كنفرانس امنيتي مونيخ از جمعه 18 بهمن با حضور مقامات بلندپايه جهان در آلمان آغاز به كار مي‌كند.
امسال آمريكا هياتي بلند‌پايه به رهبري جو بايدن معاون رئيس‌جمهوري به اين كنفرانس اعزام مي‌كند. نشريه آلماني اشپيگل در گزارشي در اين باره نوشت: مشاوران باراك اوباما روزها مشغول بررسي اين موضوع بودند كه چه كسي را به‌عنوان نماينده دولت جديد اين كشور به اجلاس 3 روزه امنيتي مونيخ بفرستند.

اين كنفرانس معمولا مكاني است كه تصميم‌گيران مهم جهان درباره تحولات و بحران‌هاي با اهميت جهان بي‌پرده سخن مي‌گويند. امسال 73 شخصيت بلندپايه جهاني در اين اجلاس شركت مي‌كنند كه در ميان آنها نخست‌وزيران، روساي جمهوري، وزراي خارجه و دفاع، سفرا و اعضاي پارلمان ديده مي‌شوند.

كنفرانس امنيتي مونيخ كه بيشتر شبيه اجلاس سران گروه 8 است، به فاصله كمي بعد از رقيب خود يعني مجمع جهاني اقتصاد در داووس برگزار مي‌شود و اين بار، اين مونيخ است كه بر سر داووس سايه انداخته و آن را تحت‌تأثير خود قرار داده است.

تا‌كنون هيچ‌گاه رئيس‌جمهوري‌هاي آمريكا در اجلاس مونيخ شركت نكرده‌اند و به همين دليل كسي انتظار حضور باراك اوباما را هم نداشت. همه منتظر بودند كه رابرت گيتس وزير دفاع به‌عنوان نماينده آمريكا در اين نشست شركت كند.

اما چنين نشد، زيرا كاخ سفيد مي‌خواهد نماينده‌اي به اين اجلاس بفرستد كه نماينده آمريكاي جديد تحت رهبري اوباما باشد نه يادآور سال‌هاي حكومت جورج بوش. به اين ترتيب، نام جو بايدن به‌عنوان رئيس هيات نمايندگي آمريكا در نشست مونيخ اعلام شد. [آشنايي با كابينه اوباما]

هر كلمه كه از دهان بايدن در اين كنفرانس بيرون مي‌آيد، چه درباره ايران باشد، چه افغانستان و چه خاورميانه، به دقت تحليل مي‌شود. او سخنران خوبي است كه البته به خاطر بعضي گاف‌هايش در سخنراني‌ها، شهرت دارد.

در هيات نمايندگي آمريكا در اين كنفرانس، چهره‌هاي مهم ديگري هستند مانند ژنرال ديويد پترائوس كه اكنون قرار است تجربه‌خود در عراق را در افغانستان اجرا كند. او روز يكشنبه در سومين روز نشست مونيخ، در يك ميزگرد با حضور حامد كرزي، رئيس‌جمهوري افغانستان شركت مي‌كند.

شركت‌كننده آمريكايي ديگر ريچارد هالبروك فرستاده جديد آمريكا در امور افغانستان و پاكستان است. هالبروك بسيار آمريكايي است و در سخنانش همواره به موقعيت ابرقدرتي آمريكا اشاره مي‌كند. جان مك‌كين پير، جان كري و جوزف ليبرمن 3 سناتور بانفوذ آمريكايي و از كهنه‌كاران اجلاس مونيخ كه هر سه زماني رؤياي رياست‌جمهوري آمريكا را داشته‌اند هم در اين اجلاس شركت مي‌كنند.

جيمز جونز مشاور امنيت ملي اوباما هم به همراه هيات نمايندگي آمريكا به مونيخ مي‌رود. ظهر روز سه‌شنبه گذشته وقتي كاخ سفيد اعلام كرد كه معاون رئيس‌جمهوري در اجلاس امنيتي مونيخ شركت مي‌كند، اين خبر در مسكو جنب و جوشي به راه انداخت.

از روسيه قرار بود سرگئي ايوانف وزير دفاع سابق و معاون كنوني نخست‌وزير كه زبان انگليسي را به خوبي صحبت مي‌كند، در اين اجلاس شركت كند. اما با اعلام نام جو بايدن، ايوانف ديگر گزينه مناسبي نبود. اكنون مسكو درحال بررسي دوباره است. ولاديمير پوتين نخست‌وزير يكي از گزينه‌هاست.

او سال گذشته ستاره كنفرانس امنيتي مونيخ بود و هفته گذشته هم در داووس، اجلاس مجمع جهاني اقتصاد را افتتاح كرد. گزينه ديگر، ديميتري مدودف است. هر تصميمي كه كرملين در اين باره بگيرد بدون شك نمادين خواهد بود.

از آلمان كه ميزبان اين كنفرانس است، بدون شك هياتي بلندپايه با حضور آنجلا مركل صدراعظم و وزراي دفاع و خارجه و كشور حضور خواهند داشت. اين كنفرانس مي‌تواند جلسه‌اي براي آشتي‌كنان مركل و ساركوزي هم باشد كه در اروپا، آقا و خانم اروپا لقب گرفته‌اند.

اين دو در هفته‌هاي اخير حرف‌هاي ناخوشايندي درباره يكديگر گفته‌اند و اين كنفرانس مي‌تواند محلي براي فراموشي حرف‌هاي گذشته باشد. نام كنفرانس امنيتي اكنون ديگر نام خوبي براي تعريف ماهيت اين نشست نيست.

اين نام از روزهاي جنگ سرد آمده؛ زماني كه كارشناسان جهان در مونيخ گرد هم مي‌آمدند تا با هيجان بسيار درباره اينكه كدام كشور قابليت حمله اول يا حمله دوم را در بخش موشك‌هاي قاره‌پيما با كلاهك‌هاي چند منظوره و موشك‌هاي كروز را دارند بحث كنند.

در آن زمان مونيخ محفل كوچك و بسته‌اي بود از كارشناسان دفاع استراتژيك. امروز اما مونيخ ميزبان يك اجلاس بزرگ سياسي است كه دامنه آن هر سال گسترش مي‌يابد. در اين اجلاس در كنار مسائل ديگر، موضوع خلع سلاح هم بررسي مي‌شود.

امسال، قرار است به اين پرسش پرداخته شود كه آيا داشتن دنياي بدون سلاح هسته‌اي ممكن است؟ اما اين بار قرار نيست كه فقط كارشناسان درباره خلع سلاح صحبت كنند. در آينده نزديك، اوباما بايد درباره امضاي دوباره پيمان ضد‌موشك بالستيك تصميم بگيرد.

بوش به‌صورت يكطرفه از اين پيمان خارج شد. او همچنين بايد درباره سامانه دفاع موشكي و استقرار بخشي از اين سامانه در جمهوري چك و لهستان تصميم بگيرد. اين موضوعي است كه رابطه آمريكا را با روسيه شكل مي‌دهد.

بعد از اجلاس مونيخ بايد جواب اين پرسش‌ها تا حدي روشن شده‌باشد. روابط بين‌الملل بعد از بحران اقتصادي جهان چگونه است؟ آيا رابطه ميان روسيه و آمريكا بهتر مي‌شود؟ آيا در افغانستان پيشرفتي به دست مي‌آيد؟ در خاورميانه چه پيش خواهد آمد و آمريكا در برابر ايران چه خواهد كرد؟

ترجمه نيلوفر قديري

همشهري انلاين