یکی از چالش‌های بازار کار، فاصله نرخ بیکاری (حداقل و حداکثر) در برخی استان‌های کشور است که به بیش از 10 تا 12 درصد می رسد و به این لحاظ شاهد نبود تعادل در بین مناطق کشورمان هستیم و در این زمینه به دنبال آن هستیم با اعمال مشوق‌های مختلف این اختلاف را کاهش دهيم.
ـ دوران طلایی به وجود آمده از منظر پنجره جمعیتی در ایران زمینه مناسبی را برای سرعت بخشیدن به رشد اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری در سال‌های پیش رو به وجود آورده است، مشروط بر اینکه بتوانیم از این فرصت استفاده و فشار جمعیت بر حوزه بازار کار را به نعمت جمعیتی تبدیل کنیم.
ـ امسال 1500 میلیاردتومان برای توسعه بازار کار پیش بینی کردیم و برخی بودجه‌های دیگر در قالب وزارتخانه هم هست. علاوه بر اینها صندوق‌های نوآوری شکوفایی، کمیته امداد و بهزیستی هم دارای بودجه برای توسعه بازار کار هستند .
به گزارش خبرنگار ما، این مطالب را علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مراسم افتتاحيه کارگاه بین‌المللی مطالعات بازار کار اعلام کرد و گفت: اقتصاد ایران در بهترین حالت و با رشد 6 درصد توانايي ايجاد سالانه ۵۰۰ هزار شغل را دارد، لذا باید سیاست‌های مبتنی بر مدیریت بازار کار را در پیش بگیریم .
وی شکل گرفتن توليد براي ايجاد اشتغال را تفکري غلط دانست و گفت: امروزه کشورها با رفتن به سوي جذب سرمایه‌ گذاري به رشد اقتصادی و رونق تولید و اشتغال دست يافته اند و در ايران هم باید جذب سرمایه‌های خارجی را به ۱۰ برابر آنچه در ۱۰ سال گذشته بوده است برسانيم تا بتوانيم به رشد اقتصادي مطلوب دست يابيم.
ربيعي با اشاره به اینکه خوشبختانه امروز در مرحله‌ای هستیم که باید با مدیریت بازار کار ظرفیت‌های مان را بزرگ‌تر کنیم ،از پیشی گرفتن جمعیت بر ظرفیت‌ها خبر داد و گفت: ما ناچاریم امروز به طور علمی و با توجه به دستاوردهای کشورهای مختلف در مورد سیاست‌های بازار کار و کیفیت بازار کار حرف بزنیم و ببینیم کدام ظرفیت‌های خالی در اقتصاد است تا اشتغال را به آن سمت ببریم. باید ببینیم کجای عرضه نیروی کار در حال کاستی است و با کدام رشد اقتصادی می خواهیم به اشتغال برسیم.
وی با اشاره به وجود دوران طلایی پنجره جمعیتی در ایران اظهار داشت: در این زمینه تجربیات بین المللی نشان داده است کشورهایی نظیر ژاپن، چین و کره جنوبی در حوزه شرق و جنوب شرق آسیا از این دوران به نحوه مناسبی استفاده و تهدیدهای ناشی از این رشد جمعیتی در کشورشان را به فرصتی برای شکوفایی اقتصاد و رشد تولید تبدیل کرده اند؛ بنابراین چنانچه فرصت به وجود آمده به درستی مدیریت شود، علاوه بر رفع دغدغه و معضل بیکاری فعلي کشور، از طریق ایجاد اشتغال و افزایش رشد اقتصادی، مسائل آینده کشور را در حوزه رفاه و بازنشستگی تضمین خواهد کرد.
این عضو کابینه دولت با بیان اینکه اقتصاد ایران با جمعیتی حدود 80 میلیون نفر تقریبا یک درصد از جمعیت دنیا را تشکیل می دهد، گفت: ايران در حالی نزدیک به 2 درصد ( 9/1درصد) از جمعیت در سن کار جهان را به خود اختصاص داده و در پنجره فرصت جمعیتی قرار گرفته است که باید از سود جمعیتی ناشی از آن به نحو مطلوب استفاده کند، اما وضع بیکاری اكنون به گونه‌ای است که نرخ آن در ایران با 6/12درصد در سال 95 بیش از دو برابر میانگین جهانی (7/5 درصد) است که نشان می دهد در شرایط مناسبی قرار نداریم. به عبارتی از حدود 200 میلیون جمعیت بیکار در دنیا، با 2/3 میلیون نفر بیکار، 6/1 درصد از بیکاران جهان را به خود اختصاص داده ایم؛ البته بدیهی است نرخ مشارکت اقتصادی پایین و همین طور اتصال نداشتن به شبکه جهانی اقتصاد این پیامدها را به دنبال داشته است.
وی تاکید کرد: ايران همچنان با کمبود سرمایه گذاری و رشد تولید مواجه بوده و پدیده‌هایی مانند قاچاق، مسائل امنیتی منطقه و خاورمیانه، نوسانات قیمت نفت و سایر مسائل حاشیه ای به طور مستقیم و غیر مستقیم بازار کار را تحت تأثیر خود قرار داده است و هرکدام از این مسائل باید به نحو مقتضی پیگیری و دنبال شود، اما چالش‌های اساسی در حوزه بازار کار داریم که در سیاستگذاری بايد مورد توجه جدی قرار گيرند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: یکی از چالش‌هایی که با آن مواجهیم پایین بودن نرخ مشارکت در مقایسه با میانگین جهانی است. به طوریکه حدود 40 درصد از جمعیت در سن کار کشورمان در بازار کار مشارکت دارند،این در حالی است که میانگین جهانی این شاخص بیش از 62 درصد است. این مساله نشان می دهد توانایی اقتصاد کشورمان در بهره گیری از ظرفیت منابع انسانی که سهم عمده ای از آنان را دانش آموختگان دانشگاهی تشکیل می دهند، مناسب نیست و ظرفیت سازی جدید و نوین برای بهره مندی شایسته از آنها ضرورت دارد.
وی افزود: در یک مقایسه تطبیقی، نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی ایران در بین کشورهایی نظیر ترکیه، مالزی، تایلند، ژاپن، روسیه، مکزیک، جمهوری آذربایجان، گرجستان، اسپانیا و غیره در سال 2015 از وضع مناسبی برخوردار نیست.
ربیعی یادآور شد: پیچیدگی مساله ایجاد اشتغال برای فارغ التحصیلان دانشگاهی در مقایسه با وضع متعارف و سنتی ایجاد اشتغال بسیار زیاد است؛ ضمن آنکه نرخ بیکاری زنان با اختلاف فاحشی بالاتر از نرخ بیکاری مردان است. این اختلاف هم متاسفانه در10 سال گذشته افزایش یافته و از نامساعدتر بودن نسبی بازار کار کشور برای زنان حکایت دارد .
وی ادامه داد: مساله دیگر بحث تحول ساختاری و گذار اشتغال به بخش خدمات است. در سال‌های اخیر برخی فعالیت‌های اقتصادی در بخش خدمات، رشد قابل توجهی را در ایجاد اشتغال داشتند اما هنوز ظرفیت خدمات مولد مانند گردشگری و فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایجاد اشتغال در جایگاه واقعی و متناسب با اقتصاد کشورمان قرار نگرفته است، به طوریکه براساس آمار شورای گردشگری جهانی در سال 2015 سهم بخش گردشگری از کل اشتغال دنیا 6/3درصد بوده، در حالیکه سهم شاغلان مرتبط با حوزه گردشگری کشورمان کمتر از 2/1 درصد بوده است .
نامبرده ادامه داد: معمولاً در کشورهای توسعه یافته بین 2/1درصد تا 2/2 درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف مخارج اجرای سیاست‌های بازار کار می كنند که با احتساب بودجه امسال ما رقمی در حدود 15 تا 32 هزار میلیارد تومان باید برای مدیریت بازار کار هزینه کنیم؛ در حالیکه عملکرد کشور ما بسیار پایین تر از رقم برآوردی است. البته در سال‌های گذشته هم این مخارج هدفمند نبوده و بسیار پراکنده توزیع می شده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه تصور غلط در کشور این است که تولید راه بیندازیم تا رشد شکل بگیرد و رشد خود به خود اشتغال بیافریند، اما این تصور سه دهه است که دیگر در دنیا جواب نمی‌دهد، گفت: سرمایه گذاری مستقیم یا شریک شدن سرمایه در ایران تاثیرش بهتر است، این گام شروع شده و باید بتوانیم با همه دنیا آنگونه که رهبر معظم انقلاب تاکید کرده اند رابطه خوبی داشته باشیم که این پیام ارزشمندی است.
وی با اشاره به طرح کارورزی گفت :این طرح در سال 1395 هم اجرا شده و الان داریم آرام حرکت می کنیم؛ نگرانی که وجود دارد این است که نیروی کار به کارگاه‌هایی می رود که از مزد مناسب برخوردار نیستند و از قانون کار هم خارج هستند.
در ادامه اين مراسم، دستیار ویژه رئیس جمهوري در امور اقتصادی و رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه گفت: ورود به بازار ایران مقیاس بزرگی یافته و سهم دانشجویان در جمعیت کشور در حال کاهش است که نشان می‌دهد بازار کار در آینده از نظر تناسب و تطبیق با مسائلی همچون تحصیلات تحت تاثیر خواهد بود. به نحوی که هم با فارغ التحصیلان دانشگاهی سال‌های قبل که انباشته شدند و می‌خواهند وارد بازار کار شوند و هم کسانی که علاقه‌ای به ورود به دانشگاه ندارند و متقاضی ورود به بازار کارند، مواجه خواهیم شد.مسعود نیلی با اظهار اینکه علیرغم آنکه سهم 17 درصدی اشتغال زنان، سهم ورود آنها به بازار کار بیش از ۵۰ درصد است،گفت: به لحاظ تحصیلات کسانی که تحصیلات عالی دارند، با شدت بیشتری وارد بازار کار می‌شوند و این یعنی توجه به مهارت آموزی ضروری است.
وی با اشاره به بازار کار کشورهای منطقه گفت: از نظر مقیاس بازار کار حداقل سه کشور ایران، مصر و ترکیه هم از لحاظ جمعیتی و هم از لحاظ جمعیت بازار کار به یکدیگر نزدیک هستند. در ايران بايد سالانه بیش از ۸۰۰ هزار شغل ایجاد کنیم، اين در حالي است كه در طول سال‌هایی با رشد بدون اشتغال و با اشتغال بدون رشد مواجه بودیم؛ از این رو نیازمند رشد فراگیر هستیم تا با برنامه ریزی جمعيت 3 میلیوني بیکاران را مدیریت کنیم.
دستیار ویژه رئیس جمهوري در امور اقتصادی افزود: اگر می خواهیم با هر یک درصد رشد ۱۰۰ هزار شغل ایجاد شود باید برای تحقق آن به رشد بالا و با کیفیت برسیم.