آغاز نخست وزيري دكتر "محمد مصدق" در نوبت اول (1330 ش)
دكتر مصدق به عنوان نمايندهاي پرسابقه در مجلس شوراي ملي و در رأس جبهه ملي مطرح بود. او در دوره چهاردهم، درباره ملي شدن نفت، نطقهاي متعددي ايراد نمود و با تصويب پيشنهاد او، از دادن امتياز جديد نفت به شوروي، جلوگيري شد. مصدق كه رياست كميسيون نفت را به عهده داشت و وجاهت ملي او هم در اوج مبارزات ملي شدن نفت قابل توجه بود، با نزديكي به آيتاللَّه كاشاني وجهه مذهبي نيز به خود گرفت. بنابراين پيشنهاد قبول نخست وزيري او، استقبال نمايندگان را در برداشت و او بلافاصله مأمور تشكيل كابينه گرديد. در ابتداي صدارت دكتر مصدق، وي بيشتر درگير مساله ملي شدن صنعت نفت و تبعات آن بود تا اينكه به پيروزي دولت ايران بر شركت نفت انگلستان منجر شد. با آغاز به كار مجلس پانزدهم، مصدق كابينه خود را ترميم كرد و در ضمن از محمدرضا پهلوي درخواست كرد كه پست وزارت جنگ هم با او باشد. ولي چون اين امر با مخالفت شاه مواجه گرديد، مصدق بدون مشورت با كسي، از نخستوزيري استعفا داد و شاه نيز پس از تمايل مجلس، فرمان نخستوزيري احمد قوام را صادر كرد. در اين ميان، آيتاللَّه سيد ابوالقاسم كاشاني براي حفظ يكپارچگي بين نيروهاي ملي و مذهبي، از مصدق حمايت نمود و تهديد كرد در صورت كنار نرفتن احمد قوام و بازگشت مصدق، حكم جهاد صادر خواهد نمود. اين امر زمينهساز قيام تاريخي سيام تيرماه 1331 و بازگشت دكتر مصدق به قدرت گرديد. اما پس از مدتي، بر اثر مسائل گوناگون، شكاف بين دو جبهه بيشتر شد تا اينكه دولت مصدق با توطئه دستهاي استعماري بيگانگان و همكاري مهرههاي داخلي، در جريان كودتاي 28 مرداد 1332 سقوط كرد و نهضت مردمي به شكست انجاميد.
امضاي قرارداد كمكهاي تسليحاتي شوروي به رژيم عراق در جريان جنگ (1363 ش)
پس از تغيير اوضاع جنگ در نتيجه فتح خرمشهر و احتمال سقوط رژيم عراق، شوروي نيز همگام با ديگر كشورهاي غربي، با واگذاري تجهيزات مدرن جنگي به عراق، بر ميزان كمكهاي خود به اين كشور افزود. در اين راستا، در فروردين 1363، يك هيئت بلند پايه از شوروي به بغداد اعزام شد و فروش چهار و نيم ميليارد دلار اسلحه شوروي به عراق را پيشنهاد كرد. اين بزرگترين پيشنهاد فروش سلاح بود كه تا آن زمان، شورويها به عراق ميدادند. هيئت شوروي كه از ميزان عصبانيت عراق به دليل از دست دادن جزاير مجنون در عمليات خيبر مطلع بود، به عراق اطلاع داد كه حاضر است ميگهاي 21 و 22، هليكوپترهاي توپدار و 350 موشك اسكاد در اختيار رژيم بعث قرار دهد. سرانجام اين قرارداد و قرارداد وام دو ميليارد دلاري اتحاد جماهير شوروي به رژيم بعث عراق در هفتم ارديبهشت 1363 ش برابر با 27 آوريل 1984 م بين طرفين در مسكو امضا شد و در جبهههاي جنگ عليه رزمندگان اسلام به كار رفت. لازم به يادآوري است كه بعد از سقوط صدام حسين، در سال 1382، مسأله بازپرداخت وامهاي اعطايي كشورهاي غربي و شرقي براي پيروزي در جنگ با ايران، به عنوان يكي از مهمترين چالشهاي جدي منطقه و جهان مطرح شد.
وفات همسر گرامي رسول خدا، "حضرت خديجه" به روايتي(سه سال قبل ازهجرت)
حضرت خديجه(س) پس از 25 سال زندگي مشترك با پيامبر اكرم(ص) در سن 65 سالگي، وفات يافت و در منطقهي حَجون مكه دفن گرديد. وي در سن 40 سالگي با رسول خدا(ص) ازدواج نمود و ثمرهي ازدواج آنها، دو پسر و چهار دختر به نامهاي قاسم، عبداللَّه، زينب، رقيه، امكلثوم و حضرت فاطمهي زهرا(س) بود. آن حضرت نخستين زني بود كه به دين اسلام گرويد و تمام اموال خود را در راه ترويج اسلام در اختيار پيامبر اكرم(ص) گذاشت. يكي از روزهايي كه در آن احتمال رحلت آن حضرت نقل شده، 29 رجب است.
درگذشت "ابن قُتَيبه" محدث و اديب(276 ق)
عبداللَّه بن مسلم دينوري معروف به ابن قُتَيبه، قرآن پژوه، محدث، شاعر و اديب مسلمان در سال 213 ق در كوفه به دنيا آمد. پس از تحصيل به قضاوت در دينور(در غرب ايران) پرداخت و سپس در بغداد، نوزده سال به تدريس، تاليف و تكميل آثار علمي خود همت گماشت. ابن قُتيبه به يُمن كتابهايش مورد توجه عالمان و دانش پژوهان قرار گرفت، هرچند وي از جنجالهاي زمان دوري گزيد و در كارهاي سياسي دخالت نميكرد. تاويلُ مشكلِ القرآن، تفسير غَريبِ القُرآن، و معاني الشِّعر از جمله تأليفات اوست.
تأسيس دادگاه تفتيش عقايد معروف به "انكيزيسيون" در اسپانيا (1231م)
همزمان با يورش سپاهيان صليبي به مناطق شرق، واقعه مهم ديگري نيز روي داد كه سرآغاز دوران مخوف انكيزيسيون يا تفتيش عقايد در تاريخ مسيحيت به شمار ميرود. در اين زمان كه پاپ اينوسان سوم فرمانروايى داشت، وي دستور تشكيل دادگاه تفتيش عقايد را صادر كرد و از اين پس، اين دادگاه در سراسر اروپا به كار پرداخت. در واقع، اينوسان سوم در عقايد خود بسيار لجوج و سرسخت بود و به هيچ وجه تحمل شنيدن عقيده و نظري را برخلاف راي خود نداشت. به همين جهت كساني كه جرأت ميكردند نظري مخالف راي و نظر او ابراز كنند از سلاطين وقت گرفته تا افراد عادي تكفير ميشدند. اين دادگاه در 27 آوريل 1231م در اسپانيا نيز تأسيس شد و دوره جديدي از خشونت و قساوت را در اين سرزمين آغاز كرد. پاپها در اين زمان، از سلاطين و فرمانروايان سرزمينهاي مسيحي ميخواستند كه در سركوبي ملحدين، يعني هر كس كه از اوامر آنها سرپيچي ميكند، با ماموران كليسا همكاري داشته باشند وگرنه خود، ملحد و سزاوار عقوبت خواهند بود. از آن طرف، سلاطين و شاهزادگان و حكام محلي از بيم تكفير كه ممكن است به قيمت جانشان تمام شود، به فرامين پاپ گردن مينهادند. كساني كه به اتهام الحاد و سرپيچي از فرامين الهي كه در واقع همان دستورات پاپ بود در اين دادگاهها محاكمه ميشدند، حق داشتن وكيل را نداشتند و آراء محكمه قطعي و لازم الاجرا بود. در اين دادگاهها، كساني كه مظنون به بدعتگذاري بودند، چنانچه نميتوانستند بيگناهي خود را ثابت كنند تكفير ميشدند و مجازات سنگيني در انتظارشان بود. سختگيري در مورد محكومان دادگاههاي تفتيش عقايد تا آنجا بود كه حتي اگر كسي ترتيب كفن و دفن آنان را ميداد، آن شخص نيز مستحق مجازاتهاي سنگين ميشد. مفتش دادگاه نيز در مقابل هيچ مقامي جز پاپ پاسخگو نبود و كار خود را يك عمل الهي تلقي ميكرد. آراء صادره از اين دادگاه شامل شكنجه، تبعيد، محروميت از پست و مقام، مصادره اموال، زندان، سوزاندن و كشتن بود. وجود اين دادگاهها از يك طرف باعث جمعآوري ثروت و غارت اموال محكومات توسط مفتّشان شد و از طرف ديگر به فروپاشي جايگاه معنوي رهبران به اصطلاح اخلاقي جامعه و بيمعني شدن مفاهيم ارزشي و معنوي انجاميد. دادگاههاي تفتيش عقايد سرانجام پس از شش قرن فعاليت جنايت بار، در 17 ژانويه 1808م تعطيل شدند.
کشتهشدن فردیناند ماژلان (1521م)
فردیناند ماژلان، دریانوردی بود که برای نخستینبار در جهت غرب از اروپا به آسیا رفت و در اقیانوس آرام کشتی راند. همچنین نخستین کسی بود که با هدف دور زدن کره زمین، رهبری یک ناوگان اکتشافی را عهدهدار شد. اگر چه خود در میانه سفر درگذشت، ولی افرادش توانستند کرهزمین را با موفقیت دور بزنند و به اروپا بازگردند. در سال1511 میلادی در نبرد علیه مراکشیها شرکت کرد. با وجود زخم برداشتن در جنگ و دریافت مدالهای متعدد، اطرافیان وی را به دادوستد غیرقانونی متهم کردند. هر چند ماژلان بالاخره از تمام اتهامها تبرئه شد، ولی دیگر از چشم شاه امانوئل اول افتاده بود. پادشاه تقاضای افزایش حقوق ماژلان را نپذیرفت و اعلام کرد که دیگر در دولت پرتغال مقامی برای او در نظر نگرفته است. ماژلان که اوضاع را چنین دید، به خدمت دربار اسپانیا درآمد. او سرانجام در جنگ با بومیان در 27آوریل 1521 میلادی در نبرد ماکتان کشته شد.