هجوم روس‏ها به تبريز و گيلان پس از اولتيماتوم به دولت ايران (1290 ش)

پس از اولتياتوم روسيه به دولت ايران براي اخراج مورگان شوستر، كارشناس اقتصادي آمريكايي در ايران، دولت ايران اين اولتيماتوم را در 28 آذر 1290 ش پذيرفت. اما پذيرش ذلت‏بار اولتيماتوم روس‏ها كه به اميد پايان يافتن زياده‏خواهي‏ها و بهانه‏گيري‏هاي دولت روسيه انجام گرفت، نه تنها مشكلي را حل نكرد، بلكه دامنه تجاوزات آنها را گسترش داد. در اين ميان، شهر تبريز كه به علت مقاومت دليرانه در برابرعناصر وابسته به روس‏ها از جمله محمدعلي شاه، بيش از ديگر شهرها مورد خشم روس‏ها بود، در سحرگاه اين روز برابر با 29 ذي‏حجه 1329 ق، آماج حملات قزاق‏هاي روس قرار گرفت. روس‏ها به بهانه بي‏احترامي پاسبان نظميه تبريز به مامور روسي، كشتار مردمِ شهر را آغاز نمودند و نقاط حساس شهر را به تصرف خود درآوردند. سپس به تاراج اموال مردم و قتل آنان پرداخته و هرگونه مقاومتي را با تفنگ پاسخ دادند. روس‏ها در روزهاي بعد اين جنايات خود را ادامه داده و در دهم دي ماه آن سال برابر با عاشوراي 1330 ق، ثقه الاسلام تبريزي، عالم بزرگ شهر را به دار زدند. همزمان با تبريز، روس‏ها به گيلان نيز يورش بردند و جنايات مشابهي را رقم زدند. آنان به هر كس كه مشكوك مي‏شدند، مي‏كشتند و از ارتكاب هرنوع ظلم و خشونت، دريغ نكردند. در اين حال مردم رشت بنابر فتواي مراجع، از خريد كالاهاي روسي و انگليسي خودداري مي‏كردند و از مقاومت در برابر نيروهاي روس، غافل نبودند. اما روس‏ها اين استقامت عمومي را با قتل مردم به طرق مختلف پاسخ دادند.

روز تجليل از مهندس "محمدجواد تندگويان" وزيرنفت ايران در دولت "شهيد رجايي" (1370ش)


محمدجواد تندگويان در سال 1329 ش در تهران به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات متوسطه و ورود به دانشكده نفت آبادان با درجه مهندسي نفت، فارغ التحصيل شد. وي در دوران تحصيل، مبارزات خود را عليه رژيم پهلوي با شركت در انجمن اسلامي دانشكده ادامه داد و در سال 52 توسط ساواك دستگير و پس از شكنجه‏هاي فراوان به يازده ماه حبس محكوم شد. تندگويان پس از پيروزي انقلاب اسلامي به مديريت يك كارخانه در رشت رسيد. او پس از مدتي به وزارت نفت دعوت شد و به عنوان مدير مناطق نفت‏خيز جنوب مشغول به كار گرديد. پس از آن، از سوي شهيد رجايي، وزير نفت شد تا اينكه در دوازدهم آبان 1359، در يكي از بازديدهايي كه از صنعتِ نفت در جنوب داشت، در نزديكي آبادان، توسط نيروهاي اشغالگر بعثي به اسارت درآمد. شهيد تندگويان در اسارت،تحت شديدترين شكنجه‏ها قرار گرفت و مردانه مقاومت كرد تا اينكه توسط دژخيمان بعث به شهادت رسيد. پيكر اين شهيد بزرگوار پس از 11 سال اسارت، در 26 آذر 1370 ش به خاك جمهوري اسلامي ايران منتقل گرديد و در آخر آذر 1370 در جوار شهداي هفتم تير در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

رحلت حكيم عارف و محدث مفسر ملامحمد محسن فيض كاشاني(1091 ق)

محمد بن شاه مرتضي، ملقب به محسن معروف به ملامحسن فيض كاشاني، در چهاردهم صفر سال 1007 هجري قمري در كاشان به دنيا آمد. وي مقدمات را در زادگاه خود فرا گرفت و در جواني راهي اصفهان گرديد. ملامحسن در محضر علماي نامور زمان از قبيل علامه محمدتقي مجلسي، شيخ بهايى، ميرداماد، ميرفندرسكي و ملاصدراي شيرازي زانوي ادب زد و به كسب علم پرداخت. آن هنگام كه ملاصدرا در روستاي كَهَك قم ساكن بود، ملامحسن، مونس وي گرديد و ملاصدرا دخترش را به وي تزويج نمود و به او لقب فيض داد. وي پس از سالياني، راهي كاشان شد و به تدريس و تاليف همت گماشت. علم الهدي و معين‏الدين،(فرزندان فيض) محمد مومن(برادرش) ضياءالدين محمد و ده‏ها فاضل ديگر از جمله شاگردان مكتب درسي او بودند. ملامحسن هم‏چنين در طول 65 سال تحقيق و مطالعه، نزديك به دويست كتاب و رساله‏ي نفيس در علوم و متون مختلف نگاشت. تفسير صافي، تفسير اصفي و تفسير مُصفّي در تفسير، الوافي، الشافي و المَحجَةُ البيَضاء و ده‏ها اثر گران‏سنگ ايشان دركلام، عرفان، اخلاق، ادب و موضوعات ديگر، نشانگر روح پر تلاش و احاطه‏ي ايشان بر معارف اسلامي و علوم روز مي‏باشد. سرانجام اين فقيه وارسته و اين عالم كامل در 84 سالگي دار فاني را وداع گفت و در زميني كه بعدها به قبرستان فيض معروف شد، مدفون گرديد. برطبق وصيت ملامحسن فيض كاشاني، بر روي قبر وي سقف و سايباني ساخته نشده است.

درگذشت "جان اشتايْنْ بِكْ" رمان ‏نويس بزرگ امريكايي (1968م)

جان ارنست اشتاين بك، نويسنده معاصر امريكايى در 27 فوريه 1902م در ايالت كاليفرنياي امريكا به دنيا آمد. وي در 17 سالگي وارد دانشگاه استمفورد شد، اما پس از چند سال تحصيل در رشته زيست‏شناسي، بدون اخذ دانش‏نامه، دانشگاه را ترك كرد. اشتاين بك در 27 سالگي اولين اثر خويش با نام فنجان زرين را منتشر كرد و وارد عرصه نويسندگي گرديد. وي در سال‏هاي بعد با انتشار آثاري ديگر، به اعتبار و تكامل ادبي دست يافت و در شمار اديبان درآمد. اشتاين بك نويسنده‏اي رئاليست و واقع‏گرا است كه با سبكي بسيار قوي و محكم و نثري جالب، به تشريح فقر و بيچارگي اجتماع دست زده و حقايق دردناكي از زندگي بيچارگان را بيان مي‏نمايد. شهرت او با نوشتن رمان خوشه‏هاي خشم تكميل شد كه در آن به صورتي هيجان‏انگيز و مؤثر، زندگي يك خانواده آواره و عصيان كارگران محروم را توصيف كرده است. اين كتاب مورد استقبال مردم قرار گرفت و به دريافت جايزه ادبي پوليتزر، نائل آمد. موضوع اصلي آثار اشتاين بك، رابطه انسان و كائنات است. كتاب‏هاي او هم نماينده نوميدي نويسنده‏اند و هم نمايانگر روح مبارز او. اشتاين بك كه استاد ادبيات كارگري است، زندگي قربانيان بدبختي را با مهارت و بياني ساده ترسيم كرده است. سبك او از رمانتيسم و وادي شاعرانه به واقع‏گرايى و شكل آثارش از آرايه‏ها و پيرايه‏هاي زباني به سوي سادگي و روشني تكامل يافته است. اشتاين بك در شرح جزئيات، توصيف مناظر، نماياندن حالات و تأثيرات و بيان خاطرات، قدرت فراواني دارد و آثار او آميزه‏اي از واقع‏گرايى و تخيل سرشار از شوخ طبعي و درك اجتماعي است. آثار نخستين جان اشتاين‏بك، از ادراكي كامل درباره زندگي و نظري بلند و وسيع درباره مسائل انساني و سلامت روح برخوردار است كه با روشي تغزّلي، حماسي يا طنزآميز و لحني واقع‏بينانه بيان شده و در ادبيات معاصر امريكا مقام عالي به دست آورده است. گفته مي‏شود كه در سال‏هاي پاياني عمر، آثار اشتاين بك در سراشيبي ادبي افتاد و آن قدرت كامل موجود در آثار اوليه را نداشت با اين حال، وي درسال 1962م به دريافت جايزه ادبي نوبل توفيق يافت. از اشتاين‏بك حدود بيست عنوان كتاب به زبان فارسي ترجمه شده است كه خوشه‏هاي خشم، موش‏ها و آدم‏ها، مرواريد و اتوبوس سرگردان از آن جمله‏اند. جان اشتاين بك سرانجام در 20 دسامبر 1968م در 66 سالگي درگذشت.

بازگشت حاكميت چين بر "ماكائو" پس از چهار قرن استعمار پرتغال (1999م)

بندر ماكائو در دهانه رود كانتون بر ساحل درياي جنوبي چين و در حدود 65 كيلومتري غرب بندر هنْگ كُنگ در جنوب چين واقع شده است. پرتغالي‏ها در سال 1557م اين بندر را مانند ديگر نقاط استراتژيك بر سر راه پرتغال به هندوستان و آسياي خاوري تصرف كردند و براي ادامه استفاده از آن، سالانه اجاره‏اي به چين پرداخت مي‏كردند. مستعمره ماكائو از بندرشهر ماكائو در جزيره ماكائو و سه جزيره كوچك كنار ساحل، تركيب يافته بود و پيش از اهميت يافتن هنگ كنگ در سده نوزدهم، از بندرهاي عمده تجارت خارجي چين به شمار مي‏رفت. پس از آن كه ماكائو در سال 1849م به عنوان يك بندر آزاد اعلام شد، در سال 1951م نيز به يكي از استان‏هاي ماوراء بحار پرتغال مبدل گرديد. از يك سو، رونق يافتن هنگ كنگ و از سوي ديگر، ضعف تدريجي پرتغال كه زماني يك قدرت مستعمراتي به شمار مي‏رفت از اهميت ماكائو كاست. در زمان انقلاب فرهنگي چين اقداماتي براي باز پس‏گيري ماكائو صورت گرفت كه نتيجه‏اي در بر نداشت. با اين حال پس از مذاكرات چين و انگلستان درباره حاكميت هنگ كنگ، كه از 140 سال قبل از آن در اشغال انگلستان بود، پكن توجه خود را به سوي ماكائو معطوف ساخت و پس از گفتگو و مذاكرات مفصل قرار بر اين شد كه ماكائو در سال 1999م رسماً به چين ملحق گردد. در ادامه، در سال 1993م، مجلس قانون‏گزاري ماكائو، الحاق رسمي ماكائو به چين در بين سال‏هاي 1999 تا 2001م را به تصويب رسانيد و به مؤسسات اقتصادي نيز اجازه داده شد تا پس از تحويل و تحول، همچنان به كار خود ادامه دهند. در نهايتْ، ماكائو طبق برنامه پيش‏بيني شده، در بيستم دسامبر 1999م پس از 442 سال استعمار، به چين تحويل داده شد و به بخشي از استان كانْتون در جنوب چين مبدل گرديد. ماكائو در حال حاضر با يك‏صد هزار نفر جمعيت، به عنوان منطقه ويژه اداري، مانند هنگ كنگ به صورت نيمه خودمختار اداره مي‏شود.