اجتماع جمعيت زيادي از مردم تهران در موافقت و مخالفت با جمهوري "رضاخاني" (1302 ش)

پس از سفر احمدشاه قاجار به اروپا و به دست گرفتن قدرت توسط رضاخان، كم‏كم زمزمه‏هاي جمهوري توسط طرفداران وي بلند شد و آنان با تبليغات خود مردم را به حمايت از جمهوري تشويق مي‏كردند. در اين حال رضاخان سردار سپه، براي تسهيل كار و رسيدن به مقام رياست جمهوري درصدد برآمد از وليعهد استعفا بگيرد و در اين گير و دار، در مجلس درگيري‏هايي نيز روي داد. در اثر اين القائات، روز 28 اسفند 1302، عده‏اي از مردم تهران به جانبداري از رضاخان برخاسته و خواستار جمهوري شدند. اين اجتماع در حالي بود كه مردم طرفدار سيد حسن مدرس به دليل اهانتي كه روز قبل به وي شده بود در مسجد شاه تهران تجمع كردند و عليه جمهوري دست به تظاهرات زدند. در مقابل فشارهاي جمهوري خواهان، مدرس به تنهايي در مقابل توطئه گران ايستاد و براي جلوگيري از رسميت يافتن مجلس جهت طرح جمهوري، عده‏اي از نمايندگان اقليت را به قم فرستاد تا مجلس در نبود ايشان به حد نصاب نرسد و توطئه جمهوري خنثي شود. اما پس از حلول سال جديد ورق برگشت و شهيد سيد حسن مدرس، سخت به تلاش و فعاليت افتاد تا اينكه عده زيادي را عليه جمهوريت بسيج نمود. چرا كه قرار بود مجلس شوراي ملي در دوم فروردين 1303 نسبت به جايگزيني جمهوريت به جاي پادشاهي قاجاريه تصميم‏گيري نمايد. در اين ميان بر اثر برخوردي كه بين مردم و سردار سپه روي داد، به دستور رضاخان عده‏اي از مردم توسط قواي قزاق به گلوله بسته شدند و اوضاع دگرگون شد. اين عمل رضاخان عكس العمل شديد برخي نمايندگان مجلس و مردم را برانگيخت و در نهايت سردار سپه از جمهوري ساختگي‏اش، صرف‏نظر كرد.

رحلت فقيه و مورخ بزرگوار شيعه آيت‏ اللَّه "ملامحمد هاشم خراساني" (1312 ش)

ملامحمد هاشم خراساني معروف به ثقةالاسلامي در سال (1242 ش) (1280 ق) در مشهد به دنيا آمد. پس از فرا گرفتن مقدمات علوم، رهسپار نجف اشرف گرديد و در مدت دوازده سال از محضر عالماني همچون آخوند خراساني و سيد اسماعيل صدر بهره‏مند شد. ملاهاشم خراساني پس از بازگشت از نجف، راهي مشهد گرديد و در حوزه درس آيت‏اللَّه سيدعلي حائري يزدي شركت جُست و از آن پس به تحقيق و تاليف همت گمارد. آثار متعددي از ملامحمدهاشم خراساني به جاي مانده كه مهم‏ترين آنها عبارتند از: مُنتَخَبُ التواريخ به فارسي در تاريخ معصومان و برخي از امامزادگانِ مدفون در ايران و نيز علمايي كه در مشهد، هرات، اصفهان و شيراز به خاك سپرده شده‏اند ؛ حُسنُ العاقبةُ في سَعادَةِ الخاتَمه و نيز غايةُ الآمال في حُسنِ خواتيم الاعمال. اين عالم و مورخ گرانقدر سرانجام در بيست و هشتم اسفند 1312ش برابر با سوم ذي‏حجه 1352ق در هفتاد سالگي در مشهد به لقاءاللَّه پيوست و در همان شهر به خاك سپرده شد.

ميلاد "امام محمدباقر"(ع) بنا به روايتي(57 ق)

بنا به روايتي حضرت امام محمدباقر(ع) در اول رجب سال 57 ق در مدينه به دنيا آمد. آن حضرت را باقر لقب دادند كه به معناي شكافنده‏ي علوم است، زيرا آن بزرگوار مشكلات و پيچيدگي‏هاي علميِ عصرِ خود را با دقت و ظرافتِ خاصي تجزيه و تحليل مي‏كرد. در دوران امامت آن حضرت، از سال 96 ق كه مقارن با سال‏هاي پاياني حكومت جور بني اميه و ضعف آن بود، فرصتي فراهم شد تا آن بزرگوار به تقويت بنيان‏هاي فكري و فرهنگي مسلمانان بپردازد. در اين زمان و همچنين در دوران امامت فرزندش امام جعفر صادق(ع) بسياري از علوم شكوفا شد و شاگردان آن دو بزرگوار، برخي از علوم را گسترش داده، علوم جديدي را نيز ابداع كردند. امام محمدباقر(ع) بر اثر سلطه‏ي حكومتِ طاغوت، از نظر سياسي مُنزوي بود و اعتراضات او به صورت يك نهضت سياسي همه جانبه به سرنگوني رژيم بني‏اميه نيانجاميد. ايشان كه دريافته بود فرهنگ تشيع در انزوا قرار گرفته و زير چكمه‏ي جلاّدان اُموي، بي‏رَمَق مانده است، دست به يك انقلاب وسيع فرهنگي زد و با تشكيل حوزه‏ي علميه و تربيت شاگردان برجسته، فقه آل محمد(ص) و خط فكري تشيُّع را آشكار ساخت. پس از آن حضرت(ع) فرزند برومندشان، حضرت امام جعفر صادق(ع)، با تشكيل حوزه‏ي علميه با چهار هزار نفر شاگرد، آن حركت و نهضت فرهنگي را غناي بيشتري بخشيد.

درگذشت "لويي دوبروي" فيزيك‏دان برجسته فرانسوي (1987م)

پرنس لويى ويكتور پيِر رمون دوبروي، فيزيك‏دان معروف فرانسوي، در سال 1894م در اين كشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به فيزيك روي آورد و بر اثر تحقيقات و مطالعات در فيزيك كوانتوم، تئوري ذره‏اي و موجي بودن نور را در سال 1923م ارائه داد. براساس اين نظريه، نور داراي ماهيت دوگانه‏اي به نام ذره و موج مي‏باشد. مطالعات دوبروي در علم فيزيك و كشف ماهيت موجي الكترون‏ها، باعث شد تا در 35 سالگي، جايزه فيزيك نوبل سال 1929م را دريافت نمايد. طرح دوبروي، راهگشاي بسياري از پيشرفت‏هاي نوين در علم فيزيك گرديد و او را به عنوان فيزيك‏دان‏ي برجسته مطرح ساخت. لويي دوبروي به عنوان آخرين بازمانده از نسل بنيان‏گذاران فيزيك نوين، سرانجام در 19 مارس 1987م در 93 سالگي درگذشت.

تولد "فردريك ژوليو" شيمي دان و فيزيك‏دان معروف فرانسوي (1900م)

ژان فردريك ژوليو، فيزيك‏دان فرانسوي، در نوزدهم مارس 1900م در پاريس به دنيا آمد. وي در دوران تحصيل، علاقه شديدي به علوم داشت و در مدرسه فيزيك و شيمي پاريس نزد اساتيد بزرگي، دانش آموزي كرد. ژوليو در اين ايام، به پژوهش‏هاي علمي روي آورد و در رشته مهندسي و سپس شيمي، به مدارج بالايى رسيد. ژوليو در سال 1923، در اين دو رشته فارغ‏التحصيل شد و از 25 سالگي به عنوان دستيار مخصوص ماري كوري، فيزيك‏دان شهير فرانسوي و كاشف راديوم، در آزمايشگاه فيزيك در انيستيتو راديوم، مشغول به كار گرديد. او در كنار اين همكاري با ايرِن كوري، دختر مادام كوري ازدواج كرد و از آن پس، با هم به مطالعه پرداختند تا اين‏كه وجود نوترون‏ها را در اتم ثابت كردند. اين تحقيقات پيگير، سرانجام به ساخت ماده مصنوعي راديو اكتيو در سال 1934م انجاميد كه به همين دليل، جايزه شيمي نوبل، در سال 1935م به ژوليو و همسرش اعطا شد. ژوليو در سال 1946م به رياست مركز ملي پژوهش‏هاي علمي و نيز رياست سازمان انرژي هسته‏اي فرانسه انتخاب شد. وي در راه صلح جهاني و استفاده صلح‏آميز از يافته‏هاي هسته‏اي تلاش وسيعي از خود نشان داد و در سال 1948م ساخت نخستين نيروگاه هسته‏اي فرانسه را رهبري كرد. ژوليو سرانجام دو سال پس از مرگ همسرش، در 14 اوت 1958م بر اثر تماس مستقيم و دائمي با مواد راديواكتيو در 58 سالگي جان سپرد.