بحث حافظه های کامپیوتر یکی از مباحث اصلی ذخیره سازی اطلاعات می باشد و از چندین نگاه می توان آنها را با هم مقایسه و مورد کنکاش قرار داد.
در مباحث ذخیره سازی در ابتدا می توان فرق حافظه دایمی و حافظه موقت را مطرح نمود .
حافظه هایی که بعداز روشن و خاموش شدن کامپیوتر اطلاعات خود را از دست می دهند که از این نوع حافظه ها می توان به Ram  یا Rom ها اشاره کرد و حافظه های دایمی که اطلاعات داخل آنها با قطع برق از بین نمی روند که به آنها حافظه های دایمی یا کمکی  می گویند که خود آن نیز به چند نوع تقسیم بندی می شود اما مبحثی که تا حدودی قصد باز کردن آن را در این مقاله دارم مبحث هاردیسک های داخلی یا اینترنال کامپیوتر می باشد که در این مجال به مقایسه دو نوع هارد HDD   که مخفف Hard Disk Driver می باشد و هارد تکنولوژی جدید SSD که مخفف Solid State Drive می باشد .
هارد دیسک چرخش سنتی (HDD) که ذخیره سازی کامپیوتر ها بودند. یعنی داده های که روی آنها ذخیره می شد حتی زمانی که  سیستم خاموش هم باشد داده ها از بین نمی رفت که این به خاطر پوششش مغناطیسی در بالی پلاتراست که روی آن کشیده شده و وقتی شما می خواهید از اطلاعات ذخیره شده خود استفاده کنید یک بازوی مکانیکی روی دیسک در حال چرخش قرار می گیرد و اطلاعات شما برای شما به نمایش در می آید.
 

هارد SSD نیز کاری مشابه، به HDD انجام می دهد یعنی داده ها روی خود ذخیره می کند و حتی زمانی که کامپیوتر خاموش هم باشد از آنها حفاظت می کند به زبان ساده‌تر می‌توان SSD را نسخه هوشمندتر و البته با ابعاد متفاوت از فلش‌مموری‌هایی که برای انتقال اطلاعات از آن‌ها استفاده می‌کنیم دانست و طبیعتا همانند فلش‌مموری‌ها هیچ خبری از قسمت‌های متحرک در SSD نیست. در این دستگاه‌های ذخیره‌سازی، اطلاعات بر روی میکروتراشه‌ها ذخیره می‌شوند.
 

تراشه SSD نسبت به حافظه های USB و هارد های HDD سرعت بیشتری دارد و گران ترنیز هستند. یکی از دلایل بالا بودن سرعت این هارد ها نسبت به هارد های HDD این است که این هارد ها به دلیل نداشتن قطعه متحرک زمان تاخیر بسیار کمتری نسبت به هارد های معمولی دارند.


SSD چیست؟
SSDهای متداول از آنچه حافظه فلش برپایه NAND خوانده می‌شود استفاده می‌کنند. این حافظه از نوع حافظه‌های غیرفرار است. در صورتی که بخواهیم توضیح بیشتری از واژه “غیرفرار” ارائه دهیم باید گفت می‌توانید دیسک را خاموش کنید و این دیسک فراموش نخواهد کرد که چه اطلاعاتی بر روی آن موجود بوده است که البته این ویژگی ضروری هر حافظه دائمی است. در آغاز عرضه SSDها به بازار این شایعه مطرح شده بود که اطلاعات ذخیره‌شده بر روی این دیسک‌ها تنها پس از چندسال ازبین می‌روند. با بهره‌گیری تکنولوژی امروز می‌توان اطمینان حاصل کرد که این شایعه از پایه و اساس اشتباه است و می‌توانید اقدام به خواندن و نوشتن اطلاعات برای مدت طولانی بر روی این دیسک‌ها کنید و تا زمانی که عمر SSD به دنیا باشد اطلاعات شما نیز امن خواهند بود.
در SSD خبری از بازوی مکانیکی نیست و این دستگاه ذخیره‌سازی از پردازنده‌های تعبیه‌شده ( یا همان مغز) که کنترلر نامیده می‌شوند به‌منظور انجام عملیاتی از قبیل خواندن و نوشتن اطلاعات استفاده می‌کند. کنترلر این دستگاه نقشی مهم در تعیین سرعت SSD دارد. تصمیماتی که کنترلر در مواجهه با عملیاتی از قبیل ذخیره‌کردن، فراخوانی کردن، کش(حافظه نهان) کردن و البته پاک‌کردن اطلاعات می‌گیرد عامل تعیین‌کننده در مشخص‌کردن سرعت کلی درایو است. در اینجا قصد نداریم به بررسی دیگر عملکردهای مهم مانند تصحیح خطا، کش‌کردن خواندن و نوشتن اطلاعات، رمزگذاری و دیگر موارد بپردازیم و تنها به ذکر این مطلب اشاره می‌کنیم که کنترلر خوب، عامل تمییز یک SSD با ارزش از یک درایو SSD معمولی است. نمونه‌ای از یک کنترلر سریع، در حال حاضر SandForce SATA 3.0(6GB/S) است که از افزایش سرعت نوشتن و خواندن تا حد 550MB/s پشتیبانی می‌کند. نسل جدید کنترلر خانواده SandForce 3700 نیز در سال 2013 معرفی شد و گفته می‌شود می‌تواند به سرعت 1800MB/s نیز برسد.

 
ظاهر یک SSD مشابه یک دیسک سخت معمولی است. این درایوها در ابعاد 1.8، 2.5 و 3.5 اینچ عرضه می‌شوند که تعبیه آن‌ها در ابعادی مشابه آنچه دیسک‌های سخت نیاز دارند را میسر می‌سازد. کانکتور مورد استفاده برای این سایزهای استاندارد از نوع SATA می‌باشد. SSD های کوچک‌تری نیز وجود دارند که از آنچه Mini Sata یا به اختصار mSATA نامیده می‌شود بهره می‌برند و بر روی شکاف مینی پی‌سی‌آی اکسپرس لپ‌تاپ قرار می‌گیرند.

HDD چیست؟
دیسک‌های سخت، هارد دیسک‌ها و یا HDDها از زمان‌های دور در دسترس دوستداران تکنولوژی قرارگرفته‌اند. اولین دیسک سخت در سال 1956 توسط IBM معرفی شد بنابراین این تکنولوژی چیزی نزدیک به 60 سال قدمت دارد. دیسک‌های سخت از خاصیت مغناطیسی به‌منظور ذخیره‌سازی اطلاعات و یا چرخش صفحه‌ها استفاده می‌کنند. یک هد بر روی صفحه‌ها یا همان دیسک‌های در حال چرخش قرار می‌گیرد و فرایند خواندن و نوشتن اطلاعات انجام می‌شود. هرچه این دیسک‌ها سریع‌تر چرخش کنند دیسک سخت می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. لپ‌تاپ‌های متداول امروزی از دیسک‌هایی با سرعت 5400 دور در دقیقه یا 7200 دور در دقیقه بهره می‌برند اما سرعت چرخش در دیسک‌های برخی سرورها می‌تواند به چیزی در حدود 15هزار دور در دقیقه برسد.
یکی از مزایای دیسک‌های سخت آنستکه این دستگاه‌ها می‌توانند حجم زیادی از اطلاعات را در ازای قیمت ارزان برای شما نگهداری کنند. امروزه دیسک‌های یک ترابایتی برای لپ‌تاپ‌ها غیرعادی نیستند و این میزان پیوسته در حال افزایش است. از سوی دیگر حساب‌کردن هزینه‌ای که به ‌ازای هرگیگابایت پرداخت می‌کنید با توجه به تعدد کلاس‌ها و کیفیت‌های این دیسک‌های سخت کار آسانی نیست با این وجود می‌توان با قاطعیت اعلام کرد این دیسک‌های سخت در مقایسه با SSD با ظرفیت مشابه بسیار ارزان‌تر هستند. به‌عنوان مقایسه دیسک‌هایی مانند WD Black با ظرفیت یک ترابایت از نوع دیسک سخت، قیمتی در حدود 69 دلار دارند و این درحالیستکه مدل‌هایی مطرح از SSD مانند Crucial M500 با ظرفیت 960 گیگابایت و یا Samsung 840 EVO با ظرفیت یک ترابایت به ترتیب 369 دلار و 439 دلار قیمت دارند که چیزی در حدود بیش از پنج برابر قیمت مدل دیسک‌سخت یادشده است. با این اوصاف اگر به‌دنبال فضای ذخیره‌سازی با قیمت مناسب هستید بهترین گزینه برای شما همان دیسک‌های سخت هستند.
در خصوص ویژگی‌های ظاهری نیز دیسک‌های سخت تقریبا ظاهری مشابه SSD دارند. این دستگاه‌های ذخیره‌سازی اطلاعات نیز اغلب از رابط SATA استفاده می‌کنند. متداول‌ترین اندازه برای دیسک‌سخت لپ‌تاپ، 2.5 اینچ است و نسخه 3.5 اینچی نیز معمولا در رایانه‌های رومیزی مورد استفاده قرارمی‌گیرد. هرچه اندازه دیسک سخت بزرگ‌تر باشد تعداد سیلندرها و صفحات، بیشتر شده و طبیعتا فضای ذخیره‌سازی بیشتری در اختیار شما خواهد بود. برخی دیسک‌سخت‌های رایانه‌های رومیزی می‌توانند چیزی در حدود شش ترابایت اطلاعات را در خود جای دهند.
پس از معرفی اجمالی دیسک سخت و SSD نوبت به بررسی نیازها توسط شما است. بهترین روش برای مقایسه این دو نوع فضای ذخیره‌سازی (البته با درنظرگرفتن نیازهای خود) مقایسه شانه‌به‌شانه هریک و بررسی مزایا و معایب آن‌هاست.

دسترسي سريع
هاردهاي مغناطيسي بر خلاف SSD ها براي دسترسي به اطلاعات نيازمند بالارفتن سرعت چرخش ديسک ها و تعويض Head خواننده مي باشد.

مقاومت بالا در برابر لرزش و ضربه
SSD ها ضربه و لرزش تا 1500 G را تحمل مي کنند و حتي در حين لرزش وقفه اي در عمليات شان ايجاد نمي شود ولي HDD ها نهايتا تا 900G شوک را تحمل مي کنند و به دليل داشتن قطعات متحرک در حين لرزش ممکن است عمليات را متوقف کنند. اين به معناي مقاومت 1.6 برابر در مقابل ضربه است که SSD ها را براي نوت بوک بسيار مناسب مي نمايد.
مصرف انرژي کمتر و توليد گرماي کمتر
هاردهای SSD  20 درصد کمتر از HDD ها انرژي مصرف مي کنند و مصرف باتري نوت بوک يا برق را بسيار کاهش مي دهند.هارد مغناطيسي در حالت بيکاري بيش از 4 وات و SSD کمتر از 0.5 وات انرژي مصرف مي کنند . در حالت پر کاري اين رقم در هارد مغناطيسي به 6 و در SSD کمتر از 2 مي رسد. SSD ها گرماي کمتري نيز در حين کار توليد می کنند.

قابلیت اطمینان بالا
مقیاس اندازه گيري مقاوت ابزارهاي ذخيره سازي اطلاعات MTBF مخفف Mean Time Between Failures به معناي ميانگين زمان خرابي مي باشد.زمان خرابي SSD ها 1.2 ميليون ساعت و هاردهاي مغناطيسي به دليل داشتن قطعات مکانيکي 600 هزار ساعت تخمين زده شده است.

عدم تولید صدا
هاردهاي مغناطيسي در حين کار 24db صدا توليد مي کنند ولي هاردهاي SSD هيچ توليد صدايي در هنگام کار ندارند.
در نهایت در این مقاله بعضی از مزایای هاردهای سری جدید بحضور معرفی گردید ولی با توجه به ظهور جدید آن فعلا قیمت این هاردها در قیاس با هاردهای HDD  خیلی بالاتر بوده و جزو معایب آن می توان شمرد.

تدوین : امیر محمد زارع مجتهدی
کارشناس انفورماتیک اداره کل تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی