قيام مردم عراق به رهبري "آيتاللَّه شيرازي" عليه استعمار انگليس (1299 ش)
با شروع جنگ جهاني اول، انگليس به بهانه جلوگيري از نفوذ آلمان، با نيروي نظامي خود از دهانه شطالعرب به عراق كه جزو قلمرو عثماني بود، حمله كرد. مردم مسلمان عراق كه در اين اشغال تحت سلطه اجانب قرار گرفته بودند، با رهبري علماي دين دست به جهاد عليه اشغالگران انگليس زدند. در اين حركت علماي عراق نه تنها حكم جهاد صادر كردند، بلكه خود در جبهههاي مختلف شركت كرده، به مقابله با نيروهاي بيگانه پرداختند. از جمله اين رهبران ديني ميرزا محمدتقي شيرازي است كه حكم جهادي وي نيروي مقاومت را در برابر مهاجمان تزريق كرد و همگان را وارد عرصه جهاد نمود. وي روح مبارزه با انگلستان را در كالبد مسلمانان دميد و خود شجاعانه براي به دست آوردن حقوق پايمال شده عراقيان قيام كرد. ايشان، فتواي تاريخي و حماسي خويش را كه غيرت وطني و ديني مردم عراق را به جوش آورد، در نهم تيرماه 1299 صادر كرد و مردم عراق را براي جهاد مقدس در مقابل بريتانياي تجاوزگر مهيا ساخت. در پي صدور اين فتوا، انقلابي ملي و اسلامي معروف به انقلاب 1920 عراق تبلور يافت كه سرانجام به رهايي عراق از تسلط انگلستان منجر شد.
آغاز عمليات بزرگ كربلاي 1(1365ش)
رژيم عراق پس از ناكامي در باز پسگيري فاو و براي جلوگيري از حملات گسترده ايران، طي يك استراتژي جديد، اقدام به انجام چند حمله كرد كه در اين ميان، شهر مهران را به تصرف درآوَرَد و با هياهو، آن را به رخ جهانيان كشيد. رزمندگان اسلام، در برابر ادعاهاي بيهوده رژيم بغداد، خود را آماده كردند تا جواب محكم و قاطعي به عراق بدهند. شش هفته پس از اشغال مهران توسط دشمن، زمينه مساعد ميشود تا اين شهر، باز پس گرفته شده و استراتژي جديد بعثيان دفع گردد. سرانجام عمليات بزرگ كربلاي يك در ساعات اوليه نهم تير 1365 با رمز يا اباالفضل العباس ادركني در منطقه جبهه مياني در مهران و با هدف آزاد سازي اين شهر و ارتفاعات مهم منطقه در مساحتي به وسعت 320 كيلومتر مربع آغاز و تا 19 تير ماه ادامه يافت. نتايج عمليات بزرگ كربلاي 1: تلفات نيروي انساني دشمن: اسير 1400 نفر؛ كشته و زخمي بيش از 9000 نفر؛ آزاد شدن شهر مهران و ارتفاعات اطراف و خطوط مرزي آن؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 110 دستگاه انهدامي و 69 دستگاه اغتنامي؛ خودرو: صدها دستگاه انهدامي و 100 دستگاه اغتنامي، سلاح نيمه سنگين: مقدار زيادي انهدامي و 61 دستگاه اغتنامي، وسايل مهندسي: 10 دستگاه اغتنامي. عمليات موفق كربلاي يك، پاياني بود بر استراتژي دفاع متحرك عراق و نيز نقطه شروع اميدوار كنندهاي براي نيروهاي خودي جهت انجام عملياتهاي محدود ايذايي. سرعت عمل، اعتقاد يگانها، حفاظت عمليات، فريب دشمن، تناسب سازمان رزم با طرح مانور و انجام كارهاي مهندسي لازم، از جمله عوامل بارز و مؤثر در اين عمليات بود.
درگذشت مفسّر و مورخ شهير مسلمان "محمدبن جرير طبري" (310 ق)
ابوجعفر محمد بن جرير بن يزيد طبري در سال 225 هجري در آمل به دنيا آمد. وي نزد پدر و دايى خود ابوبكر خوارزمي به تحصيل پرداخت و در علوم گوناگون از قبيل فقه، حديث، تاريخ و تفسير، علامهي روزگارگرديد و از تمامي دانشمندان پيشي گرفت. امام طبري از پيشوايان فقه، حديث، تفسير و... است و در تمامي اين رشتهها داراي تاليفاتي مي‌باشد. تاريخ معروف طبري و نيز تفسير مشهور كبير و نيز جامع البيان في تفسيرالقرآن، طرق حديث الغدير، تاريخ الامم و الملوك و ادب القاضي از اوست. محمد بن جرير طبري در 85 سالگي در بغداد دار فاني را وداع گفت و در خانهاش مدفون گشت.
ارتحال فقيه رباني "سيد هبة الدين شهرستاني" عالم مجاهد و آگاه(1386 ق)
آيت اللَّه سيدهبةالدين محمد علي شهرستاني در رجب سال 1301 ق در سامراء به دنيا آمد. پس از كسب مقدمات از پدرفاضل و ديگران در هجده سالگي راهي نجف اشرف گرديد و از محضر درس آخوند خراساني، سيدكاظم يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني بهره برد و در شمار مجتهدان شيعه قرار گرفت. آيت اللَّه شهرستاني جهت بيداري فكري مسلمانان با شيخ محمد عبده مفتي مصر و سيد محمد رضا، دانشور و انديشمند مشهور جهان اسلام و جرايد اسلامي ارتباط برقرار كرد و در پرورش روح اتحاد و بيداري مسلمين كوشيد. سيد هبةالدين مسافرتهاي متعددي در اين مسير انجام داد و سختيهاي فراواني را به جان خريد. آيت اللَّه شهرستاني سالهاي پاياني عمر خود را در بيماري چشم و سرانجام نابينايى گذراند. ولي اين حالت، از روحيهي استوار او نكاست و به فعاليتهاي خود ادامه داد. سرانجام اين عالم مجاهد در 85 سالگي درگذشت و در حريم پاك كاظمين آرميد. از اين مجتهد برجسته حدود يكصد و ده اثر به جاي مانده است كه المحيط في تفسير القُرآن، فيض الباري، الشريعةُ و الطبيعه و الدلائل و المسايل از آن جملهاند.
كشف عناصر راديواكتيو اورانيوم توسط "هانْري بكْرِلْ" فرانسوي (1896م)
هانري بِكْرِل فيزيكدان برجسته فرانسوي در نيمه دسامبر 1852م متولد گرديد. پدر و برادرش از فيزيكدانان معروف بودند. بنابراين وي نيز به اين رشته علاقهمند گرديد. پس از كشف اشعه ايكس توسط رونتْگِن دانشمند آلماني، بكرل درصدد كشف اجسامي برآمد كه از خود، اشعه ايكس را ساطع ميكنند. وي تحقيقات خود بر روي خاصيت تشعشع راديواكتيو متمركز و آن را در 2 مارس 1896م كشف نمود و چند ماه بعد در 30 ژوئن همان سال عناصر راديواكتيو اورانيوم را كشف نمود. كارها و تحقيقات بكرل باعث شد تا به همراه دو نفر از شاگردانش به نامهاي مادام و پيِر كوري زوج دانشمند فرانسوي، در سال 1903م برنده جايزه نوبل در فيزيك شود. نتيجه تلاشهاي بِكرِل به آغاز عصر تازهاي به نام "عصر اتم" انجاميد و به همين سبب او را "پدر علم فيزيك جديد" ميدانند. هانري بكرل سرانجام پس از 56 سال تلاش و تحقيق، در 25 اوت 1908م درگذشت. (ر.ك: 15 دسامبر)