درگذشت دكتر "پرويز ناتل خانلری" استاد دانشگاه و روزنامه ‏نگار (1369 ش)

پرويز ناتل خانلري، يكي از چهره‏هاي برجسته ادب فارسي، در سال 1292ش ديده به جهان گشود و در سال 1322 پس از اخذ درجه دكترا در رشته ادبيات فارسي، به سمت استادي دانشكده ادبيات دانشگاه تهران منصوب گرديد. استاد خانلري علاوه بر تحقيق و تأليف و انتشار مجله علمي و ادبي "سخن" كه خود راهگشاي فرهنگ و ادب اين مرز و بوم بود، اشعار نغز و دلنشيني سروده كه قسمتي از آن اشعار در كتاب "ماه من در مرداب" جمع‏آوري و منتشر گرديده است. تأسيس بنياد فرهنگ، فرهنگستان ادب و هنر، فرهنگستان زبان، بنياد شاهنامه، انجمن فلسفه و حكمت و اسناد فرهنگي آسيا از جمله اقدامات خانلري بود كه همه اين مؤسسات پس از پيروزي انقلاب اسلامي درهم ادغام شدند و به نام مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي درآمد. علاوه بر اين، تاريخ زبان فارسي در 3 جلد، وزن شعر فارسي، زبان و زبان‏شناسي و دستور زبان فارسي از جمله آثار ناتل خانلري مي‏باشند. پرويز ناتل خانلري سرانجام در 77 سالگي در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

روز بزرگداشت "حسين بن عبداللَّه" معروف به "ابوعلي سينا" و روز پزشك

ابوعلي حسين بن عبداللَّه بن حسين بن علي بن سينا ملقَّب به حجة الحق، معروف به شيخ الرييس، از حكماي بزرگ و علماي نامدار جهان و پزشكان اسلام است. وي در سوم ماه صفر سال 370 ق در بلخ به دنيا آمد و از خردسالي به فراگيري علوم زمان پرداخت تا اين‏كه در جواني، علامه دهر گرديد. او چنان در علم پيش‏رفت كه استادان خود را استاد شد و عمرش به بيست نرسيده بود كه به مطالعه علوم فلسفي همت گماشت. هرگاه مسأله‏اي از مسائل بر او مشكل مي‏شد، با وضو به مسجد شهر مي‏رفت و حلّ آن مسأله را از خداوند مي‏خواست. ابوعلي سينا به سبب معالجه بيماري امير نوح بن منصور ساماني، مقرب پادشاه گرديد. شيخ از اين فرصت استفاده كرد و به كتابخانه دربار راه يافت. در مدت عمر ابوعلي‏سينا، وقايع متعددي بر او گذشت كه از وزارت تا زندان را در بر داشت. شيخ به زبان‏هاي فارسي و عربي، تاليفات فراوان دارد كه اشارات، شفا، حكمت عرشيه، قضا و قَدَر و لغةالعَرَب و... از آن جمله‏اند. سرانجام اين دانشمند شهير و فيلسوف كبير در 58 سالگي در همدان درگذشت و در همان شهر مدفون گرديد. به پاسداشتِ اين پزشك نامدار مسلمان، روز اول شهريور در جمهوري اسلامي ايران، روز پزشك نامگذاري شده است.

تولد "آندره شِنْيه" مبارز انقلابي و شاعر برجسته فرانسوي (1762م)

آندره شِنْيه، شاعر فرانسوي در 23 اوت 1763م در قُسطنطنيه (استانبول فعلي در تركيه)، به هنگامي كه پدرش كنسول فرانسه در اين شهر بود، زاده شد. وي با كمك مادر يوناني الاصلش، در ادبيات يونان باستان معلومات فراواني كسب كرد و پس از بازگشت به فرانسه و مدتي خدمت در نظام، با ادب دوستان به رفت و آمد پرداخت. شنيه پس از آن، در پاريس با شور و حرارت به كار ادبي مشغول شد و با جمع‏آوري مدارك بسيار و مراجعه به آثار شاعران يوناني و لاتيني و شرقي، از ادبيات ايتاليايى و انگليسي، معرفتي وسيع به دست آورد. در اين زمان، با آغاز انقلاب كبير فرانسه، وي نيز به جرگه انقلابيون پيوست، هرچند پس از مدتي به دليل مخالفت با به راه افتادن كشتار در فرانسه، از پاريس گريخت. با اين حال پس از چندي به زندان افتاد و بعد از محاكمه‏اي سريع، به اعدام محكوم شد و سرانجام در 25 ژوئيه 1794م، دو روز قبل از سقوط دوره ترور و وحشت، در 32 سالگي به تيغ گيوتين سپرده شد. آندره شنيه جز چند مقاله سياسي و چند قطعه شاعرانه، چيزي در زمان حيات منتشر نكرد، اما اولين بار، آثار وي 25 سال پس از مرگش به صورت ناقص منتشر شد و ديوان كامل او با تفسيرات و ديباچه، 145 سال بعد در سال 1940م انتشار يافت. شنيه عاشق اشعار عهد باستان بود و درك عميقي كه از شاعران اين عصر داشت، موجب خلق زيباترين و پرشورترين اشعار او گشت. هنر شاعري شنيه، به ويژه مورد علاقه شاعران رمانتيك فرانسه قرار گرفت. شنيه در شعر، به جاذبه و لطف سخن بيشتر از عظمت و شكوه آن توجه دارد. از خشكي و سردي مي‏پرهيزد و به احساس و هماهنگي در قالب شعر روي مي‏آورد و خوشاهنگي و دلنشيني و نرمي و لطفي كه در قرن هجدهم از شعر فرانسه دور شده بود، به آن باز مي‏گرداند.