امضاي قرارداد ننگين گلستان ميان ايران و روسيه در پي شكست ايران از روسيه (1192ش)
با امضاي قراردادي بين حاكم گرجستان و امپراتور روسيه، گرجستان تحت نفوذ روسيه قرار گرفت. چون بسياري از ساكنان اين منطقه مسلمان بودند و تبعيت از يك حكومت غيرمسلمان را ننگ مي‏دانستند به ايران كوچ كردند. افزون براين، برادر حاكم گرجستان كه از اين قرارداد ناراضي بود به دربار فتحعلي شاه آمد و دولت ايران را به جنگ با روس‏ها دعوت كرد. در پي اين حوادث قواي روس با يورش به شهرهاي گنجه، شوش و ايروان، آن مناطق را مورد تعرض قرار دادند. پس از اين حملات بسياري از علما، مردم را به مبارزه با كفار روس دعوت كردند. بدين ترتيب بود كه دوره اول جنگ‏هاي ايران و روس آغاز شد و پس از گذشت ده سال از شعله‏ور شدن آتش جنگ، قواي هر دو دولت چنان ضعيف شد كه طرفين آمادگي خود را براي پايان جنگ اعلام كردند. بر همين اساس و با دخالت دولت انگلستان، عهدنامه گلستان ميان دو كشور ايران و روسيه به امضاء رسيد. به موجب اين قرارداد، تمامي شهرهايي كه تا آن تاريخ به تصرف روسيه در آمده بود، جزو خاك روسيه باقي ماند و مالكيت روسيه بر شهرهاي قره باغ، باكو، دربند، لنكران و بخشي از تالش نيز پذيرفته شد. ايران نيز پذيرفت از همه دعاوي خود در مورد مناطق داغستان، گرجستان و ارمنستان چشم بپوشد. همچنين حق كشتيراني در درياي خزر از ايران سلب گرديد و در عوض، دولت روسيه تعهد سپرد كه تنها نيابت سلطنت عباس ميرزا وليعهد را پذيرفته و به قدرت رسيدن او را تضمين كند. در اين قرارداد، مرزهاي دو كشور دقيقاً معين نشد و همين نامعلوم بودن مرزهاي دو كشور و مقررات عهدنامه گلستان موجب شد كه دولت ايران از اين عهدنامه سربتابد و روسيه را به نيرنگ متهم سازد. اين عوامل باعث شد كه جنگ دوم ايران و روسيه در سال‏هاي بعد شكل گيرد و عهدنامه سياه ديگري با نام تركمان‏چاي به ايران تحميل شود.

انتصاب "رضاخان ميرپنج" به نخست وزيري توسط "احمدشاه قاجار" (1302 ش)

هنگامي كه مشيرالدوله از سوي احمدشاه قاجار به نخست وزيري منصوب گرديد، رضاخان با سمت وزارت جنگ در هيئت دولت حضور يافت. پس از چندي، رضاخان كه در پي فرصتي براي قدرت بيشتر و جولان در كشور بود، نخست وزير را تهديد كرد و موجبات ترس و سپس استعفاي او را پديد آورد. از آن سو، طرفداران سردار سپه نيز با غوغا سالاري در مطبوعات، رضاخان را بهترين گزينه براي رياست دولت معرفي كردند به طوري كه به خود احمد شاه نيز فهمانده شد كه فعلاً مرد ميدان ايران، فقط سردار سپه است. مشيرالدوله نيز مي‏دانست اگر شاه به اروپا برود، او قادر به كنار آمدن با سردار سپه و طرفداران او نخواهد بود. لذا در اواخر مهرماه نزد احمد شاه رفت و به هر ترتيب كه بود، او را راضي ساخت تا استعفايش را بپذيرد. شاه ناگزير تن بدين كار داد و با وجود مخالفت آيت‏اللَّه سيدحسن مدرس و ياران او، در تاريخ سوم آبان 1302 ش سردار سپه را به عنوان رييس الوزرا معرفي و منصوب كرد و پس از يك هفته، خود، راهي اروپا شد و رضاخان را يكه‏تاز ميدان نمود.با خروج احمد شاه از ايران، رضاخان همه كاره كشور شد و از آن پس، مقدمات تغيير نظام حكومتي را در سر پروراند. احمدشاه‏در حالي كه كشور را ترك مي‏گفت كه نمي‏دانست بازگشتي برايش متصور نيست و در اين سفر، تاج و تختش را از دست خواهد داد و رضا مير پنج حكومتي ديگر بنيان خواهد نهاد.

رحلت عالم فاضل و پرهيزگار آيت ‏اللَّه "ميرزا جواد آقا تهراني" (1368 ش)

آيت‏اللَّه ميرزا جواد آقا تهراني در سال 1283ش (1322ق) در تهران در خانواده‏اي مذهبي به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي در تهران و قم، راهي نجف اشرف گشت و از محضر حاج شيخ مرتضي طالقاني و محمدتقي آملي كسب فيض نمود. ميرزاي تهراني پس از دو سال توقف در نجف به تهران بازگشت و پس از مدتي در مشهد از درس بزرگاني همچون ميرزاي اصفهاني و شيخ مجتبي قزويني بهره برد تا به مقامات والا در علم و اخلاق دست يافت. آيت‏اللَّه تهراني علاوه بر مهارت در فلسفه و تفسير، در فقه و اصول تبحر داشت و معتقد بود كه حقيقت را بايد از سرچشمه پاك و زلال كلام وحي و بيان معصوم گرفت. بُعد اخلاقي اين عالم رباني، نسبت به همه خصوصيات برجسته و ممتازي كه داشت، بيشتر نمود پيدا كرده بود، چرا كه در نهايت خضوع و تواضع و اخلاص مي‏زيست و آداب تربيتي اسلام، حقوق اسلامي خانواده و حق كودك را دقيقاً مراعات مي‏كرد. وي در مسائل اجتماعي و گره‏گشايي و حل و فصل كارهاي مردم نيز بسيار كوشا بود و در اين راه تلاش وافري از خود نشان مي‏داد. آيت‏اللَّه تهراني در دوران دفاع مقدس، با وجود كهولت سن، بارها در جبهه‏هاي نبرد شركت نمود و با پوشيدن لباس بسيجي و رفتن به خطوط مقدم جبهه، روحيه‏اي بسيار قوي و نشاطبخش در رزمندگان ايجاد مي‏كرد. از اين استاد اخلاق آثاري برجاي مانده كه فلسفه بشري و اسلامي، ميزان المطالب در 2 جلد و آيين زندگي و درس‏هاي اخلاقي از آن جمله‏اند. سرانجام اين عالم عامل در سوم آبان 1368ش برابر با بيست‏وسوم ربيع‏الاول 1410ق در هشتاد و پنج سالگي در مشهد مقدس جان به جان آفرين تسليم كرد و در همان شهر به خاك سپرده شد.

شهادت "حضرت رقيه(س)" دختر كوچك امام حسين(ع) در شام (61 ق)

رقيّه‏خاتون يا فاطمه بنت الحسين(ع) معروف به فاطمه‏ي صغيره، دختر آخر امام حسين(ع) از مادري به نام ام‏اسحاق بنت طلحه يا شاه‏زنان بود. سن مبارك او را 5 4- -3 يا 7 سال دانسته‏اند. امام حسين(ع) بسيار به او مهر مي‏ورزيد و وي نيز به پدر، علاقه‏ي فراواني داشت. رقيّه به همراه پدر، برادران، عموها و ديگر خاندان نبوي راهي سرزمين كربلا شد. پس از شهادت امام و يارانش به اسارت كوفيان درآمده و سپس راهي شام شدند. رقيّه خاتون در شام، شب و روز در فراق پدر مي‏گريست و پدر را طلب مي‏كرد. معروف است كه در خرابه‏ي شام، پس از ديدن سَرِ بريده‏ي پدر و گفتگوي سوزناك با وي، لب بر لب‏هاي پدر نهاده و آن چنان گريسته كه بيهوش شد. وقتي كه او را حركت دادند، دريافتند كه از دنيا رفته است. آستانه‏ي حضرت رقيه(س) يكي از زيارتگاه‏هاي شيعيان در شهر دمشق پايتخت سوريه، در 300 متري شمال شرقي مسجد مشهور اُموي واقع است.

درگذشت "اميل اوژيه" اديب و نويسنده برجسته فرانسوي (1889م) (ر.ك: 2 نوامبر)

"امیل اوژیه "تئاترنویس و نویسنده معروف فرانسه در قرن نوزدهم در" والنس "قدم به عرصه وجود گذاشت .وی که در سبک و نگارش رقیب" آلکساندر دوما - پسر "بود ،از 20 سالگی به نویسندگی پرداخت و آثارش حاوی نکات اخلاقی و اجتماعی است .از مهمترین آثار وی که روز 25 اکتبر 1889 میلادی مرد" داماد مسیو پواریه - و ،ماده شیران فقیر "را باید نام برد .