مجله مهر: ظاهر زیبایی نداشت، اما جای خودش را در دل خیلی از ما دهه شصتی و هفتادیها باز کرده بود! با آن جثه ریزهمیزه و هیکل قناسش کابوس دوستداشتنی ما بود. کارتونش که شروع میشد، صدای خش گرفتهاش میآمد و ما جلوی تصویر تلویزیون میخکوب میشدیم تا تلاشهایش برای پیروز شدن و جلوگیری از خرابکاریهای دیگران را ببینیم. «ملوان زبل» دوران کودکیمان را می گویم، قیافه عبوس همیشه پیپ به دهانش، با آن بازوهای بیش از اندازه بزرگی که طرح خالکوبی لنگری را داشتند، در حافظه تاریخی خیلی از ما با «اسفناج» این سبزی تقریبا بدمزه گره خورده است!
روایت تکراری خیلی از ما این است که در کودکی به خاطر همین آقای ملوان زبل و قوطی اسفناجش که او را قدرتمند و پُر زور میکرد و میتوانست از پس کارهای خارقالعاده بربیاید، به خوردمان «اسفناج» پخته میدادند! یک خوراکی با اطمینان بدمزه که شخصا از آن فراری بوده و هستم!
امروز ۲۷ دی ماه (۱۷ ژانویه ۱۹۲۹) روز تولد این کاراکتر کارتونی است. ملوان زبل امروز ۸۹ ساله میشود.
ملوان زبل از کجا آمده بود؟
«ملوان زبل» با نام اصلی پاپای از محصولات شرکت انیمیشن کینگ فیچرز بود. پاپای آن روزها در کتابهای کمیک بود و داستانهایش را روایت میکرد. کتابچههای مصور روزانه «تیمبل تیتر» محل تولد این کاراکتر بود و داستانهای او تا جایی جذابیت داشت که ۱۰ سال بعد «پاپای» به یکی از شخصیتهای معروف و دوست داشتنی در دهه ۳۰ بدل شده بود. در سال ۱۹۳۳ ماکس فلیشر او را به تلویزیون برد و انیمیشنهای کوتاهی را از ماجراهای آنها حاضر کرد. محبوبیت «پاپای» به حدی شده بود که استودیو پارامونت به کمک فلیشر آمد و تا سال ۱۹۵۷ قسمتهای متعددی از این انیمیشن را تولید کردند.
طی همه این سالها «پاپای» در کتابهای مصور، برنامههای تلویزیونی، بازیهای ویدئویی و هزاران آگهی و محصولات دیگر دیده شد و در نهایت هم سال ۱۹۸۰ فیلم سینمایی او ساخته شد که رابین ویلیامز بازیگر نقش پاپای بود.
«ملوان زبل» در سال ۲۰۰۲ رتبه بیستم ۵۰ شخصیت برتر شخصیتهای کارتونی در تمام دورانها را بدست آورد.
اسفناج، این سبزی بدمزه!
احتمال اینکه پخش کتاب و کارتونهای ملوان زبل روی فروش اسفناج تاثیر داشته، خیلی عجیب نیست و حتی میگویند این کارتون باعث افزایش یک سومی مصرف اسفناج در امریکا شده است. با اینحال نکتهای که با اطمینان میتوانیم بگوییم این است که زمان پخش کارتون آن در ایران، خیلی از پدر و مادرهای ما با یک ظرف اسفناج پخته شده کنارمان مینشستند و منتظر میماندند تا ملوان زبل دستش را به جیبش ببرد، ظرف اسفناج را در دهانش خالی کند و نیروی خارقالعادهاش را بدست بیاورد تا به همین بهانه قاشق قاشق اسفناج را به خوردمان بدهند! اما ماجرای اسفناج واقعا چه بود؟
میگویند این سبزی پر از آهن است و آهن هم احتمالا آدم را قوی و پر زور میکند، اما سالها بعد محققان اعلام کردند که این تصور ناشی از یک اشتباه بوده است! در سال ۱۸۷۰ اریک فون وولف، شیمیدان آلمانی در مورد میزان آهن اسفناج و سبزیجات دیگر تحقیق میکرد. او در زمان رونوشت نتایج خود در دفترچه جدیدش، یک نقطه اعشار را جا انداخته و میزان آهن درون اسفناج را ۱۰ برابر بیشتر از مقدار واقعی آن ثبت کرد. در حالی که طبق یافتههای فون وولف، تنها 3.5 میلیگرم آهن در 100 گرم اسفناج وجود داشته، نه ۳۵ میلیگرم. این اتفاق باعث میشود که خیلیها تصور کنند میزان بالا بودن مقدار آهن در اسفناج به قویتر شدن بدن کمک میکند
سازندگان کارتون ملوان زبل هم با استفاده از این واقعیت که اسفناج آهن زیادی داشته، از آن برای افزایش قدرت این شخصیت کارتونی استفاده کردند.