شهادت "سپهبد قَرَني" اولين رئيس ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران (1358ش)
شهيد سپهبد ولي اللَّه قَرَني در سال 1292 ش در اصفهان به دنيا آمد. از ابتداي ورود به ارتش، فعاليت عليه رژيم طاغوت را آغاز كرد و در سال 1337 ش در پي افشاي كودتا بر ضد رژيم به همراه دوستانش دستگير شد. به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي، شهيد قرني نيز به سمت اولين رييس ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران منصوب شد. حضور ارزشمند وي ميتوانست منشأ تحولات اسلامي فراواني در ارتش آن زمان قرار گيرد ولي پس از گذشت 72 روز از پيروزي انقلاب اسلامي، سپهبد قرني توسط چند تروريست گروهك ضاله فرقان به شهادت رسيد. اين توطئه و ديگر توطئههاي مشابه نتوانست در پيشرفت انقلاب اسلامي و انسجام ارتش خللي ايجاد نمايد. چرا كه با تدبيرهاي امام خميني(ره)، همه نقشههاي شيطاني دشمنان ايران و اسلام نقش بر آب شد و روز به روز بر اقتدار و محبوبيت ارتش جمهوري اسلامي افزوده گشت.
آغاز جنگ نفتكشها از سوي رژيم بعث عراق عليه ايران در خليج فارس (1363 ش)
پس از گذشت نزديك به چهار سال از وقوع جنگ تحميلي عليه ايران، عراق با كمك قدرتهاي بزرگ درصدد فشار بيشتر به ايران و شكستن بن بست جنگ برآمد. از اينرو طي يك برنامهريزي مشترك، قرار بر اين شد كه مانع از صدور نفت ايران گردد و براي جايگزيني نفت ايران در بازارهاي بينالمللي، توليد و صادرات نفت كشورهاي منطقه افزايش يابد، طوري كه به موازات تشديد حملات عراق به پايانههاي صدور نفت ايران و نفتكشها، قيمت نفت به تدريج كاهش يافت. بدين ترتيب، عراقيها با حمايت آمريكا و غرب، براي نخستين بار با استفاده از هواپيماهاي سوپراتاندارد فرانسوي، ضمن حمله به جزيره خارك، نفتكشهاي حامل نفت ايران را در سوم ارديبهشت 1363، مورد حمله قرار دادند. مقامات عراقي در مورد اين اقدام چنين استدلال كردند كه اين حمله سبب پايان يافتن جنگ خواهد شد زيرا اگر ايران پول نفت را نداشته باشد، نميتواند اسلحه مورد نياز خود را از بازارهاي سياه تهيه كند. اين در حالي بود كه وقتي ايران سياست مقابله به مثل محدود را در پيش گرفت، منجر به اعتراض كشورهاي منطقه و صدور قطعنامه سازمان ملل عليه جمهوري اسلامي ايران گرديد.
روز بزرگداشت شيخ بهايي
سوم اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت شیخ بهایی، عالم کمنظیر، فقیه و حکیم فرزانه است؛ او که از شاگردان شهید ثانی و از افتخارات جهان اسلام بهشمار میآید.شیخ بهایی در طول حیات پربار خویش، به نقاط مختلف جهان سفر کرد و از محضر استادان برجسته، در رشتههای گوناگون استفاده کرد و در بسیاری از دانشها متبحّر شد. او با ارائه حدود 100 اثر ارزنده در شاخههای مختلف علم و تربیت شاگردان بسیار که هر کدام منشأ برکات فراوان بودند، به جهان اسلام روشنایی بخشید. میراث ماندگار شیخ، هنوز پس از قرنها چراغ راه پویندگان دانش و دین است. شیخ بهایی که در کودکی وارد ایران شده بود، از همان دوران، علاقه وافری به یادگیری زبانفارسی نشان داد و سرانجام با مکالمه، ترجمه و نگارش به زبانفارسی به خوبی آشنا شد . از نخبگان و فرزانگان دوران که خوشهچین خرمن پرفیض شیخبهایی بودند، میتوان ملاصدرای شیرازی، ملامحسن فیض کاشانی، فیاض لاهیجی، محقق سبزواری، سیدحسن کرکی، سیدماجد بحرانی و ملامحمدتقی مجلسی را نام برد که هر کدام از آنها، خدمتی بزرگ به دنیای اسلام ارائه دادند و نقشی عظیم در هدایت جامعه بشری ایفا کردند .
آغاز هفته مشاغل
شغل از نظر لغوی، به معنای به کار واداشتن کسی و آن چه مایه مشغولیت می باشد، است. از طریق اشتغال، فردْ فعالانه در جریان تولید و خدمات مشارکت می کند و پاداشی نقدی یا جنسی دریافت می دارد. کار و شغل، فعالیتی بدنی یا فکری در راه تولید و خدمت است. بنابراین، در تعریف شغل می توان گفت: شغل، یعنی کاری که فرد، مشغول به انجام آن است و به وسیله آن، هم انجام وظیفه می کند و هم امرار معاش می نماید.
درگذشت "ابن حاجب" محدث و مورخ مسلمان(630 ق)
ابن حاجب در سال 593 ق در دمشق به دنيا آمد و براي بهرهگيري از دانش محدثان عصر خود، به شهرها و نقاط مختلف سفر كرد. ابن حاجب در علم حديث، سرآمد علماي عصر خود بود، كه تاليفاتي از وي به جاي مانده است.
رحلت عالم فرزانه "ملاحسينقلي همداني" استاد بزرگ اخلاق(1311 ق)
آخوند ملاحسينقلي همداني عارف والاقدر، فقيه و حكيم فرزانه و از بزرگترين استادان عرفان و اخلاق، در سال 1239 قمري در روستاي "شوند" در "جزين" همدان متولد گرديد. از استادان وي ميتوان به شيخ عبدالحسين تهراني (شيخ العراقين)، شيخ مرتضي انصاري و آقاسيدعلي شوشتري و از شاگردان دانشمند او ميتوان به شيخ محمد بهاري، سيد احمد كربلايي، شيخ موسي شراره، سيدمهدي حكيم، ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي و سيد جمالالدين اسدآبادي اشاره نمود. به گفتهي استاد شهيد مطهري، حوزهي تعليم و تربيت آخوند همداني، بيشتر حوزهي تربيت بود تا تعليم.مدفن اين سالك راه حق در كربلا واقع گرديده است.
آغاز سلطنت رسمي"احمدشاه" آخرين پادشاه قاجار(1332 ق)
پس از محمد علي شاه قاجار، پسرش احمدشاه در 27 جمادي الثاني 1327 ق در دوازده سالگي به پادشاهي برگزيده شد. چون احمدشاه كودكي بيش نبود، كارها به دست هيئت مديرهاي افتاد كه زمام امور را تا تشكيل مجلس تازه، در كف خود گرفت. در اين ميان ابوالقاسم خان ملقب به ناصرالملك، نيابت سلطنت يافت و تا شعبان 1332 ق در اين مقام بود و از آن پس، چون احمدشاه به سن قانوني رسيده بود، به طور رسمي، پادشاه ايران گرديد.
تولد "امانوئل كانْتْ" فيلسوف شهير آلماني (1724م)
امانوئل كانت فيلسوف بلندآوازه آلماني در بيست و دوم آوريل 1724م در كُنيگسْبِرْگْ آلمان در خانوادهاي متوسط به دنيا آمد و از كودكي به طبيعت علاقهمند شد. وي پس از پايان تحصيلات خود در رشته رياضيات، الهيات و فلسفه، به تدريس در يك روستا پرداخت و بارها دعوت دانشگاه برلين براي تدريس فلسفه را رد كرد. كانت تا 46 سالگي شغل خاصي نداشت و از آن زمان، در دانشگاه شهر خود به تدريس فلسفه روي آورد. كانت در زندگي، بسيار منظم بود و كارهاي خود را با نظم عجيبي انجام ميداد. او در طي اين سالها، سيستم فكري خاصي به عمل آورد كه در كليه فلاسفه پس از او تأثير داشته است. كانت همچنين آثار متعددي به نگارش درآورد كه نقد عقل محض، مباني مابعدالطبيعه اخلاق، نقد عقل عملي و دين در حدود عقل از آن جملهاند. در اين آثار، كانت نظريات خود را با مباحثاتي چنان بغرنج و در هم تشريح ميكند كه تلخيص آنها كار مشكلي است. كانت اشياء را به دو دسته تقسيم ميكند: يكي چيزهاي مربوط به تجربيات ما كه ميتوانند با مقولات فهم ما سازگار شوند، ديگر، چيزهاي قائم بالذّات كه عقل ما نميتواند به راحتي به كُنه آنها پي بَرَد. كانت براي توضيح نارسايى عقل و درك حقيقت اين ذاتها، بحث خود را با تنازعات احكام و تناقضات منطقي اصولي كه نميتوان آنها را تحليل كرد آغاز ميكند و به اين ترتيب ثابت ميكند كه زمان و مكان هم نامتناهي است و هم محدود، هم خدا وجود دارد و هم وجود ندارد. علم اخلاق و زيباشناسي نيز از نظر كانت بر همين مباني استوار است. به عقيده كانت، در انسان احساسي اخلاقي هست كه حكم ميكند فلان كار خير است و فلان امر، شر. خود انسان ممكن است عمل شر و زشتي را انجام دهد، ولي وجدان و احساس اخلاقي او، آن عمل را زشت خواهد دانست، و اگر چنين نبود، اصلاً پشيماني معني نداشت. پس عقل عملي، عقلي است كه انسان را از پرداختن به كارهاي زشت نهي ميكند و به انجام اعمال نيك امر مينمايد. كانت ميگويد: چنان رفتار كن كه دستور عمل تو بتواند قاعده كلي و جهاني گردد و نيز چنان عمل كن كه شايسته انسانيت باشد چه در مورد شخص خود و چه در مورد ديگران. كانت همچنين اعتقاد به اختيار، ابديت و خدا را مربوط به ايمان ميداند نه حكمت. كانت اعلام ميدارد كه دانش ما تماماً ناشي از تجارب حسّي نيست و ذهن ما فقط بستهاي از تاثّرات نيست، بلكه دانش مطلق و مجرد از تجربه و نيز چيز معيني به نام ذهن وجود دارد. معرفت مطلق و ذهن متكي بر تجارب حسي ما چون شنيدن، ديدن، لمس كردن، چشيدن و بوييدن نيست، بلكه اموري قبلي هستند يعني پيش از تجربه ما وجود دارند. بنابراين، حقايق كلي، ذاتاً محقق و معلوماند و احتياج به دريافت اشتباهآميز ما ندارند. كانت در زمينه فلسفه دين، سياست، تاريخ و علوم دقيق زمان خود نيزداراي تاليفات متعدد ميباشد. امانوئل كانت سرانجام در 12 فوريه 1804م در زادگاه خود در هشتاد سالگي و در حالي كه تمام عمر را به صورت مجرد زندگي كرد، درگذشت و در همانجا مدفون شد. بر سنگ قبر او يكي از عبارات معروف او را نوشتهاند: دو چيز است كه روح را به شگفت مياندازد و هر چه بيشتر بينديشي شگفتي تو از آن دو چيز بيشتر خواهد شد. يكي آسمان پر ستارهاي كه بالاي سَرِ ما است و ديگري قانون اخلاقي، كه در دل ماست.
تولد "رابرت اُپنْهايْمِر" دانشمند معروف امريكايي و سازنده بمب هستهاي (1904م)
رابرت جوليوس اُپِنْهايْمِر فيزيكدان امريكايى، در 22 آوريل 1904م در شهر نيويورك به دنيا آمد. او از كودكي كنجكاوي زياد و استعداد يادگيري فوقالعادهاي از خود نشان داد و در ابتداي جواني با تهيه رسالهاي در مورد انوار مغناطيسي، استادانش را به اعجاب فرو برد. اپنهايمر در دوازده سالگي وارد دانشگاه هاروارد امريكا شد و دوره دانشگاهي را به سرعت و با رتبهاي عالي به پايان رساند، تا اينكه در 25 سالگي به مقام استادي و پروفسوري رسيد. وي قبل از جنگ جهاني دوم، درباره اتم و چگونگي شكافتن هسته و آزاد نمودن آن و نيز درباره انرژي عظيم حاصل از اين فرايند، مطالعاتي انجام داد. او در جريان جنگ جهاني دوم، به سرپرستي دايره تحقيقات وزارت جنگ امريكا منصوب شد و تحت نظر او، سه بمب هستهاي اوليه ساخته شد. درنهايت و با تلاش اپنهايمر بود كه نخستين بمب هستهاي دنيا در امريكا ساخته شد و او به عنوان سازنده واقعي بمب هستهاي معرفي گرديد. با وجود اين، هنگامي كه امريكا در سال 1945م با بمباران هستهاي ژاپن، هزاران انسان را به يكباره نابود كرد، اپنهايمر از كرده خود پشيمان شد و خواستار استفاده از انرژي هستهاي در امور صلح جويانه گرديد. وي در اين حال در برابر كنگره امريكا اظهار داشت كه انرژي هستهاي بايد انقلابي در زمينه امور عمراني بشر فراهم آورد نه آنكه دنيا را ويران سازد. هرچند گفته ميشود كه وي عليرغم تاييد بمباران هستهاي ژاپن، از طرفداران جدي نظارت بينالمللي در استفاده از نيروي هستهاي بود. اپنهايمر همچنين به علت مخالفت با تهيه بمب هيدروژني توسط امريكا، از رياست كميته مشاورين كميسيون انرژي هستهاي امريكا بركنار شد. رابرت اُپِنْهايْمر سرانجام در 18 فوريه 1968م در 64 سالگي درگذشت.
مرگ "ميشل سِروانتِس" نويسنده بلندپايه اسپانيايي و خالق دون كيشوت (1616م)
ميشل دو سِروانتس نويسنده معروف اسپانيايى در نهم اكتبر 1547م در شهر آلكالا در اسپانيا به دنيا آمد. پدرش پزشك دوره گردي بود كه به شهرهاي مختلف سفر ميكرد ودر اين سفرها فرزند خردسالش را به همراه ميبرد. بدين جهت سروانتس نتوانست به تحصيل علم بپردازد، ليكن به زودي شمشيرزني را فرا گرفت و به خدمت قشون دولتي درآمد. وي در 24 سالگي در يك نبرد دريايى شركت كرد و زخمي شد، اما در بازگشت به اسپانيا به دست دشمنان گرفتار گرديد. درنهايت با دادن خون بهايى كه مايه فقر خود و خانوادهاش شد، آزادي خود را باز خريد و به اسپانيا بازگشت. وي از آن پس تصميم گرفت كه از راه نويسندگي امرار معاش كند، اما در اين راه توفيقي نيافت و سروانتِس مدتي به كارهاي دولتي پرداخت. وي در سال 1584م با نوشتن رماني به نام گالايتا به شهرت رسيد، ولي باز هم در فقر بود. پس از چندي تصميم گرفت كه باز دست به قلم بَرَد. از اين رو از سال 1605م شاهكار بزرگش با نام دون كيشوت را در دو قسمت به رشته تحرير درآورد. اين اثر كه مدت پانزده سال از عمر سروانتس را به خود اختصاص داد، به عنوان يكي از آثار ادبي معروف جهان شهرت يافت. دون كيشوت - شخصيت اصلي اين كتاب - نجيبزادهاي است كه داستانهاي فراواني خوانده و با اينكه مردي ضعيف و ناتوان است، ميخواهد تصاويري را كه از اين راه در ذهنش جا گرفتهاند واقعيت بخشد. وي بر اسب خود كه از صاحبش نحيفتر است سوار ميشود و همراه با يك نفر روستايى به نام سانْچوپانْسا كه تا آخر داستان به عنوان سلاحدار و محافظ اوست، عازم حادثهجويى ميشود. سروانتس با بيان سرگذشت اين جفت ناجور يعني دون كيشوت با تصورات دور از واقعيت و سانْچو با سادهلوحي واقعبينانهاش، يكي از بزرگترين تصاوير زندگي انساني را كه تا كنون به رشته تحرير درآمده است، ايجاد كرد. وي در كتاب خود، لطايف و وقايع مضحك، همدردي و شفقت و افكار فلسفي را به وجه تحسينآوري تلفيق نموده است. دون كيشوت كه در وهله اول رماني مسخرهآميز و خنده آور به نظر ميآيد، در واقع سرشار از انتقاد و هجوي است از رمانهاي پهلواني و شواليهگري كه مردم عصر را ديوانه خود ساخته بود. سروانتس به سبب اين اثر طنزآميز در شمار كساني جاي گرفته است كه در قرن شانزدهم، بررسي دقيق خود را به زواياي روح آدمي كشاندهاند. سروانتس غمي طنزآلود را در وراي چهره قهرمانان وصف ميكند. همچنين آرزوي تحقق نايافته ملتي را كه در آتش به دست آوردن مقامي والا ميسوزد، بي آن كه ديده خود را بر واقعيتها بگشايد و وضع سياسي و اقتصادي و اجتماعي كشور را، آن چنان كه هست، بشناسد. گرچه دون كيشوت به سرعت مورد قبول مردم واقع شد، ولي براي سروانتس ثروتي به همراه نداشت و نويسندهاش همچنان در فقر باقي ماند. ميشل سروانتس سرانجام در 23 آوريل 1616م در 69 سالگي درگذشت. ميتوان گفت كه تاكنون هيچ كتابي مثل دون كيشوت، مورد علاقه ملل گوناگون نبوده است. اين رمان كه شاهكار نويسنده، بلكه از شاهكاريهاي ادبيات جهان است، در اسپانيا و سراسر اروپا پيروزي درخشاني به دست آورد و با ترجمه به بيشتر زبانها، تأثير فراواني بر نويسندگان پس از خود نهاد.
روز زمين پاك
روز جهانی زمین پاک هر ساله در 22 آوریل در تمام دنیا برگزار و به همه مردم روی زمین یادآوری می شود که نباید سیاره خود «زمین»را فراموش کنند و به فکر حفظ آن باشند. روز زمین پاک مناسبت سالانه ای است که با هدف افزایش آگاهی و تجلیل از محیط زیست کره زمین نامگذاری شده است. در سال 1969، جان مک مونل فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقمند به عرصه دین، علم و صلح، ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد. یوتانت دبیر کل سازمان ملل( 1962- 1971) از ایده مک کونل استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویم های سراسر دنیا تبدیل شد. در ايران نيز همزمان با ديگر كشور های جهان هفته زمين پاک از روز دوم ارديبهشت ماه به مدت يك هفته در سراسر كشور برپا میشود و نخستين روز اين هفته ( دوم ارديبهشت ماه ) به نام روز زمين پاک نامگذاری شدهاست.