کتابِ «رسم جهاد» تجربه‌های کار جمعی در جهاد سازندگی به چاپ سوم رسید.
به گزارش خبرنگار مهر، کتابِ «رسم جهاد» تجربه‌های کار جمعی در جهاد سازندگی به چاپ سوم رسید. کتاب «رسمِ جهاد»، روایت‌هایی از خاطرات و تجربه‌های کار جمعی در جهادسازندگی به روایت مهندس حسینعلی عظیمی است که تحقیق و تدوین این کتاب را علی مشایخی، محمدرضا حسینی و محسن جعفری بر عهده داشتند.
نثری روان در لابه لای کلمات کتاب «رسمِ جهاد»
کتاب «رسمِ جهاد»، که دارایی نثری روان است و خواندش به کسانی که به دنبال کار جهادی هستند، توصیه می‌شود، ۱۱ فصل دارد که مهمترین آنها تشکیل ساختار، رابطه با مردم، دولتی شدن جهاد، کمیته فرهنگی و جهادسازندگی در جنگ است.
ساختار منطقه‌ای جهاد سازندگی، جهاد در استان‌ها، ساختار شورایی جهاد، رابطه جهاد با بقیه سازمان‌ها و اعتماد از دیگر سرفصل‌های این کتاب هستند.
در بخشی از پیش‌گفتار این کتاب که به قلم محسن جعفری نگارش شده است، این چنین می‌خوانیم:
«خودمان هم هنوز دقیق نمی‌دانیم جهاد چگونه شکل گرفت، چگونه استمرار پیدا کرد و چگونه منحل شد، جهاد چه بود و چرا ما دیگر نمی‌توانیم نهادی کارآمد، مردمی و فراگیر نظیر آن را در کشور ایجاد کنیم. در عین حال متأسفانه تاکنون برای دانشگاه و حوزه مطالعه این نهاد یا دیگر نهادهای برآمده از انقلاب اسلامی، مهم نشده است. این کتاب با اتکا به روش تجربه‌نگار و رجوع به خود جهادگران، مانند دیگر تلاش‌های معدودی که در باب مطالعه جهادسازندگی انجام شده، به دنبال آن است که این نهاد انقلابی را بازشناسد.
برای این منظور مجموعه مصاحبه‌هایی با آقای مهندس حسینعلی عظیمی انجام شد. بررسی دیدگاه‌ها و اظهاراتشان در باب مدیریت جهادی نشان می‌داد که ایشان آرا و افکار بدیعی درباره فرایندها و ساختارهای حاکم بر نهاد جهادسازندگی دارند و سال‌ها در باره چیستی ابعاد ساختاری سازمانی و نهادی جهاد تأمل کرده‌اند.
مصاحبه کنندگان در این کتاب تلاش کردند با کمترین دخالت و ایجاد سوگیری، اندوخته دانشی مهندس عظیمی را ثبت و آن را در قالب مقولاتی بر امده از خود مصاحبه فهرست بندی و تدوین کنند، بنابراین بسیاری از مقولات و مفاهیم و بخش‌های کتاب، حاصل تأملات مهندس عظیمی است و اساساً هدف محققان نیز این نبوده که با قرار دادن محتوای مصاحبه‌ها در قالب دانش مدیریت موجود، همان را باز تولید کنند.
محتوا و آموزه‌های کتاب
کتاب «رسم جهاد» به مخاطبان نشان داده است:
چگونه جهادی بودن نه صرفاً یک روحیه، که می‌تواند یک سازمان باشد.
چگونه الگوی انقلاب اسلامی، رفع محرومیت، نه با کار خیریه‌ای که با رفع استضعاف و نه با ساختاری دستوری و فرماندهی، که پایین به بالا و منطقه‌ای و نه کارمندی، که داوطلبانه و با محوریت مشارکت خود مستضعف و دیگران شکل می‌گیرد و به‌جای بخشنامه از بالا، نیازهای افراد از پایین پیگیری می‌شود.
چگونه می‌توان فرآیند مشارکت را ساده کرد و ظرفیت‌های معطّل مردم و نهادها را به خدمت گرفت.
چگونه می‌توان کارهای متعددی را با یکی کردن هدف رفع محرومیت و وابستگی سامان داد و «همه با هم» و «با مردم» و «نه تنها برای مردم» کار کرد و هدف مشترک را ضامن آزادی عمل، برای فکر و تقسیم‌کار به جریان انداخت.
چگونه می‌توان براساس نیاز؛ ساختارها را شکل داد و به انسان اصالت داد و ایمان، رفتار، دانش، بصیرت و همت او را محور گرفت و برای کشور بدون ساختارهای قدرت محور مدیر ساخت، بدون آنکه باندی شکل بگیرد. کارها را از نفر نه از ساختار شکل داد و به نیروهای واقعی درگیر در عرصه عمل اصالت داد نه ساختار و بروکراسی و بخشنامه.
چگونه می‌توان شورایی تصمیم گرفت و تقوا، دلسوزی و تخصص را عامل رشد کرد، نوآوری و ورود به عرصه‌های مختلف را ارزش کرد و تقوا و سپس تخصص و در نهایت مدیریت را ملاک رشد نیرو گرفت و مسئولیت را براساس توانایی و داوطلبی توزیع کرد و از آسیب‌های رایج دموکراسی نیز دور ماند.
چگونه می‌توان مواظبت جمعی کرد و سوءاستفاده چی ها را کنار زد و با رویکرد انقلابی و نه مزایای مالی ساختارسازی کرد و مزایای مالی را نه براساس طبقه بندی مشاغل و مسئولیت بالاتر که براساس ملاک‌هایی مثل درس، سابقه، عیالواری و نیازواقعی مثل ازدواج تقسیم کرد و ضمن حساب کشی دقیق حسابدارها را محور ساختار نکرد تا خروجی افزایش پیدا کند نه بروکراسی.
چگونه می‌توان وقت نیرو را گران‌ترین سرمایه گرفت و همه کارها را با مشورت و اقناع جلو برد. خود را مسئول مشکلات دانست و با خدمت، مردم را جذب دین و انقلاب کرد.
چگونه می‌توان نیازهای بزرگ ملی مثل مهندسی جنگ را در همه کشور توزیع کرد.
رسم جهاد تصویری دقیق نه از یک طرح روی کاغذ که یک راه طی شده در انقلاب اسلامی است.
آشنایی با راوی کتاب؛ حسینعلی عظیمی
حاج حسینعلی عظیمی، از پیشکسوتان جهاد سازندگی، که در سال ۱۳۶۳ وارد قرارگاه کربلا شد و کمیته آب را در آن قرارگاه تشکیل داد. وی به عنوان فرمانده طراحی عملیات آبی و خاکی در «پ.م. ج. ج» عمل می‌کرد و تا معاونت فرماندهی قرارگاه مهندسی کربلا پیش رفت، او از جمله جهادگرانی است که از نزدیک در جریان سازماندهی و طراحی و ساخت بسیاری از دستاوردهای چشمگیر مهندسی جنگ، مانند پل بعثت، قرار داشته و تجربیات زیادی را در سینه ثبت کرده است.
حسینعلی عظیمی پس از جنگ، برای بازسازی منطقه زلزله زده منجیل و رودبار، عازم این منطقه شد تا الگوی مدیریت جهادی را بعد از جنگ، در خدمت سازندگی بکار گیرد، وی از اولین کسانی بود که در سال ۱۳۵۹ برای رسیدگی به وضعیت محرومین با دو روز پیاده‌روی وارد منطقه بشاگرد شد.
این جهادگر پس از انحلال آخرین بقایای جهاد سازندگی، با نخستین گروههای جهادی به روستاها می‌رفت با این هدف که الگوی توسعه منطقه‌ای را آن‌طور که در جهاد سازندگی نضج گرفت، ادامه داده و به تکامل برساند، مهندس عظیمی، همچنان دغدغه تبیین و تدوین الگوی مدیریت جهادی دارد و سال‌ها در این مسیر تلاش نموده است.
عظیمی، جهادگر و جانبازی که تا مرز شهادت پیش رفته و به دنیا برگشته، امروز مهمترین دغدغه‌اش انتقال تجربه عظیم و بی‌نظیر جهاد سازندگی به نسل جوان است. او معتقد است الگوی انقلاب در عرصه مدیریت و سازندگی، الگوی مدیریت جهادی است که باید عمیقاً مورد مطالعه قرار گیرد و برای به کارگیری مجدد و متناسب با مقتضیات روز، تبیین شود.
مشخصات
چاپ سوم «رسم جهاد» در ۱۸۴ صفحه، قطع رقعی، تیراژ هزار نسخه و قیمت ۲۰ هزار تومان از سوی انتشارات دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی منتشر شده است. علاقمندان جهت تهیه این کتاب علاوه بر کتاب‌فروشی‌ها می‌توانند به واحد فروش دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی واقع در میدان انقلاب اسلامی، خیابان ۱۶ آذر، روبروی پورسینا، پلاک ۶۰، حسینیه هنر یا سایت‌های عماریار ammaryar.ir و پاتوق کتاب فردا bookroom.ir مراجعه و یا نام کتاب را به شماره ۰۹۱۹۹۰۳۸۲۷۰ پیامک کنند.