افطاری، باعث برگزاری دورهمی‌های خانوادگی شود.

دکتر محمد حسین صومی، خاطرنشان کرد: وظیفه امروزمان خودداری از دورهمی‌ها بوده و در صورت خودداری از اجتماعات و رعایت موارد مورد تاکید به مدت دو الی چهار هفته، ویروس کرونا  زمین گیر و شیب نزولی خواهد شد و تعداد افراد مبتلا در هر روز طی ماه آتی به تعداد انگشتان دست خواهد بود.

اما امروز که ویروسی جهانی بر این ایام مبارک سایه انداخته و باعث شده تا همه تجمعات و از جمله میهمانی‌ها و دورهمی‌ها و اطعام نیازمندان در قالب میهمانی تعطیل شود، چگونه به عمل دینی و با فضیلت "افطاری دادن به روزه‌داران و مومنان" عمل کنیم و در ماه میهمانی خداوند، شادی را به خانواده‌های نیازمند هدیه کنیم؟

یک کارشناس مسائل مذهبی در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر این‌که افطاری دادن و اطعام دادن در دین مقدس اسلام جایگاه مهمی دارد، افزود: اطعام دادن، فقط مختص ماه مبارک رمضان نیست، چراکه در طول سال به این امر سفارش شده و صرف مجالس عروسی و عزا هم نیست، بلکه امر خیری است که همیشه می‌توان انجام داد و با اعطای یک پرس غذا، یک بسته نان، یک کیسه برنج و... به نیازمندان در این رابطه قدم برداشت.

حجت‌الاسلام عزالدین تقی‌زاده با بیان این‌که اطعام دادن در ماه مبارک رمضان جایگاه و فضیلت ویژه‌ای دارد، گفت: چراکه اعمال انسان در این ماه مبارک عبادت بوده و چه برسد به این‌که فقیری را اطعام دهد؛ چنانچه پیامبر گرامی اسلام(ص) در خطبه شعبانیه در فضیلت ماه رمضان می‌فرماید: نفس‌های شما در این ماه ثواب تسبیح دارد و خواب شما در آن عبادت و عمل شما در آن مقبول و دعای شما در آن مستجاب است.

بهترین مصداق برای افطاری دادن در ایام کرونایی

وی با بیان این‌که امروزه به واسطه شیوع کرونا ویروس، برپایی میهمانی و سفره‌های افطاری برای نیازمندان هم تعطیل شده، اما در اصل نباید اصل این عمل خیر تعطیل شود، گفت: بهترین مصداق افطاری دادن در این ایام، تهیه بسته‌های معیشتی در قالب جیره خشک است؛ هر پرس غذایی که در رمضان‌های پیشین می‌دادیم، امسال می‌توانیم در قالب جیره‌های خشک، اقلام ضروری و... به دست خانوارهای نیازمند برسانیم.

وی تاکید کرد: البته باید آبروداری کرد و بسیار محترمانه و کریمانه، خانواده‌های نیازمند را شناسایی کرده و این اقلام را توزیع کرد.

وی با بیان این‌که این جیره‌های خشک احتمال دارد تا پنج الی ۱۰ روز هم مورد استفاده این خانواده‌ها قرار گیرد، افزود: با شیوع کرونا باید تجمع‌ها و دورهمی‌ها تعطیل شود، اما این موضوع نباید منجر به تعطیلی عمل خیر "افطاری دادن" شود، چراکه می‌توانیم در قالب "توزیع جیره خشک و بسته معیشتی" این عمل دینی را به نحو احسن، انجام دهیم.

هزینه ضیافت‌ها را در امور خیریه صرف کنیم

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، تاکید کرد: با توجه به شرایطی که کروناویروس ایجاد کرده، امسال در ماه رمضان نیز به خاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، افطاری جمعی و مهمانی هم برگزار نخواهد شد؛ پیشنهاد می‌کنم تا نیات خیر، احسان و هزینه ضیافت‌ها را در امور خیریه صرف کنیم و توجه داشته باشیم که شاد کردن دل نیازمندان، بهترین کارها است.

حجت‌الاسلام رسول برگی با بیان روایتی از امام صادق در مورد اهمیت کمک به نیازمندان، گفت: در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده "خداوند به حضرت داود وحی نمود که گاه بنده‌ای از بندگان من کار نیکی انجام می‌دهد و به سبب آن، بهشت را برای او مباح می‌گردانم! حضرت داود گفت: پروردگارا! آن کار نیک و حسنه چیست؟ حق تعالی فرمود: او به شاد نمودن دل بنده ی من می پردازد، اگرچه آن شاد نمودن به اندازه ی یک دانه ی خرما باشد، من آن را نیز می پذیرم و آن کار را برای او ثبت می‌نمایم".(اصول کافی،جلد دوم)

وی افزود: چنین خدایی داریم که بر رحم کنندگان، رحم می‌کند و منتظر بهانه‌ای است تا بندگان خود را مورد رحمت و مغفرت خویش قرار دهد؛ باید در مقابل چنین معبودی هرآنچه در توان داریم انجام دهیم و از نیازمندان دستگیری کنیم، تا او نیز رحمتش را بر ما فرود آورد.