نگاهي به فيلمهاي اكران نوروزي :سکانس افتتاحیه سینما در سال 90
5فیلم «جدایی نادر از سیمین»، «اخراجیها3»، «زنها شگفتانگیزند»، «یکی از ما دو نفر» و «سه درجه تب» ترکیب فیلمهای اکران نوروزی را تشکیل میدهند.
اکران 3 فیلم کمدی در کنار یکدیگر نشان میدهد که هنوز هم این ژانر از نظر اهالی سینما بیشترین بخت را برای برقراری ارتباط با مخاطبان دارد. در این میان تکلیف «اخراجیها3» با توجه به توفیق گیشهای دوقسمت قبلی روشنتر از بقیه به نظر میرسد. از سوی دیگر «جدایی نادر از سیمین» نیز در نقطه مقابل آثار کمدی و فرحبخش قرار است بار دیگر نشان دهد که مردم قدر آثار ارزشمند سینمایی ایران را میدانند.
فصل مشترک فیلمهای اکران نوروزی را میتوان تداومیافتن تجربیات قبلی سازندگانشان دانست. «جدایی نادر از سیمین» در ادامه مسیر «درباره الی» ساخته شده؛ در «اخراجیها 3» همان شخصیتهای دوفیلم قبلی دهنمکی در دل موقعیتی تازه قرار گرفتهاند. «یکی از ما دو نفر» در تداوم آثار قبلی میلانی قرار است تا دیدگاههای خاص او را به تصویر بکشد. «سه درجه تب» یک کمدی پس از موفقیت «نیش زنبور» فیلم قبلی سازندهاش، است، همچنان که «زنها شگفتانگیزند» مانند «از ما بهترون» فیلم قبلی مهردادفرید اثری کمدی است.
جدایی نادر از سیمین
نویسنده، تهیهکننده و کارگردان: اصغر فرهادی؛ بازیگران: لیلا حاتمی، پیمان معادی، شهاب حسینی، ساره بیات، سارینا فرهادی، بابک کریمی، علیاصغر شهبازی، شیرین یزدانبخش و مریلا زارعی.
سیمین(لیلا حاتمی) قصد دارد از نادر (پیمان معادی) جدا شود. سیمین میخواهد از کشور برود در حالی که نادر به خاطر ابتلای پدرش(علیاصغر شهبازی) به آلزایمر مخالف این مسئله است. ترمه(سارینا فرهادی) نیز دختر این زوج است که سرگردان میان این پدر و مادر مانده ولی به نظر میرسد بیشتر به پدرش گرایش دارد. سیمین ترک خانه میکند و نادر برای مراقبت از پدرش ناچار میشود زن جوانی(ساره بیات) را استخدام کند. ورود مستخدم جوان به خانه اتفاقات ناگواری را به همراه دارد.
فیلم تحسینشده جشنوارههای فجر و برلین در حالی روی پرده میآید که قرار است سینمای جدی و متفکر ایران را برابر فیلمهایی کمدی نمایندگی کند. «درباره الی» فیلم قبلی فرهادی با وجود تلخیاش و البته زمان نامناسب اکران موفق شد بیش از یک میلیارد تومان بفروشد و حالا این امید میرود که «جدایی نادر از سیمین» به کارکرد بهتری در گیشه دست یابد. نکته قابل توجه آثار فرهادی به لحاظ موقعیتشان در گیشه، جنس مخاطبان این فیلمهاست. 3 فیلم آخر فرهادی کاوشهایی دقیق و جستجوگرانه در طبقه متوسط شهری هستند و مخاطبان این آثار را نیز همین طبقه تشکیل میدهند؛ کسانی که شاید معمولا در طول سال فیلمهای مطلوب خود را در آثار اکرانشده پیدا نمیکنند و علاقهای به دیدن کمدیهای مرسوم این سالها نشان نمیدهند. «جدایی نادر از سیمین» فیلمی است که با مهارت تمام داستان تلخ و تأثیرگذارش را تعریف میکند؛ یک ملودرام مدرن که تماشاگر را از ابتدا تا انتها درگیر موقعیت پیچیده اخلاقیاش میکند.
فروش بالای «جدایی نادر از سیمین» میتواند بر افسانههایی که درباره پسند مخاطب وجود دارد و در واقع تحمیلکننده سلیقه بخشی از مردم(به همراه نادیدهگرفتن طیف گستردهای از آنهاست) خط بطلان بکشد.این فیلم متعلق به طبقه متوسط شهری است و انتظار میرود تماشاگران تهران 1390 بیش از هر اثر دیگری به تماشایش علاقه نشان دهند؛ فیلمی بدون عناصر سینمای عامهپسند که پر از نشانههای جذاب و چالشبرانگیز برای مخاطبی است که برای خندیدن به سینما نمیرود.«جدایی نادر از سیمین» در گروه استقلال اکران شده است.
اخراجیها 3
نویسنده، تهیهکننده و کارگردان: مسعود دهنمکی؛ بازیگران: امین حیایی، محمدرضا شریفینیا، اکبر عبدی، رضا رویگری، فخرالدین صدیقشریف، حسام نوابصفوی، لیلا اوتادی، جواد هاشمی، علی دهکردی، مریم کاویانی، نگار فروزنده، یوسف صیادی، قاسم زارع، بهنوش بختیاری، رز رضوی، کمند امیرسلیمانی، امیر نوری، سلیمه رنگزن و احمد پورمخبر.
سالها پس از جنگ، اخراجیها به شهر بازگشتهاند. موسم انتخابات است و حاجی گرینوف(شریفینیا) در حالی نامزد انتخابات ریاستجمهوری شده که رقیب قدری (رضا رویگری) دارد.سومین ساخته سهگانه مسعود دهنمکی در حالی روی پرده سینماها آمده که دو فیلم قبلی این کارگردان آثاری پرسروصدا و پرفروش از کار در آمده بودند. دهنمکی مثل 2 فیلم قبلی دقیقا درهمین مقطع (اکران نوروزی) به سینماها میآید و رکورد تازهای در فروش را از خود به جا میگذارد. «اخراجیها1» نوروز86 اکران شد و رکورد پرفروشترین فیلم سینمای ایران را که در اختیار «آتشبس» بود، شکست. «اخراجیها2» نیز در نوروز 88 بر پرده سینماها آمد و رکورد تازهای را در گیشه از خود به جای گذاشت و حالا خیلیها میخواهند بدانند آیا «اخراجیها3» نیز میتواند موفقیت تجاری 2قسمت قبلی را تکرار کند یا خیر؟ دهنمکی در هر فیلمش کاراکترهای آشنای اخراجیها را در موقعیتهای تازهای قرار میدهد و این بار اخراجیها درگیر انتخابات شدهاند.
«اخراجیها3» به آخرین روزهای برگزاری جشنواره رسید و گرچه داوری نشد ولی درچند سانس در سینماهای مردمی بهنمایش درآمد؛ هرچند سازندگان فیلم ترجیح دادند «اخراجیها3» به سالن رسانهها نیاید و احتمالا جوی علیه فیلم شکل نگیرد؛ بهخصوص اینکه اکران فیلم در ایام نوروز نیز قطعی شده بود. گرچه دو قسمت قبلی «اخراجیها» هم با وجود نقدهای منفی گستردهای که دربارهشان نوشته شد رکورد فروش را در گیشه شکستند، درباره «اخراجیها3» برخی اعتقاد دارند اتفاقی متفاوت از دو قسمت قبلی رقم خواهد خورد ولی میزان کنجکاویبرانگیز بودن فیلم آنقدر هست که از همین الان بتوان با اطمینان از فروش چندمیلیاردیاش سخن گفت. اما و اگر در این است که آیا دهنمکی میتواند بار دیگر رکورد خودش را بشکند؟
یکی از ما دو نفر
نویسنده و کارگردان: تهمینه میلانی؛ بازیگران: بهرام رادان، السا فیروزآذر، دانیال عبادی، آنا نعمتی، همایون ارشادی، سارا خوئینیها، پیام صالحی، سمانه پاکدل و...؛ تهیهکننده: محمد نیکبین .
سارا دختر جوانی است که تحصیلاتش را در رشته معماری در آمریکا به پایان رسانده و برای کار به ایران بازگشته است.
آخرین ساخته تهمینه میلانی در ابتدای تولید «پرنسیب» نامیده میشد و وقتی وزارت ارشاد انتخاب اسامی خارجی را برای عناوین فیلمها ممنوع اعلام کرد، مدتی «اصولگرا» نامیده شد. وقتی فیلم آماده نمایش شد سازندگانش برای پرهیز از سوءتفاهمهای احتمالی نام فیلم را به «یکی از ما دو نفر» تغییر دادند. فیلم در بخش نوعی نگاه جشنواره به نمایش درآمد و معدود واکنشهای منتقدان نسبت به آن منفی بود.
کلا چند فیلم آخر میلانی با بیمهری منتقدان مواجه شده است ولی نکته جالب توجه این است که آثار این فیلمساز با وجود نقدهای منفی عموما آثاری پرفروش از کار درآمدهاند و به همین دلیل برای «یکی از ما دو نفر» گیشهای نسبتا پررونق پیشبینی شده است؛ این بار نقش اصلی زن برعهده السا فیروزآذر است؛ هرچندخواهرزاده تهمینه میلانی که در چند فیلم او نقشهایی مکمل برعهده داشته و این بار بازی در نقش اول را تجربه کرده است. فیروزآذر مثل کاراکتر سارا که نقشش را در «یکی از ما دو نفر» بازی کرده دانشآموخته رشته معماری است.
جدا از جذابیتهای احتمالی مضمون فیلم، یکی از مهمترین عوامل جذب تماشاگر که فیلمساز روی آن حساب باز کرده بازی بهرام رادان است. روی رادان که برخی رسانهها از دستمزد 80میلیونتومانیاش در «یکی از ما دو نفر» خبر دادهاند به عنوان برگ برنده فیلم حساب باز شده است؛ هرچند تجربه نشان داده که رادان تنها در صورت جذابیت خود فیلم میتواند اهرمی برای جذب مخاطب بیشتر باشد و او اگرچه بازیگر خوبی است ولی فاقد جایگاه محمدرضا گلزار است که صرف حضورش میتواند باعث فتح گیشه هر فیلمی شود. این نکته را هم نباید فراموش کرد که میلانی فیلمهای خود را گرم و حرفهای از کار درمیآورد و در این سالها نشان داده که راه و رسم برقراری ارتباط با تماشاگر را خوب میداند. «یکی از ما دو نفر» برخلاف اغلب فیلمهای اکران نوروزی کمدی نیست. این فیلم در گروه سینمایی عصرجدید به نمایش عمومی درآمده است.
سه درجه تب
کارگردان: حمیدرضا صلاحمند؛ بازیگران: رضاعطاران، الهام حمیدی، امیرعلی دانایی، علی صادقی، سیروس گرجستانی، حسین عابدینی و مهتاج نجومی.
زنی در آستانه ازدواج، مجبور به تعویض شناسنامهاش میشود و در این راه اتفاق عجیبی برایش رقم میخورد. حمیدرضا صلاحمند سال88 کمدی «نیش زنبور» را بر پرده سینماها داشت که با بازی رضا عطاران موفق شد به فروش قابل قبولی دست پیدا کند. اگر شکست همهجانبه «زمانه» موجب شده بود صلاحمند نزدیک به یک دهه از فیلمسازی دور شود ساخت «نیش زنبور» باعث شد تا او بلافاصله مشغول ساخت یک کمدی دیگر شود. در «سه درجه تب» مانند فیلم قبلی سازندهاش رضا عطاران در نقش اصلی ظاهر شده و البته علی صادقی و سیروس گرجستانی هم در جمع بازیگران حضور دارند؛ ترکیبی که یادآور سریالهای طنز تلویزیون نیز هست.