شب قدر، شب نزول قرآن کریم و شب رقم خوردن تقدیر مومنان بوده و به قدری عظمت و برکت دارد که خداوند متعال ارزش این شب را با هزار ماه برابر می‌داند.
 
به گزارش ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، روزهای مبارک رمضان یکی پس از دیگری سپری شده و در میان شب‌هایی قرار گرفتیم که شب اتصال به درگاه خداوندی و شب تقدیر بندگان است، این شب‌ها سرشار از رحمت و برکت الهی بوده و روح آدمی را به درگاه الهی پیوند می‌دهد و چه خوش سعادتی دارند شب زنده دارانی که شب قدر را احیا کرده و در پناه الهی اشک توبه جاری ‌کنند.
 
در تفسیرنمونه در باب نامگذاری شب نزول قرآن به شب قدر آمده است که چون جمیع مقدرات بندگان در تمام سال، در شب قدر تعیین می شود این شب پربرکت به نام شب "قدر" نامگذاری شده است.
 
مرحوم علامه مجلسی (ره) فرموده‌اند: بهترین اعمال در این شب‌ها طلب آمرزش گناهان و دعا برای امور دنیوی و اخروی است هم برای خود و هم برای پدر و مادر خویشان و دیگر مومنان؛ چه زنده باشند و چه از دنیا رفته باشند و همچنین ذکرهای مختلف و صلوات بر حضرت محمد(ص) و خاندانشان تا آنجا که مقدور است، انجام دهند و در بعضی از روایات نیز تاکید شده است که «دعای جوشن کبیر» را در این سه شب بخوانند.
 
در روایتی نیز آمده است که شخصی خدمت رسول خدا (ص) رسیده و عرض کرد: اگر شب قدر را درک کردم، ‌چه چیزی را از خداوند طلب کنم؟ که ایشان فرمودند: "عافیت و سلامتی را از خداوند بخواه".
 
ارزش والای احیای شب قدر
یک کارشناس مسائل مذهبی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که طبق آیات مبارکه سوره قدر، شب قدر برتر از هزار ماه است، افزود: هزار ماه برابر با 83 سال و چهار ماه است که با عمر یک انسان برابری می‌کند و خداوند متعال هر سال یکبار درهای رحمت خود را اینچنین به روی بندگان می‌گشاید.
 
حجت‌الاسلام سید شهاب‌الدین حسینی در بیان عظمت و برکات شب قدر و احیای این شب والا، اظهار کرد: احیای این شب به قدری ارزشمند و مورد تاکید است که حضرت فاطمه زهرا(س) حسن و حسین(ع) را از صبح می‌خوابانید تا شب هنگام بیدار بوده و از فیوضات شب قدر بهره‌مند شوند.
 
وی با بیان این‌که درک و توجه به قرآن و همچنین توجه به مقام ولی عصر(ع) در این شب پربرکت مورد تاکید قرار گرفته است، افزود: شب قدر، شب بازگشت و توبه بوده و تاکید شده هرکس در هرجایگاهی که قرار دارد، در این شب توبه و استغفار کند.

استغفار در شب‌های قدر
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان با اشاره به آیه مبارکه "توبوا الی الله جمیعا ایها المومنون" گفت: حتی مومنان نیز در این شب به توبه و استغفار دعوت شده‌اند چرا که در شب قدر، ارتقا و کامل شدن انسان مطرح است.
 
وی با تاکید بر این‌که حقیقت شب قدر به فاطمه زهرا(س) مربوط می‌شود چرا که ایشان، انسان کامل هستند، گفت: قرین شدن شب شهادت حضرت علی(ع) با شب قدر اجر و جایگاه این شب را مضاعف کرده است.

اعمال شب‌های قدر
وی در رابطه با اعمال شب‌های قدر اظهار کرد: احیا نگه داشتن، غسل کردن، زیارت امام حسین(ع)، قرآن بر سرگرفتن، استغفار کردن، مراسم بک یا الله و 100 رکعت نماز است که می‌توان به عنوان نماز قضا شده شش روز نیز اقامه کرد از جمله اعمال مشترکه در شب‌های قدر است.
 
حجت‌الاسلام حسینی در مورد اعمال مخصوص شب‌های قدر نیز گفت: در شب نوزدهم ماه رمضان و اولین شب قدر ۱۰۰ مرتبه استغفار مضاعف مورد تاکید واقع شده و همچنین در روایات آمده است که اهمیت شب‌های بیست‌و‌یکم و بیست‌و‌سوم بیش از شب نوزدهم بوده و اعمال خاصی برای خود دارند.
 
وی در مورد اعمال مخصوص شب بیست‌وسوم رمضان نیز گفت: در شب ۲۳ رمضان علاوه بر غسل اول شب، غسل آخر شب نیز وارد شده و همچنین قرائت سوره‌های دخان، عنکبوت و روم، قرائت هزار بار سوره قدر، دعای فرج امام زمان(عج) و دعای جوشن کبیر از جمله اعمال مخصوص این شب است.
 
وی با بیان این‌که شب قدر، شب وصل است و کیفیت دعا و اتصال با خداوند در این شب بسیار مهم است، افزود: پی‌بردن به عظمت قرآن و توجه به ۱۴ معصوم و به ویژه امام عصر(عج) از جمله موارد تاکید شده در این شب بوده و  انسان خود را در این شب بازیابی می‌کند.
 
قرائت نمازی در شب قدر در حدیث رسول اکرم(س)
در جلد هفتم مستدرک الوسایل از پیامبر گرامی اسلامی نقل شده است: «کسی که در شب قدر دو رکعت نماز بخواند و در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید را بخواند و پس از اتمام نماز، هفتاد مرتبه "استغفرالله واءتوب الیه" بگوید، از جای خویش برنخیزد تا خداوند او و پدر و مادرش را بیامرزد و ملائکه‌ای بفرستد تا حسنات او را تا سال دیگر یادداشت کنند و ملک دیگری را مامور ساز تا در بهشت برای او درختانی غرس کنند و قصرهایی بنا سازند که نهرهایی در آن جاری باشد و از دنیا نرود تا این‌که این الطاف خدا را در حق خود مشاهده کند».
 
عظمت شب‌های قدر در احادیث معصومین(ع)
تفسیر برهان از امام باقر (ع) روایت می کند: «در شب قدر، هر امری از امور بندگان تا شب قدر سال آینده معین می گردد، از خیر و شر، طاعت و معصیت، ولادت و مرگ و روزی موجودات و هر آنچه در آن سال مقدر گشته حتمی است و خداوند را در آن مشیت است».
 
همچنین از امام باقر (ع) درباره (انا انزلناه فی لیله مبارکه) سوال کردند، حضرت فرمودند: «نعم لیله القدر و هی فی کل سنه فی شهر رمضان فی العشر الاواخر» بله، این شب، شب قدر است و آن در هر سال در ماه رمضان و در دهه آخر آن است.(1)
 
امام باقر(ع) در حدیث دیگری فرموده‌اند: شب قدر بر ما پوشيده نمى مانَد. فرشتگان در آن شب، گِرد ما مى چرخند».(2)
 
در روایتی نیز از رسول خدا (ص) پرسیدند که شب قدر کدام یک از این شب هاست؟ حضرت فرمودند: «التمسوها فی العشر الاواخر من شهر رمضان)، آن را در دهه آخر ماه رمضان جست وجو کنید.(3)
 
امام صادق عليه السلام نیز در حدیثی فرموده‌اند: «هر كس دو سوره عنكبوت و روم را در ماه رمضان، در شب بيست و سوم بخواند، به خدا قسم او از اهل بهشت است».(4)
 
امام صادق (علیه ‎ السلام) در حدیث دیگری فرموده‌اند: «کسی که فاطمه را آن ‎ گونه که هست درک کند، شب قدر را درک کرده است». (5)
 
در روایتی دیگر از پيامبر گرامی اسلام نقل شده است: «مَن أحيي لَيلَةَ القَدرِ حُوِّلَ عَنهُ العَذابُ إلَي السَّنَةِ القابِلَةِ؛ هر كس شب قدر را احيا بدارد ، تا سال آينده عذاب از او بر داشته می‏شود».(6)
در حدیثی از امام صادق(ع)  آمده است: «آغاز سال شب قدر است و در آن شب برنامه سال آینده نوشته می‌شود».(7)
 
رمضان، ماه نزول کتب آسمانی
امام صادق(ع) در حدیث دیگری نیز مى‌فرمایند: «تورات  در ششم ماه مبارک رمضان، انجیل  در دوازدهم، زبور در هیجدهم و  قرآن مجید در شب قدر نازل گردیده است».(8)
 
منابع:
1- فروع کافی، کلینی
2و3- بحار الأنوار
4- تهذيب الأحكام، جلد3
5- بحارالانوار
6- اقبال الأعمال ، ج 1
7 و8- وسائل الشیعه
 
گردآورنده: مهری هاشم زاده، خبرنگار ایسنا در آذربایجان شرقی