عمليات عاشورای 4 در منطقه هورالهويزه (1364ش)

عمليات عاشوراي 4 با هدف انهدام نيروهاي دشمن در منطقه عملياتي غرب درياچه ام النعاج واقع در هورالهويزه توسط سپاه پاسداران و در وسعتي در حدود 110 كيلومتر مربع صورت گرفت. در اين عمليات 64 پايگاه و 7 آبراه در غرب درياچه ام النعاج آزاد و بيش از صد فروند قايق بزرگ و كوچك و انواع سلاح‏هاي سنگين و نيمه سنگين و چندين انبار مهمات و... از دشمن منهدم شد. به غنيمت گرفتن 27 فروند قايق، 4 قبضه خمپاره‏انداز، 2 قبضه توپ ضدهوايي و تعداد زيادي سلاح دوشكا و آرپي‏جي هفت از ديگر نتايج اين عمليات بود. در اين عمليات، دشمن بيش از سيصد نفر كشته و زخمي به جاي نهاد، 25 پاسگاه منهدم شد، يك فروند هواپيماي دشمن سقوط كرد و 110 كليومتر مربع از زمين‏هاي منطقه آزاد شد.

تشكيل جبهه ملي به رهبري دكتر "محمد مصدق" (1328 ش)

در 18 مهر 1328ش، نوزده تن از رجال سياسي از جمله دكتر محمد مصدق، به عنوان اعتراض به انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي به دربار رفته و در آنجا متحصن شدند. همان افراد در روز اول آبان در منزل دكتر مصدق گرد آمده و جبهه ملي ايران را به رهبري وي تشكيل دادند. در نتيجه تلاش‏هاي اين جبهه، انتخابات تهران و حومه، باطل اعلام شد. از آنجا كه جبهه ملي يك حزب نبود، رهبرانِ گروه‏ها و احزاب مختلف در آن عضويت يافتند. از اين رو، اين جبهه از گرايش‏ها و افراد مختلف العقيده و ماهيتاً متفاوت و حتي متعارض تشكيل شده بود. وقتي كه جبهه ملي به مجلس راه يافت، رهبري ضد استعماري ملت ايران را با حمايت علما و مردم بر عهده گرفت و كوشيد از رقابت آمريكا و انگليس، به نفع مبارزه استفاده كند. مهمترين كاري كه در آن مقطع به پيشگامي جبهه صورت گرفت، ملي شدن صنعت نفت ايران و خلع يد از شركت نفت ايران و انگليس بود. اين جبهه پس از قيام 30 تير 1331، دچار اختلاف دروني شد و گروهي از اعضاي آن به ويژه بخشي از جناح مذهبي به رهبري آيت‏اللَّه كاشاني كه رهبري با نفوذ در نهضت بود، از دكتر مصدق فاصله گرفت و همين امر، جبهه ملي را دچار سستي نمود. پيامدهاي اين اختلاف در جبهه ملي و نهضت، وقوع كودتاي 28 مرداد 1332 عليه دولت مصدق بود. پس از آن، با دستگيري و زنداني شدن رهبر و سركوب اعضا، جبهه ملي عملاً از هم پاشيد و در سال‏هاي بعد جبهه ملي دوم و سوم و چهارم به وجود آمدند.

شهادت عالم مجاهد "حاج‏ سيدمصطفي خميني" فرزند ارشد امام خميني(ره) (1356 ش)

آيت‏اللَّه حاج سيدمصطفي خميني در آذرماه 1309 ش در قم به دنيا آمد و پس از گذراندن دوران ابتدايي، در 16 سالگي به تحصيل علوم اسلامي روي آورد. وي از سال 1330 در درس خارج پدر فرزانه خويش و آيت‏اللَّه بروجردي حاضر شد و از محضر آيات عظام علامه طباطبايي، سيدمحمد محقق داماد، شيخ مرتضي حائري و سيد محمد باقر سلطاني طباطبايي بهره برد. ايشان از سال 1341 همراه با امام به مبارزه با رژيم پرداخت و در پيشبرد نهضت اسلامي نقش بسزايي ايفا كرد. وي پس از تبعيد حضرت امام به تركيه، با سيل خروشان مردم خشمگين به خيابان‏ها آمد و به بيوت مراجع رفت. پس از اين حركت ضدرژيم، عوامل طاغوت او را دستگير و پس از آزادي چند روزه، به تركيه تبعيد كردند. حاج آقا مصطفي پس از چند ماه حضور در تركيه، در مهر 1344 ش به همراه پدر به نجف رفته و به درس و بحث پرداخت. ايشان از همان جا نيز شيوه‏هاي نوين مبارزه با شاه را دنبال مي‏كرد و مشاوري برجسته و متعهد براي امام بود. در نجف، مدتي به دليل كوشش‏هايي كه عليه رژيم ضداسلامي عراق انجام داد دستگير شد و او را به شدت از فعاليت‏هاي سياسي منع كردند. سرانجام آيت‏اللَّه مصطفي خميني در اول آبان 1356 ش برابر با 9 ذي قعده 1397 ق در 47 سالگي به شكل مرموزانه‏اي به شهادت رسيد. حضرت امام، رحلت حاج سيدمصطفي را از الطاف خفيه الهي خواندند و در مورد فرزند دلبندشان فرمودند: "مصطفي اميد آينده اسلام و ايران بود". بازتاب خبر ارتحال ايشان، ابعاد بسيار وسيعي به خود گرفت و در حركت توفنده مردم انقلابي مؤثر بود.بدن مطهر آن شهيد با آب فرات غسل داده شد و در كنار مقبره علامه حلي در صحن امام علي(ع) مدفون گرديد.ازآيت‏اللَّه حاج سيد مصطفي خميني آثار متعددي بر جاي مانده است كه مكاسب محرمه در 2 جلد، تفيسر قرآن در 3 جلد و كتاب الاصول از آن جمله‏اند.

درگذشت وكيل الرّعايا "كريم خان زند" مؤسس و فرمانرواي سلسله‏ي زنديه (1193 ق)

كريم خان زند، موسس خاندان پادشاهي زند، در 1119 ق در نزديكي ملاير به دنيا آمد. نادرشاه افشار براي تضعيف خاندان زند و قبايل آن‏ها، ايشان را به دره‏ي گَز كوچ داد و برخي از آن‏ها از جمله كريم خان را به خدمت سپاه خود درآورد. كريم خان رشادت فراواني در جنگ‏ها از خود نشان داد و در جنگ هند، مورد توجه نادر قرارگرفت. كار كريم خان كم كم بالا گرفت و قصد برگرداندن خاندان افشاريه را داشت. اين كار مدتي به طول نيانجاميد و جنگ‏هاي متعددي روي داد كه با پيروزي كريم به پايان رسيد. وي در 1163 ق به تخت قدرت تكيه زد و خود را وكيل الرعايا ناميد. كريم خان به سادگي زندگي مي‏كرد و به امنيت مردم و علم و دانش اهميت مي‏داد. وي سرانجام در 74 سالگي درگذشت و در شيراز به خاك سپرده شد. مسجد، بازار و حمام وكيل از جمله آثار دوره‏ي اوست.

تولد "پير لاروس" اديب و لغت‏شناس فرانسوي (1817م)

پيِر لاروس اديب و لغت شناس بزرگ فرانسوي در23 اكتبر 1817م در خانواده‏اي فقير در شهر پاريس به دنيا آمد. وضع مالي پدرش به قدري بد بود كه قدرت نداشت حتي براي پسرش يك لباس آبرومند خريداري نمايد و پيِر با شلوار پاره و مندرس در دبستان و دبيرستان مورد تمسخر و استهزاء دانش‏آموزان قرار مي‏گرفت. او تا 15 سالگي در كارگاه پدرش به عنوان شاگرد آهنگر، اسب را نعل مي‏كرد. لاروس سپس تحصيلات خود را در ورساي ادامه داد و در اين زمان، كتب منتشر شده در فرانسه و سايرنقاط جهان رامطالعه مي‏كرد. وي از اين زمان، درصدد تهيه فرهنگي جامع برآمد و با پشتكار فراوان، فرهنگ خود را به نام لاروس تكميل نمود. تا اينكه با اتمام تحصيلات وي، فرهنگ او نيز كامل شد و انتشار يافت. او قبل از آن، تاليفات خود را از كتب لغت و دستور زبان براي تدريس در مدارس و انتشار روزنامه تعليم و تربيت براي دانش‏آموزان آغاز كرده بود و سپس به تدوين اين دايرةالمعارف بزرگ پرداخت. در اين هنگامْ در فرانسه كسي نبود كه اسم لاروس را نشنيده باشد. پيِر لاروس فقط مبدع دايره‏المعارف نيست بلكه او نخستين كسي است كه كتاب‏هاي تدريسي آموزشگاه‏ها را تدوين و روش آنها را عوض كرده و به صورت امروزي درآورده است. لاروس بر اثر كار مداوم بيمار شد تا اينكه در سوم ژانويه 1875م در58 سالگي درگذشت. اكنون هرساله دايره المعارف وكتب لغت و فرهنگ‏هاي تاريخي و جغرافيايي متعدد به نام لاروس از طرف هيأت‏هاي علمي فرانسه منتشر مي‏شود كه نام لاروس را جاودان ساخته است.