رحلت "سيدجمال الدين اسدآبادي" انديشمند و مبارز مسلمان (1275 ش)

روحاني مجاهد، سيدجمال‏الدين اسدآبادي در سال 1217ش (1254ق) در اسدآباد همدان در خانواده‏اي روحاني چشم به جهان گشود. پس از فراگيري مقدمات در زادگاه خود، براي ادامه تحصيل به قزوين، تهران و نجف اشرف رفته و از محضر شيخ انصاري و ملاحسينقلي همداني استفاده برد. در سال 1232 ش به دستور شيخ انصاري عازم هند شد تا مردم آن ديار به ويژه مسلمانان را عليه استعمار انگلستان بسيج كند. او در اين راه متحمل رنج فراوان گرديد و در راستاي اين هدف به كشورهاي عثماني، مصر، فرانسه، افغانستان، انگلستان، عراق و ايران سفر نمود. از آنجا كه سيد، خود بنيانگذار اتحاد ملل اسلامي و وحدت شيعه و سني بود، تعمداً مليت خود را مخفي نگه مي‏داشت. وي با مسافرت‏هاي متعدد خود و با ايراد خطابه‏هاي پرشور، از مسلمانان مي‏خواست با اتحاد و همبستگي، در برابر مفاسد و حاكميت دست نشانده و استعماري اروپاييان ايستادگي كنند. در نتيجه، وي توسط دولت‏هاي سرسپرده به هند، پاريس و لندن تبعيد شد. همچنين سيد در ايران به خواسته ناصرالدين شاه قاجار به دربار رفت ولي وقتي ناصرالدين شاه، سيدجمال را براي حكومت خود خطرناك ديد، او را به مرز عثماني تبعيد كرد. سيد در آنجا بود كه نامه بسيار مهم و آتشين خود را خطاب به مرجع تقليد وقت، ميرزا محمد حسن شيرازي نوشت و ضمن افشاي فساد دربار ناصرالدين شاه، مقدمات نهضت تحريم تنباكو را فراهم آورد. در اواخر عمر به خواسته سلطان عبدالحميد عثماني به استانبول رفت و پس از مدتي مورد سوءظن سلطان قرار گرفت. پس از قتل ناصرالدين شاه توسط ميرزا رضا كرماني كه از مريدان سيدجمال‏الدين بود، فشار بر روي سيد افزايش يافت و به زندان افتاد. سرانجام سيدجمال‏الدين به دستور سلطان عثماني مسموم گشت و 19 اسفند 1275ش برابر با 5 شوال 1314 در 58 سالگي بدرود حيات گفت. جنازه سيد را در حالي كه به جز چند نفر، كسي جرأت شركت در تشييع را نداشت در قبرستاني در استانبول به خاك سپردند. در سال 1324 ش سفير وقت دولت افغانستان در تركيه، دولت لاييك تركيه را متقاعد كرد كه قبر سيد را نبش كند و سپس بقاياي جسد او را در تابوتي قرار داده و به كابل بردند. تشخيص دردهاي اصلي و خمير مايه‏هاي عقب ماندگي جوامع اسلامي و تاكيد بر ضرورت درد زدايي و جهل ستيزي از طريق درمان صحيح و ارايه برنامه‏هاي اصلاحي و انقلابي، عمده‏ترين بخش‏هاي تفكر سياسي و نهضت سريع الانتشار سيد را تشكيل مي‏داد. سيد بر اساس يك تحليل كلي از اوضاع جهان اسلام و به منظور ريشه كن نمودن دردهاي اصلي جامعه اسلامي، معتقد بود بايد با شجاعت و شهامت به پا خواست و حركت يكپارچه و آگاهانه‏اي را آغاز نمود. در هر حال، او با نهضت عظيم خود، بيداري مشرق زمين را پايه‏گذاري كرد. نهضت استقلال هند و انقلاب مشروطه ايران را مي‏توان از آثار جنبش و انديشه او دانست.

عمليات بزرگ بدر در هورُالهويزه با رمز يا فاطمة الزهرا (1363 ش)

عمليات بزرگ بدر با رمز يا فاطمةالزهرا(س) از روز نوزدهم اسفند سال 1363 در جبهه جنوب واقع در هورالهويزه در وسعت تقريبي 1100 كيلومتر مربع با اهداف انهدام وسيع نيروهاي دشمن و تصرف و تأمين هورالهويزه و كنترل جاده بصره - العماره و پاسخ به حملات دشمن به مناطق مسكوني ايران انجام گرفت و تا 26 اسفند به طول انجاميد. نتايج عمليات بزرگ بدر: تلفات نيروي انساني: 3200 نفر اسير، حدود 15000 نفر كشته و زخمي؛ ساير نتايج: انهدام هفت لشكر دشمن و آزادسازي بخش ديگري از منطقه هورالهويزه به وسعت 800 كيلومتر مربع؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 250 دستگاه انهدامي، هواپيما: 6 فروند انهدامي، هليكوپتر: 4 فروند انهدامي، انواع توپ: 40 قبضه انهدامي، 5 قبضه اغتنامي، خودرو: 200 دستگاه انهدامي، رادار رازيت: 4 دستگاه اغتنامي. عمليات بدر علاوه بر آن كه جايگاهي ويژه در ارتقاء و رشد ابعاد فكري و عملي سازمان رزم جمهوري اسلامي در برداشت، دورنمايي را ترسيم كرد كه بعدها، فتح فاو، بخشي از حاصل و ثمره آن بود. اما آن چه در عمليات بدر برجستگي داشت عمدتاً عبارت بود از: تصميم و عزم راسخ جمهوري اسلامي جهت تهاجم به دشمن و ادامه نبرد تحت هر شرايطي مبتني بر رهنمودهاي فرماندهي كل قوا و توانايي و جسارت در بهره‏گيري از تدابير و راه‏كارهاي جديد و درهم شكستن خطوط دفاعي دشمن در خط و عمق.

وفات "محمد بن يحيي بوزجاني" از مفاخر علمي ايران و اسلام(388ق)

ابوالوفا محمد بن محمد بن يحيى بوزجاني در سال 328 ق در نزديكي نيشابور به دنيا آمد. او تحصيلات رياضي خود را در نيشابور فرا گرفت و در جواني به عراق رفت. بوزجاني از آن پس در بغداد سكونت گزيد و تا پايان عمر به تحقيق، تاليف و ترجمه پرداخت. او از مترجمان مشهور كتب رياضي از يوناني به عربي نيز به شمار مي‏رفت. ابوالوفا را از مشهورترين رياضي‏دانان و منجمان زمان خود دانسته‏اند. او در فعاليت‏هاي علمي‏اش با ابوريحان بيروني، دانشمند نامي هم عصرش مكاتبه و تبادل نظر داشته است. اهميت آثار رياضي بوزجاني، به دليل تحقيقات عميق او در علم مثلثات مي‏باشد. از بوزجاني آثار متعددي بر جاي مانده است. اعمال الهندسه، اثري بديع و جالب درباره‏ي هندسه‏ي علمي و نيز كتابِ علم حساب و كتاب الكامل، از ديگر آثار بوزجاني هستند.

شهادت امام هادی علیه السلام (254 ق)

شهادت امام علی النقی علیه السلام در سال 254 هجری بنا بر قول مشهور در 41 سالگی بوده است. مرحوم کلینی شهادت آن حضرت را در 26 جمادی الاخر نقل فرموده است. مشهور این است که آن حضرت 6 یا 8 سال و 5 ماه داشت که پدر بزرگ وار ایشان جواد الائمه علیه السلام به شهادت رسیدند. آن حضرت به منصب کبرای امامت و خلافت عظمی رسیدند و مدت امامت آن وجود شریف 33 بود. ایام حیات امام هادی علیه السلام مصادف بود با خلافت مامون، معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین، معتز لعنه الله علیهم و آخر الامر معتز آن حضرت را با زهر شهید کرد. مدت عمر مبارک آن حضرت 41 سال و چند ماه بود. 13 سال در مدینه اقامت فرمودند و بقیه ایام امامت خویش را به اجبار متوکل در سامرا بودند. حاکم مدینه به متوکل نوشت که اگر تو را به مکه و مدینه حاجتی است علی بن محمد علیه السلام را از این دیار بیرون ببر که همه را مطیع خود ساخته است. در مدینه اسباب اذیت و آزار به آن حضرت را به دستور متوکل زیاد کردند، تا زمانی که آن حضرت را به سامرا بردند و جسارت ها کردند، تا این که معتز آن حضرت را شهید کرد. امام عسکری علیه السلام غسل و کفن و نماز بر آن حضرت را انجام داد، و بعدا در ظاهر، این امورات توسط دیگران انجام شد و ایشان را در منزل خود در مکان فعلی حرم مطهر دفن نمودند.

اختراع تلفن توسط "الكساندر گراهام ‏بل" مبتكر شهير اسكاتلندي(1876م)

الكساندر گراهام بل مخترع بریتانیایی، در آغاز استاد ناشنوايان و افراد لال بود. او فكر اختراعِ وسيله‏اي را در سر مي‏پروراند كه به وسيله آن بتوان بين دو نفر از راه دور، ارتباط برقرار نمود. گراهام بل به چگونگي تركيب و تغيير اصوات كنجكاو بود و راهي براي نوشتن اصوات پيدا كرد كه هر كس آنها را بر صفحه كاغذ مي‏ديد، نوشته را به آساني درمي‏يافت. او در حين آزمايش پي برد اصواتي كه به صورت علائم نوشته مي‏شوند، چندان اختلافي با خط مورْسْ ندارند، از اين رو به جستجوي وسيله‏اي برآمد كه اصوات را با جريان برق از جايى به جاي ديگر بفرستد. او در همين موقع دستگاه ضبط صوتي را ابداع كرد كه به وسيله آن، طرز ادا كردن كلمات را به كرها مي‏آموخت. هنگامي كه فرد كري سخن مي‏گفت، اصوات به صورت خطوط بر صفحه‏اي نقش مي‏بست، آن‏گاه شخص سالمي همان كلمات را به درستي ادا مي‏كرد. سپس فرد ناشنوا، هر دو خط را مقايسه مي‏كرد و اشتباه خود را مي‏يافت. بل پس از اين كار تصميم گرفت اصوات را به محرك‏هاي برقي تبديل كند. او در انديشه ساختن دستگاهي بود كه به وسيله آن، اصوات اشخاص به صورت امواج، در سيمْ جريان پيدا كرده و شنيده شوند. فكر اصلي اختراع تلفن از اين‏جا شروع شد كه بل دستگاه ساده‏اي را ديد كه دو جعبه از يك باتري برق گرفته و هنگامي كه كسي در يكي از جعبه‏ها حرف مي‏زد در جعبه ديگر ارتعاشاتي برمي‏خاست كه به وسيله سوزن منعكس مي‏شد. بل تشخيص داد كه اگر تعداد سوزن‏ها زياد شود، ارتعاشات صوتي به صورتي واضح‏تر انعكاس خواهند يافت. سرانجام بر اثر تلاش بسيار، نخستين مكالمه آزمايشي تلفني بين الكسانْدْر گراهام‏بل و دستيارش واتسون در دهم مارس 1876م با موفقيت انجام شد و تحولي بزرگ در وسايل ارتباطي به وجود آمد. بل براي اختراع اين وسيله ارتباط سريع، از تجارب و آزمايش‏هاي ساير مخترعين و محققين، استفاده كرد. البته دستگاه تلفن، پس از تكميل اختراع گراهام‏بل، توسط دانشمندان ديگر، به شكل پيشرفته كنوني درآمده است. (ر.ك: 3 مارس)