امضاي پيمان تحميلي سه جانبه بين انگلستان، شوروي و ايران در مجلس شوراي ملي (1320 ش)
پس از تجاوز نيروهاي شوروي و انگلستان به ايران در شهريور 1320 و نقض بيطرفي ايران در جنگ جهاني دوم، پيماني سه جانبه بين ايران، انگلستان و شوروي به امضا رسيد. بر اساس اين پيمان تحميلي، دولت وقت ايران به نخستوزيري محمدعلي فروغي به ناچار پذيرفت كه راهها و وسايل ارتباط زميني، هوايي و دريايي خود را در اختيار متفقين قرار دهد تا آنان با ارسال تجهيزات از طريق ايران، جبهه شوروي را در برابر آلمان نازي تقويت كنند. در برابر، دولتهاي شوروي و انگلستان، تماميت ارضي ايران را به رسميت شناختند و متعهد شدند كه حداكثر شش ماه پس از پايان جنگ، خاك ايران را ترك كنند. انگلستان و شوروي با اشغال ايران، نه تنها خساراتي جبرانناپذير به كشور وارد كردند، بلكه پس از پايان جنگ نيز بر خلاف پيمان نهم بهمن 1320، ارتش شوروي حاضر به ترك ايران نبود. حتي اتحاد جماهير شوروي تلاش كرد با تأسيس دولتي دست نشانده در شمال غربي ايران، زمينههاي تجزيه اين بخش از خاك ايران را فراهم كند. اما اين توطئه با مقاومت مردم مسلمان ايران، به ويژه مبارزان و آزاديخواهان آذربايجان شكست خورد و ارتش شوروي در نهايت، مجبور به ترك خاك ايران شد.
رحلت استاد بزرگ اخلاق و عارف كبير آيت اللَّه "ميرزا عليآقا قاضي طباطبايي" (1325 ش)
آيتاللَّه سيد علي قاضي طباطبايي در سال 1248 ش (13 ذيحجه 1285 ق) در تبريز و در خانوادهاي اهل علم و ادب و تقوي زاده شد. وي در تبريز از برخي فضلا و نيز پدر، استفادههاي علمي برد و در جواني براي ادامه تحصيلات راهي نجف اشرف گرديد. آيت اللَّه قاضي در نجف از محضر درس استادان نامداري همچون محمد فاضل شربياني، محمد حسن مامقاني، شيخ الشريعه اصفهاني، آخوند خراساني و ميرزا حسين خليلي تهراني بهرههاي فراوان برگرفت و در درس عارف كامل، سيد احمد كربلايي و نيز شيخ محمد بهاري شركت كرد. اين شخصيت والامقام پس از سالياني توقف در نجف، در فقه، اصول، حديث و تفسير متخصص و ماهر شد و از رجال اخلاق و عرفان گرديد. آيتاللَّه قاضي از آن پس علاوه بر تهذيب نفس به تربيت شاگردان همت گماشت كه حضرات آيات: علامه طباطبايي، سيد محمد حسن الهي (برادر علامه)، سيد رضا بهاءالديني، محمدتقي بهجت فومني و... از جمله دست پروردگان مكتب اخلاق و عرفان آيت اللَّه قاضي طباطبايي ميباشند. سرانجام اين عارف كامل در نهم بهمن 1325 ش برابر با 6 ربيع الاول 1366 ق در 77 سالگي به ديار قدس پر كشيد و در واديالسلام نجف اشرف نزديك مقام حضرت مهدي(عج) به خاك سپرده شد.
بازگشايي فرودگاههاي كشور به دستور بختيار در نتيجه فشار مردم انقلابي (1357 ش)
با گستردهتر شدن مخالفتها و اعتراضات مردمي و پس از تحصن روحانيون در مسجد دانشگاه تهران، فرهنگيان و ديگر اقشار جامعه نيز با اعلام همبستگي، به جمع آنان پيوستند. در حالي كه تعداد متحصنين هر لحظه بيشتر ميشد و فشار افكار عمومي در اعتراض به بسته بودن فرودگاهها جهت جلوگيري از ورود حضرت امام به كشور شدت ميگرفت، دولت به ناچار در نهم بهمن 57، دستور بازگشايي فرودگاهها را صادر كرد و اعلام شد كه به مناسبت فرود هواپيماي حامل حضرت امام خميني(ره)، فرودگاه براي ساير پروازها بسته است. پس از آن، كميته استقبال از امام، اعلام كرد كه معظمله، ساعت 9 صبح روز دوازدهم بهمن ماه، وارد تهران خواهند شد. اين كميته همچنين از مردم خواست تا در مسير حركت امام خميني براي استقبال از ايشان آماده باشند. از طرف ديگر، با باز شدن فرودگاه مهرآباد تهران، هواپيماهاي نظامي آمريكا، شروع به خارج كردن آمريكاييها از ايران كردند.
درگذشت سالک الی الله "حاج اسماعیل دولابی" (1381 ش)
محمد اسماعیل دولابی در روستای دولاب از توابع تهران زاده شد. در جوانی به شغل کشاورزی اشتغال داشت و در عین حال به صورت آزاد به دانشآموزی در جلسات علمای دینی معاصر مانند آیتالله سید محمد شریف شیرازی، آیتالله شاهآبادی، آیتالله تقی بافقی، شیخ غلامعلی قمی و شیخ محمدجواد انصاری پرداخت. اسماعیل دولابی در محافل پیرامون خود نماینده درک متفاوت و فراگیری از دین با تکیه بر مفاهیم محبت و زیبایی بود و این بیان جدید باعث جذب جوانان و قشر تحصیلکرده در جلسات هفتگی وعظ او بود. وی در حرم مطهرحضرت فاطمه معصومه (س) در قم به خاک سپرده شد.
درگذشت آيتاللَّه "سيدمحمد حجت كوه كمرهاي" عالم وفقيه رباني(1373 ق)
آيت اللَّه سيدمحمد حجت كوهكمرهاي در سال 1310 ق درتبريز به دنيا آمد. پس از فراگيري دروس مقدماتي در زادگاه خود، رهسپار نجف اشرف گرديد و از محضر حضرات آيات: سيدمحمد كاظم يزدي، سيد ابوتراب خوانساري، شريعت اصفهاني، ميرزاي ناييني، سيدمحمد فيروزآبادي و آقا ضياءعراقي بهره جست و در اندك مدتي به درجهي عالي اجتهاد نايل گرديد. ايشان درسال 1349 ق رسماً در قم رحل اقامت افكند و ضمن حضور در درس آيتاللَّه شيخ عبدالكريم حائري، خود به تدريس فقه و اصول پرداخت. پس از درگذشت آيت اللَّه شيخ عبدالكريم حائري، آيت اللَّه حجت كوه كمرهاي به همراه حضراتِ آياتِ عظام: سيدمحمدتقي خوانساري و سيد صدرالدين صدر به رياست امور حوزهي ديني دست يافت و هر سه بزرگوار، به عنوان مراجع ثلاث يا سه گانه شهرت يافتند. مدرسهي مشهور حجتيه از آثار ماندگار اين عالم رباني است. سرانجام، آيت اللَّه حجت كوه كمرهاي، در 62 سالگي رحلت نمود و بنا به وصيت ايشان، در مدرسه حجتيهي قم مدفون گرديد.
تولد "آنتوان چخوف" نويسنده شهير و برجسته روسي (1860م)
آنتوان پاولوويچ چخوف نويسنده بلندآوازه روسي در 29 ژانويه سال 1860م در خانوادهاي فقير در روسيه به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات پزشكي به طبابت پرداخت. ولي اين روال چندان طول نكشيد و با انتشار نوشتههايش از نوزده سالگي، چنان مورد استقبال قرار گرفت كه از طبابت دست كشيد و كار نويسندگي و ادبيات را دنبال كرد. چخوف طبعي روان و نبوغ درخشاني در زمينه نويسندگي داشت و در داستانهاي خود، پستيهاي طبع آدمي را به سختي مورد انتقاد قرار ميداد. وي در صنعت ايجاز و خلاصهنويسي و هنر داستان نويسي و نگارش داستانهاي كوتاه قدرتي شگرف و در خلق شخصيتهاي جالب، مهارتي بسزا داشت. علاوه بر اين، چخوف، بشر دوستي و نيك نفسي و خدمت به مردم را نيز وظيفه هر انسان شرافتمندي ميدانست و اين علاقه شديد انسان دوستي به شكلي گيرا و دلانگيز، در آثارش به چشم ميخورد. آثار چخوف در عين حال كه خواننده را ميخندانَد، به فكر و دقت نيز واميدارد و معايب اجتماعي را در نظرش جلوهگر ميسازد. چخوف يكي از بزرگترين استادان داستانهاي كوتاه است كه آثار درخشان و نافذ او از حيث انشاء فوق العاده روان، حاكي از مهارت عجيب وي در برگردانيدن ناگهاني يك وضعيت مضحك به صحنهاي حزنانگيز و دردناك است. چخوف در ادبيات روسيه، خالق سبكي تازه در شيوه نمايشنامهنويسي و داستان نويسي شده است. آثار چخوف مورد ستايش نويسندگان بزرگ زمان واقع شد و به طور مستقيم يا غيرمستقيم در بيشتر رماننويسان معاصر او نفوذ فراوان برجاي گذاشت. چخوف از بزرگترين و برجستهترين داستاننويسان رئاليسم و واقع بين روسيه در دوران قبل از انقلاب اين كشور به شمار ميآيد. از آثار متعدد چخوف ميتوان فاجعه در شكارگاه، دهقانان، سه خواهر، مرغ دريايي، اتاق شماره شش، گمگشتهها و باغ آلبالو را نام برد. آنتوان چخوف سرانجام در 15 ژوئيه سال 1904 در 44 سالگي درگذشت.