ابرهاي آسمان آذربايجان شرقي براي بارش بارور مي‌شوند.
به گزارش خبرگزاري فارس از تبريز، با توجه به بحران كم آبي و كاهش آب‌هاي زيرزميني و نيل به خودكفايي كشور در زمينه اجراي پروژه تعديل آب و هوا، كسب دانش فني مورد نياز، جبران عقب ماندگي‌هاي علمي و عملياتي در باروري ابرها، انجام پروژه‌هايي در اين مورد در دستور كار مسئولان مرتبط كشور و به تبع آن استان آذربايجان شرقي قرار گرفته است.
استحصال منابع جديد آب از طريق اجراي پروژه باروري ابرها، تامين تجهيزات مورد نياز اجراي پروژه، راه‌اندازي شبكه‌هاي رادار هواشناسي، مزيت اقتصادي اجراي پروژه‌هاي باروري ابرها در مقايسه با ساير روش‌ها استحصال آب، قابليت‌هاي طرح باروري ابرها در جلوگيري از خسارت ناشي از تگرگ و جلوگيري از بروز سيل و حل آلودگي‌هاي جوي و ... از جمله مواردي هستند كه ضرورت اجراي طرح باروري ابرها را در كشور دو چندان مي‌سازد.
مي‌توان به جرات گفت كه پروژه‌هاي باروري ابرها در صورت موفقيت مي‌تواند به عنوان يكي از ارزان‌ترين و موثرترين راه‌هاي استحصال آب مورد استفاده قرار گيرد.
تجربه 24 كشور در سطح جهان نشان داده است كه باروري ابرها مي‌تواند مقدار بارش را بين 10 تا 25 درصد افزايش و خسارات ناشي از تگرگ را بين 30 تا 70 درصد كاهش دهد.

* امكان‌سنجي اجراي اين طرح نيز از آبان امسال در آذربايجان شرقي آغاز شده است
مديرعامل آب منطقه‌اي آذربايجان شرقي درباره اجراي اين طرح و عمليات‌هاي صورت گرفته در اين مورد مي‌گويد: طي پروازهايي بر فراز شهرهاي استان و شناسايي ابرهايي كه قابليت بارش دارند، شليك «يدور نقره» به اين ابرها براي بارش تقويت و بارور شدن انجام مي‌شود.
ارسلان هاشمي افزود: تاكنون سه پرواز براي امكان‌سنجي باروري ابرها از فرودگاه تبريز صورت گرفته كه يك مورد آن با موفقيت همراه بود كه نتايج مطالعات صورت گرفته انجام عمليات اجرايي اين طرح در استان آذربايجان شرقي را مثبت نشان مي‌دهد.
وي تصريح كرد: در پروازي كه منجر به موفقيت شد، منطقه‌اي از تبريز به طرف سراب را در حوزه درياچه اروميه شامل مي‌شد.
هاشمي با اشاره به نقش آب و هوا در بحث باروري ابرها گفت: سعي مي‌شود تا در چند روز اخير و در صورت مساعد بودن جو يك پرواز ديگر براي امكان‌سنجي باروري ابرها از فرودگاه تبريز انجام شود.
مديرعامل آب منطقه‌اي آذربايجان شرقي اضافه كرد: امكان‌سنجي طرح باروري ابرها در استان از آبان ماه آغاز شد و در مرحله بعدي شهرهاي كليبر، اهر، سراب، مراغه و تبريز در دستور كار قرار دارد.
وي در مورد تاثيرگذاري اين پروازها در ميزان بارش‌ها نيز اظهار داشت: اين نوع پروازها و بارورسازي ابرها 10 تا 20 درصد در افزايش ميزان بارش نقش اساسي دارد.
هاشمي، هزينه‌اي كه براي امكان‌سنجي باروري ابرها در تبريز اختصاص يافته را يك ميليارد ريال براي هر پرواز در عمليات‌هاي امكان‌سنجي اعلام كرد و گفت: برآوردي كه در مورد هزينه‌هاي پروازهاي اجرايي صورت گرفته 2 ميليارد ريال براي هر پرواز است.
مسئول مستقيم اين طرح در آذربايجان شرقي گفت: تحقيقات و تكنولوژي استفاده شده در باروري ابرها از سوي مركز تحقيقات باروري ابرهاي كشور كه در يزد متمركز است، ارائه شده است و با توجه به نياز به پرنده مخصوص، هواپيماها و خلبان آن نيز از كشور روسيه تامين شده است.
هاشمي تاكيد كرد: امكان‌سنجي باروري ابرها در 6 استان تهران، زنجان، گيلان، اصفهان، يزد، آذربايجان غربي و در اين اواخر در آذربايجان شرقي اجرا شده است.
به هر عملي كه باعث تحريك ابرها و تغيير فرآيندهاي دروني ابرها مي‌شود و يا اضافه كردن مواد خاص كه تحت عنوان عامل‌هاي باروري ناميده مي‌شود به منظور افزايش يا كاهش بارش،باروري ابرها گفته مي‌شود.
نخستين گام در اجراي طرح باروري ابرها انجام مطالعات امكان‌سنجي است و پس از مثبت بودن اين مرحله، عمليات اجرايي آغاز مي‌شود كه در اين مرحله دريافت اطلاعات هواشناسي، تصاوير ماهواره‌اي، تعيين سمت باد و ميزان دما در ارتفاعات مختلف، تشخيص دقيق وضعيت ابرها با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي و زمان مناسب براي انجام عمليات در دستور كار قرار مي‌گيرد.
موثرترين روش براي باروري ابرهاي استفاده از هواپيما و تزريق ماده باروري مخصوص به نام«يدور نقره» است كه به دليل وجود ظرفيت دفع نقره از كبد پستانداران از جمله انسان، نداشتن عارضه مقادير بالاي اين ماده و ... اجماع در مورد آن وجود دارد.
تاريخچه باروري ابرها نيز به هزاران سال قبل برمي‌گردد از جمله زماني كه بابلي‌ها براساس تجربه زمين‌هاي كشت شده خود را پس از برداشت محصول آتش مي‌زدند و اين امر باعث تيره شدن سطح زمين و صعود هوا شد و در صورت وجود رطوبت بارش بيشتري ايجاد مي‌شد و دود و ذرات ريز به وجود آمده نيز به عنوان عوامل باروري، نقشي در زمينه افزايش بارندگي ايفا مي‌كرد.
در حال حاضر در بيش از 22 كشور دنيا تحقيقات باروري ابرها صورت مي‌گيرد و طبق گزارشات سازمان هواشناسي جهاني در سال 2000 بيش از 100 پروژه تعديل آب و هوا در دنيا اجرا شده است و 40 پروژه باروري ابرها در هر سال در آمريكا انجام مي‌شود.
علاوه بر كشورهاي پيشرفته و داراي فناوري باروري ابرها، پروژه‌هاي زيادي حتي در كشورهاي خشك و نيمه‌خشك از جمله ايران، ليبي، مراكش، سوريه، اندونزي، تايلند، آفريقاي جنوبي و ... در حال اجراست.
همچنين بايد به اين موضوع نيز توجه داشت كه قطعيت يافتن اجراي طرح حداقل پنج سال زمان نياز دارد.