ورود امام خميني(ره) به جماران (1359 ش)

حضرت امام خميني(ره)، بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران، پس از پيروزي انقلاب اسلامي و آغاز به كار دولت موقت، در دهم اسفند 1357 از تهران عازم قم گرديده و تا زمان ابتلا به بيماري قلبي در دوم بهمن سال 1358 در اين شهر ماندگار شدند. حضرت امام، پس از 39 روز مداوا در بيمارستان قلب تهران، موقتاً در منزلي واقع در منطقه دربندِ تهران اقامت گزيدند و سپس در تاريخ 27 ارديبهشت 1359 بنا به تمايل معظم له، به منزلي محقر در محله جماران نقل مكان كرده، تا زمان رحلت در همين منزل ماندند.

پايان استراتژي دفاع متحرك عراق در جريان جنگ تحميلي (1365 ش)

پس از شكست‏هاي پي‏درپي نيروهاي عراق از رزمندگان اسلام در جريان جنگ تحميلي و از دست دادن مناطق استراتژيك جنگ، عراقي‏ها تصميم گرفتند كه استراتژي موسوم به دفاع متحرك را در پيش گيرند. بر اساس اين استراتژي، موقعيت دفاعي فعلي دشمن به حالت تهاجمي تبديل شد و دشمن تلاش كرد با كسب پيروزي در عرصه جنگ، قدرت نظامي خود را بار ديگر به نمايش بگذارد. دشمن در اين راستا، به تهاجمات متعددي در نقاط مختلف جبهه دست زد و مناطقي را به تصرف خود درآورد. اما اين روند كه از نيمه اسفند 1364 آغاز شده بود با شروع عمليات حماسه آفرين كربلاي يك، با شكست روبرو گرديد و استراتژي دفاع متحرك عراق نيز پس از هفتاد روز، با ناكامي كنار گذاشته شد.

حمله هواپيماهاي عراق به ناو آمريكايي استارك (1366 ش)

در جريان جنگ تحميلي عراق عليه ايران، هواپيماهاي جنگنده عراقي به ناو آمريكايي استارك در خليج فارس حمله كرده و 37 نظامي آمريكا را كشتند و تعدادي را مجروح نمودند. اين حادثه همزمان با آغاز افزايش حضور نيروهاي نظامي آمريكا در خليج فارس به بهانه حفظ امنيت نفتكش‏ها صورت گرفت. رژيم عراق بلافاصله پس از حمله به ناو استارك، ضمن غير عمدي خواندن اين حمله، از واشنگتن عذرخواهي نمود و آمادگي خود را براي پرداخت غرامت به اين دولت اعلام كرد. آمريكا نيز با آن كه همواره حساسيت زيادي در مورد تهاجم به نظاميان و كشتي‏هاي جنگي خود نشان مي‏دهد، به راحتي از كنار اين حادثه گذشت، چرا كه آمريكا، پشتيبان عراق در جنگ اين كشور عليه ايران بود. با اين حال برخي معتقدند، حمله عراق به ناو استارك، سناريوي مشترك واشنگتن و بغداد براي ناامن جلوه دادن منطقه خليج فارس و حضور بيشتر ناوهاي آمريكايي در اين منطقه بوده است.

رحلت آیت الله عظمی بهجت از مراجع تقلید(1388ش)

تحصیلات ابتدایی را در مکتب خانه فومن گذراند و در همان شهر به تحصیل مقدمات علوم اسلامی پرداخت. در سال ۱۳۴۸ ق. در سن چهارده سالگی به عراق رفت و در کربلا به تحصیل مشغول شد. پس از آن در سال ۱۳۵۲ ق. به نجف اشرف مهاجرت نمود و قسمت‌های پایانی سطح را زیر نظر اساتیدی چون مرتضی طالقانی به پایان رساند. وی درآنجا پس از درک محضر میرزای نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی، به حوزه درسی محمدحسین غروی اصفهانی پیوست و علاوه بر این از محضر سید ابوالحسن اصفهانی و محمدکاظم شیرازی بهره برد. و علوم عقلی را نزد سید حسن بادکوبه‌ای فرا گرفت. در سنین ۱۷ یا ۱۸ سالگی در سلک شاگردان اخلاقی - عرفانی سیدعلی قاضی درآمد. بعد از پایان رسانیدن تحصیلات خود در سال ۱۳۲۴ ش. (۱۳۶۴ ق.) به ایران بازگشت چند ماهی را در فومن ماند و پس از تشکیل خانواده بر آن شد که دوباره به حوزهٔ علمیهٔ نجف برود. در راه قصد زیارت حرم حضرت فاطمه معصومه و اطلاع یافتن از وضعیت حوزهٔ قم را کرد؛ ولی در طول چند ماهی که در قم توقف کرده بود، خبر فوت استادان بزرگ نجف یکی پس از دیگری شنیده می‌شد، لذا او تصمیم گرفت که در شهر قم اقامت کند و در آنجا تحصیلات خود را با حضور در جلسات درس کوه کمری و بروجردی ادامه بدهد. پس از چند ماه اقامت در حوزه علمیه قم که نوپا بود، بنا به نقل مصباح یزدی، برجسته‌ترین شاگرد علمای دینی شد. آیت الله العظمی بهجت در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ به علت ایست قلبی درگذشت. و پیکر ایشان در حرم حضرت فاطمه معصومه (س) به خاک سپرده شد.

نزول كتاب مقدس صحف بر حضرت ابراهيم(ع)

نام ابراهیم 69 بار در قرآن به احترام و بزرگی یاد شده و در اثنای آنها فراز های مختلفی از زندگی او برای عبرت مومنین بیان شده است . خداوند او را فردی یکتا ‌پرست و دین او را حنیف خوانده است ( آل عمران ، 67 ) و امر می‌ فرماید که دین ابراهیم را پیروی کن ( نساء ، 125 ) . او پیامبر ی راستین و فردی صدیق بود ( مریم ، 41 ) و خداوند به او و خاندانش نعمت حکمت و سروری اعطا نمود ( نساء ، 54 ) . در تعالیم اسلامی ابراهیم از پیامبران اولی‌ العزم و دارای شریعت می ‌باشد ، و قرآن در چند مورد اشاره دارد که ابراهیم علیه‌ السلام دارای کتاب آسمانی به نام « صحف » بوده است . سرای آخرت بسی بهتر و پاینده است ، همانا این حقیقت در صحف ( رسولان ) پیشین ( یعنی ) صحف ابراهیم علیه ‌السلام و موسی علیه ‌السلام ذکر شده است . ( اعلی 19تا 17 ) ( از آیه فوق استفاده می ‌شود که کتاب ابراهیم مجموعه‌ ای از دستنوشته ‌ها و کتابچه ‌ها بوده است . زیرا اگر در آیه ، لفظ « صحیفه » به صیغه جمع یعنی « صحف » بیان شده است ، جهت اشاره‌ ای به دو کتاب ابراهیم و موسی نیست ، بلکه این کلمه نام خاص برای نامه‌ ها یا نوشته‌ های دینی مربوط به ابراهیم می ‌باشد . چون در زبان عربی برای دو شیء ، صیغه تثنیه می‌ آورند نه جمع . ) آن ‌چنان ‌که از بیان قرآن مشهود است این کتاب یا کتاب ‌ها محتوایی آسمانی و نازل شده از سوی خداوند داشته ‌اند ، و متون آن مجموعه ‌ای از وحی الهی بوده است که به ابراهیم نازل شده بود . ( نساء ، 63 ) بگو ایمان آوردیم به خدا و آنچه نازل شده به ما و آنچه نازل شد بر ابراهیم ... ( آل‌عمران ، 84 ) اما از آنجا که ابراهیم ( بر طبق شواهد تاریخی ) حدود 3800 سال قبل می ‌زیسته است ، از کتاب او چیزی بجای نمانده و حتی در کتب مقدس عبرانی نیز نامی از کتاب و متن آن نرفته است . اما از اشارات قرآنی مشخص است که محتوای صحف ابراهیم با کتاب موسی کاملاً هم ‌سو و هم‌ سنگ بوده است . ( اعلی ، 19 )

درگذشت "شيخ الرئيس ابوعلي سينا" فيلسوف و دانشمند بزرگ مسلمان(428ق)

حسين ابن عبداللَّه بن سينا ملقب به شَرفُ المُلك و معروف به شيخ الرئيس، ابن سينا و حَجَّةُالحَق ،از بزرگ‏ترين اطباي نامي و اعاظم فلاسفه و حكماي اسلاميِ اوايل قرن پنجم هجري است. وي در سوم صفر سال 370 ق در بلخ به دنيا آمد. قبل از ده سالگي قرآن را حفظ كرد و در اندك زماني، ادبيات، علوم ديني، حساب، هندسه، منطق، جبر، هيئت و علوم عقلي و نقلي را فرا گرفت و قبل از 20 سالگي بر تمام معلّمين و اساتيد خود برتري يافت. مهارت فوق العاده‏ي ابن سينا در طب و معالجات شگفت‏آوري كه از وي ذكر شده، بسيار تعجب برانگيز است. ابن سينا، علي‏رغم زندگاني ناآرام و پرحادثه‏ي خود، انديشمند و نويسنده‏اي پركار بوده است. آن‏چه از نوشته‏هاي خُرد و كلانِ وي بر جاي مانده است، نماينده‏ي ذهني فعال و پوياست كه گويى در هر شرايطي، حتي در سخت‏ترين و توان فرساترينِ آن‏ها، از فعاليت و خلاقيت باز نمي‏ايستاده است. از ابن‏سينا بيش از يكصد و سي اثر علمي در موضوعات مختلف از قبيل فلسفه، عرفان، الهيات، منطق، طب، ادبيات و... بر جاي مانده است كه اشارات، قانون، الحاصِلُ و المَحصول، شِفا، عُيونُ الحِكمه، و ده‏ها كتاب ديگر از آن جمله است. ابن سينا در اواخر عمر به سبب اختلافي كه با سلطان وقت پيدا كرد، مدتي فراري بود، هرچند قبل از آن روزگاري به وزارت نيز رسيده بود. وفات وي در سال 428 قمري به بيماري قولنج كه خود در معالجه‏ي آن مهارت فراوان داشته، در 58 سالگي، روي داد. مقبره‏ي ابن سينا در همدان در ميداني به همين نام واقع است.

تولد "ابن خلدون" مورّخ مشهور مسلمان در تونس(732 ق)

ابوزيد عبدالرحمن بن محمد بن خَلدون از انديشمندان بلند پايه‏ي دنياي اسلام است كه به دليل نگارش كتاب معروف "مقدمه" به عنوان بنيانگذار جامعه‏شناسي علمي شناخته شده است. وي در 16 سالگي به سبب پايگاه اجتماعي خانواده‏اش و آمادگي علمي خود، توانست از دانشمندان برجسته‏ي دربار سلطانِ مغرب بهره گيرد. ابن خلدون در 21 سالگي به خدمت دولت درآمد و به كارهاي سياسي پرداخت، اما در سال 765 به كلي از سياست و امور حكومتي روي گردان شد و پس از آن به كارهاي علمي روي آورد. به طور كلي زندگي ابن خلدون را مي‏توان به سه بخش تقسيم كرد كه بخش اول آن صرف آموختن علوم مختلف شد. در دومين بخش، بيشتر به فعاليت‏هاي سياسي پرداخت و مسؤوليت‏هاي متعددي رابه عهده گرفت، اما با سعايت و بدگويى ديگران به زندان افتاد و پس از رهايى، گوشه‏گيري اختيار كرد. از اين زمان بود كه دوره‏ي سوم زندگاني ابن‏خلدون آغاز شد كه دوره‏ي روي آوردن به فعاليت‏هاي تحقيقي و تاليفي است. در اين دوره بود كه انديشه‏ي نگارش تاريخ در ابن‏خلدون ايجاد شد. كتاب "العِبَر و ديوان المُبتَدا و الخَبَر في تاريخِ العَرَبِ وَ العَجَم و البَربَر" اثر ابن‏خلدون است كه بخش اول اين كتاب "مقدمه" نام دارد كه به نام مقدمه‏ي ابن‏خلدون معروف شده است. ابن خلدون در زمان خود به تاريخ‏نگاري و تاريخ انديشي شهره بود اما با همه‏ي تاثيري كه در افزايش توجه به تاريخ در مصر در سده‏هاي هشتم و نهم هجري قمري داشت، انديشه‏هايش در روزگار خود او بازتاب كافي نيافت و هيچ يك از شاگردان او، راهش را در اين زمينه ادامه ندادند. ليكن انديشه‏هاي بديع و عميق او در زمان و مكاني ديگر جلب‏نظر كرد و از قرن سيزدهم هجري، نام، آثار و افكار او، سخت مطرح شد و پژوهش‏هاي بسياري را به خود اختصاص داد. اين مورخ مشهور مسلمان در سال 808 ق در 76 سالگي درگذشت.

تأسيس نخستين مدرسه دريانوردي در پرتغال (1426م)

در 17 مه 1426م نخستين مدرسه دريانوردي در جهان جهت تعليم فنون دريانوردي در كشور پرتغال تأسيس شد. هدف از ايجاد اين مدرسه، تعليم دريانوردان ورزيده و به كارگيري آنان در زمينه توسعه اكتشافات جغرافيايي بود. بسياري از كاشفان و دريانوردان مشهور آن عصر پرتغال از فارغ التحصيلان اين مدرسه بودند. به همين دليل، به تدريج در ديگر كشورهاي جهان نيز مدارس دريانوردي، داير شد.