رحلت مجتهد اصولي و عالم و عارف بزرگوار آيت ‏اللَّه "شيخ محمدتقي آملي" (1350 ش)

حكيم بزرگوار آيت‏اللَّه شيخ محمد تقي آملي در حدود سال 1265 ش برابر با 1304 ق در تهران متولد شد. وي قسمتي از دروس معقول و منقول را نزد پدرش آقا شيخ محمد آملي و ميرزا حسن كرمانشاهي خواند و اين دروس را نزد حاج شيخ عبدالنبي مجتهد نوري تكميل نمود. آيت‏اللَّه آملي از آن پس به نجف رفت و در محضر درس ميرزاي ناييني، ميرزا ابوتراب خوانساري، شيخ محمدحسين غروي اصفهاني، ميرزا محمود قمي، سيدابوالحسن اصفهاني و آقاضياءالدين عراقي به تكميل فقه و اصول پرداخت تا به مقامات عالي علم و اجتهاد رسيد. اين عالم رباني، در اخلاق نيز از محضر عارف كامل حاج ميرزا علي آقا قاضي طباطبايي فيض گرفت و به مدارج بالاي اخلاق و عرفان دست يافت. آيت‏اللَّه آملي از آن پس در تهران اقامت گزيد و به تدريس منقول و معقول اشتغال ورزيد. اين حكيم فرزانه، فقيهي گوشه‏نشين بود و از شهرت و مسؤوليتِ رياست ابا داشت به طوري كه تا پايان زندگي، علي‏رغم داشتن صلاحيت علمي، حتي از نوشتن و چاپ رساله عَمَليه خود نيز خودداري نمود. آيت‏اللَّه محمدتقي آملي نزديك به چهل سال در رأس آيات و مراجع بزرگ تهران به تدريس و ترويج دين اشتغال داشت. در محضر درس ايشان، شاگردان فاضلي پرورش يافتند كه حضرات آيات: عبداللَّه جوادي آملي، حسن حسن زاده آملي و علامه محمدحسين تهراني از آن جمله‏اند. حاشيه بر مكاسب شيخ انصاري در 2 جلد، كتاب الصلاة در 3 جلد، حاشيه بر شرح منظومه سبزواري در 2 جلد و شرح استدلالي بر عروةالوثقي از مهم‏ترين آثار آيت‏اللَّه آملي هستند. سرانجام اين حكيم وارسته و عارف الهي در 27 آذر 1350 ش برابر با 30 شوال 1391 ق در 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تهران به خاك سپرده شد.

شهادت مجاهد آگاه و انقلابي آيت‏اللَّه دكتر "محمد مفتّح" توسط گروه منحرف فرقان (1358 ش)

آيت‏اللَّه دكتر محمد مفتّح در سال 1307 ش در همدان ديده به جهان گشود. وي در آنجا به تحصيل دوره دبستان و مقدمات علوم اسلامي روي آورد و سپس به حوزه علميه قم مهاجرت نمود. دكتر مفتح در قم از محضر بزرگاني همچون حضرات آيات: سيد محمد حجت كوه كمره‏اي، سيدحسين بروجردي، سيدمحمد محقق داماد، علامه طباطبايي و امام خميني(ره) استفاده نمود و خود مدرسي بزرگ در حوزه گرديد. شهيد مفتح در اين حال كه در حوزه علميه قم به درجه اجتهاد رسيده بود، در دانشگاه نيز موفق به اخذ درجه دكتري گرديد. وي در حوزه علميه قم علاوه بر تدريس علوم حوزوي به تدريس در دبيرستان نيز همّت گماشت. ايشان در ايام مبارزات روحانيت و مردم انقلابي ايران به رهبري امام خميني از آموزش و پرورش قم اخراج و به منطقه دورافتاده‏اي تبعيد شد، در نتيجه مجبور به اقامت در تهران گرديد. با اقامت ايشان در تهران فصلي نوين از مبارزات سياسي و عقيدتي شهيد مفتّح آغاز شد. نقش شهيد مفتّح در صحنه‏هاي مهم مبارزات انقلابي از جمله اقامه نماز دشمن‏شكن عيد فطر 1357 بسيار حساس بود. ايشان در خطبه‏هاي نماز، براي اولين‏بار نام امام خيمني(ره) را آشكارا بر زبان جاري كرد و رهبري امام را مورد تاكيد قرار داد و مردم را براي راهپيمايي در روزهاي بعد دعوت نمود. شهيد مفتح، با تشكيل شوراي انقلاب، از طرف امام به عضويت اين شورا درآمد و در اين سنگر منشا خدمات شاياني گرديد. ايشان همچنين پس از پيروزي انقلاب اسلامي، فعاليت‏هاي ارزشمندي به‏ويژه در زمينه تدريس در دانشگاه‏ها و نيز نزديك ساختن دو قشر روحاني و دانشجو به عمل آورد. او كه توطئه استعمار را در جدا نگاه داشتن اين دو قشر، با تمام وجودش حس كرده بود، ايجاد وحدت و انسجام ميان اين دو قشر را وجهه همت خود ساخت. آيت‏اللَّه مفتّح سرانجام در 27 آذر 1358 ش به همراه دو تن از پاسداران جان بر كف خود در مقابل دانشكده الهيات دانشگاه تهران از سوي گروهك منافق فرقان به شهادت رسيد و پس از تشييعي با شكوه، در صحن حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

روز وحدت حوزه و دانشگاه

بيست و هفتم آذرماه، يادآور عروج سرخ مجاهدي خستگي‏ناپذير و عالمي رباني، آيت‏اللَّه دكتر محمدمفتح است كه از پيشروان انديشه وحدت حوزه و دانشگاه بود. اين شهيد والامقام در راه تحقق اين انديشه و آرمان بلند كه از انديشه نوراني امام راحل برخاسته بود، تلاش‏هاي بي‏وقفه‏اي انجام داد و سختي‏هاي فراواني را به جان خريد. به پاس خدمات چشمگير شهيد مفتح در راه ايجاد وحدت حوزه و دانشگاه و لزوم ارتباط، همكاري و هم‏فكري اين دو قشر انديشمند و فرهيخته، روز 27 آذر، همزمان با سالروز شهادت اين عالم سترگ، با نام روز وحدت حوزه و دانشگاه نام‏گذاري شده است. وحدت حوزه و دانشگاه به عنوان دو پايگاه مهم فكري - فرهنگي جامعه، براي حفظ فرهنگي اصيل در مقابل هجوم ارزش‏هاي غربي و وارداتي، امري ضروري و اجتناب‏ناپذير است. وحدت و همكاري ميان اين دو نهاد، نه يك وحدت فيزيكي و شكلي، بلكه تقارب و يكي شدن در مباني معرفت شناختي، ارزش‏هاي فرهنگي و دغدغه‏ها و حساسيت‏هاي سياسي - اجتماعي است و همين حالت است كه هر يك از اين دو قشر را در جايگاه واقعي خود قرار داده است.

تأسيس دارالتقريب بين المذاهب الاسلاميه در قاهره (1366 ق)

در چنین روزی در سال 1366ه ق دار التقریب بین المذاهب الاسلامیه در قاهره مصر تاسیس شد . این موسسه در جهت تقریب و نزدیکی مذاهب اسلامی و به همت حضرت آیت الله بروجردی و شیخ محمد شلتوت گام به عرصه فعالیت نهاد .البته پیشتر افرادی چون سید جمال الدین اسد آبادى مشهور به افغانى و شیخ محمد عبده، شیخ محمد حسین کاشف الغطاء و شیخ عبد المجید سلیم، و شیخ محمد تقى قمى در این حوزه به تبادل نظر و اندیشه پرداخته بودند . پس از تاسیس «دار التقریب بین المذاهب الاسلامیه‏» مجله «رسالة الاسلام‏» منتشر شد . در این مجله مقالات علمى ارزشمندى از مذاهب مختلف چاپ می شد . تالیف و تحقیق در حوزه آراء مذاهب اسلامى در مسایل مختلف فقهی و تدوین مجموعه قواعد فقهى جدید از دیگر فعالیت های این مجموعه علمی است .

مرگ "ژان باتيسْتْ لامارْكْ" زيست ‏شناس معروف فرانسوي (1829م)

ژان باتيسْتْ آنتوان لامارْكْ، طبيعي‏دان معروف فرانسوي در 1 اوت 1744م در خانواده‏اي اشرافي در فرانسه به دنيا آمد. وي در ابتدا به تحصيل علوم ديني در كليسا پرداخت ولي پس از چندي وارد نظام شد و سپس به تحصيل در رشته پزشكي روي آورد. لامارك دراين زمان،به شيمي، هواشناسي و به ويژه گياه‏شناسي علاقه‏مند شد و در34 سالگي كتابي درباره گياهان نگاشت. وي در اين كتاب، گياهان را طبقه‏بندي نمود كه اين كار، وسيله ساده‏اي براي تشخيص هويت گياهان را فراهم ساخت. لامارك به جهت تاليف اين كتاب، وارد آكادمي علوم فرانسه شد و از آن پس، تحقيقات گياه‏شناسي و جانورشناسي را دنبال كرد. وي در سال‏هاي بعد به عنوان يك گياه شناس به كشورهاي اروپايى مسافرت نمود و در بازگشت، كتاب‏هاي فرهنگ گياه‏شناسي و... را نوشت. لامارك در باب جانورشناسي نيز اصطلاح بي‏مهرگان را براي حشرات و كرم‏ها وضع كرد و تحقيق مفصّلي درباره بي‏مهرگان زنده و فسيل به انجام رساند. تاكيد لامارك درباره تكامل موجودات زنده، بر دو اصل تاثير محيط و وراثتِ صفاتِ اكتسابي بنا شده است. از اين ميان، نظريه وراثت صفات اكتسابي، موجب اختلاف و نزاع فراوان ميان دانشمندان علوم طبيعي گرديده است. و طرفداران اين نظريه، به لامارْكيسْمْ معروف شدند. اختلاف عمده چارلْزْ داروين طبيعي‏دان شهير انگليسي و لامارك در اين است كه لاماركْ تاثيرات خارجي و محيط را عامل عمده تاثير بر انسان مي‏داند ولي داروين به عامل دروني يا اصل انتخاب طبيعي معتقد است. دو اثر بزرگ لامارك به نام‏هاي فلسفه جانورشناسي و تاريخ جانوران بي‏مهره، مبناي فريضه تكامل تدريجي و تاريخي طبيعت زنده به شمار مي‏آيند. ژان لامارك سرانجام در 18 دسامبر 1829م در 85 سالگي درگذشت.