مطالعات صورت گرفته توسط دانشمندان پرنده‌شناس انستيتو ماكس پلانك به همراه آنا گالياردو از دانشگاه پيزاي ايتاليا و تيمي از محققان دانشگاه Trient نشان مي‌دهد كبوترهايي كه سوراخ سمت راست بيني‌شان مسدود باشد جهت‌يابي ضعيف‌تري خواهند داشت.

اين يافته حاكي از آن است كه نيمكره سمت چپ مغز جايي كه اطلاعات مربوط به بويايي پردازش مي‌شوند اهميت اساسي در جهت‌يابي و هدايت مسير كبوترهاي خانگي دارد.

قرن‌هاست كه توانايي شگرف كبوترها در يافتن مسير براي برگشت به خانه توسط انسان شناخته شده است.

طبق گفته دانشمندان اين پرندگان از حس بويايي ممتازي برخوردارند. به علاوه ظرفيت تشخيص بوهاي مختلف به آنها كمك مي‌كند تا نوعي نقشه بويايي از محيط اطرافشان در ذهن ترسيم كنند، اگر چه به نظر مي‌رسد كبوترها نمي‌توانند با هر دو سوراخ بيني‌شان شبيه به هم استشمام كنند. كبوترها مانند انسان بوها را از طريق سوراخ راست بيني‌شان راحت‌تر و بهتر تشخيص مي‌‌دهند.

براي درك اين موضوع كه اگر سوراخ راست بيني كبوترها مسدود شود چه تاثيري بر جهت‌يابي آنها مي‌گذارد محققان 31 كبوتر را مورد مطالعه قرار دادند. دانشمندان يك قطعه كوچك لاستيكي را در سوراخ سمت چپ بيني تعدادي از كبوترها و در گروه باقيمانده در سوراخ سمت راست بيني‌شان قرار دادند. تمامي كبوترها در اطراف دانشگاه پيزا لانه داشتند. پس از نصب يك دستگاه GPS روي پشت كبوترها به روستايي در فاصله 42 كيلومتري لانه‌هايشان منتقل شده و در آنجا رها شدند.

كبوترهايي كه سوراخ چپ بيني‌شان مسدود شده بود بهتر مسير بازگشت به خانه را پيدا كردند. ضمن اين كه در طول سفر توقف كمتري داشتند. اين در حالي بود كه مسير بازگشت كبوترهايي كه سوراخ راست بيني‌شان مسدود شده بود پيچيده‌تر و سخت‌تر بود.

اطلاعات به دست آمده توسط GPS نصب شده روي بدن كبوترها نشان مي‌داد كبوترهايي كه قادر به تنفس از طريق سوراخ راست بيني‌شان نيستند مسير پيچيده‌تري را طي مي‌كنند و در اين مسير بيشتر توقف مي‌كنند. همچنين هنگام توقف زمان بيشتري را در جستجوي اطراف و كاوش‌كردن مسير بعدي هستند.

دانشمندان بر اين باورند كه به دليل عدم توانايي استفاده از حس بويايي اين پرندگان نياز به جمع‌آوري اطلاعات بيشتري دارند و ناچارا بيشتر نياز به توقف و كاوش در محيط اطراف دارند. اين نه‌تنها نشان‌دهنده اين است كه عدم تقارن در دريافت و پردازش بو توسط سوراخ‌هاي سمت راست و چپ سيستم بويايي موثر است بلكه نشان مي‌دهد مجراي راست بيني كبوتر نقش مهمي در پردازش اطلاعات مربوط به بويايي در نيمكره سمت چپ كه مناسب هدايت و جهت‌يابي است، دارد.

اين كه پردازش اطلاعات مربوط به چنين دريافتي چگونه بوده و چرا اين پردازش نامتقارن است سوالي است كه تاكنون محققان جوابي براي آن نيافته‌اند.