پيامبر اكرم(ص) قبل از بعثت(و نزول قرآن و آيين اسلام) چه آييني داشت؟
بعضي گويند: او بر آيين حضرت ابراهيم(ع) بود. اين سخن هرچند از جهت اينكه آن حضرت موحد بود و همه انبياء نيز موحد بودند، مي تواند صحيح باشد ولي اين دليل بر آن نمي شود كه پيامبر در همه فروع دين، متعبد به شريعت ابراهيم (ع) باشد. و ثانيا دين پيامبران اولواالعزم ناسخ اديان گذشته مي باشد و بعد از ظهور دين بعدي عمل به دين قبلي صحيح نيست؛ از اين روي پيامبر بايد تابع آخرين دين كه دين حضرت عيسي(ع)است، باشد و به آن عمل نمايد، در حالي كه احدي از مورخان چنين مطلبي را نقل نكرده اند و نگفته اند به آيين عيسوي عمل مي كرد.
فخر رازي از دانشمندان معروف اهل تسنن مي گويد:
«حق اين است كه محمد پيش از نزول وحي پيرو هيچيك از انبيا نبود. زيرا اديان پيش از دين عيسي به وسيله ي دين وي منسوخ شده بو. دين عيسي هم عنوان اصلي خود را به واسطه ناقلين آن كه به خاطر اعتقاد به تثليث كافر بودند، از دست داده بود. از اين رو آنچه به نام دين عيسي مانده بود، اعتبار نداشت و نمي شد به آن اطمينان كرد. روي اين اصل مسلم است كه محمد پيش از بعثت بر دين هيچ كس نبوده است.» [نقد المحصل/ص111]
در اعتقاد شيعه پيامبر از آغاز زندگي معصوم بوده و خداوند روح القدس را مأمور حفاظت او كرده بود او از اول نبي و پيامبر بوده و به شريعت خود عمل مي كرد بنابر اين پيرو دين و شريعت پيغمبر ديگري نبوده است.
كتاب خدا و سنت گواه بر اين است.

(1) وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لا الْإِيمان‏(شوري/51)
«بدينگونه ما روح را براي اينكه وحي ما را به فرمان خود به سوي تو فرستاديم، در آن وقت تو نمي دانستي كتاب آسماني چيست و ايمان كدامست.»
منظور از روح روح القدس است نه جبرئيل، چون جبرئيل بعد از بعثت بر او وحي مي آورد و آنگاه دين و كتاب را مي شناخت.

(2) خدا روح را مأمور حفاظت پيغمبر و ائمه معصومين(ع) كرده بود.
يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ لِيُنْذِرَ يَوْمَ التَّلاق‏[مؤمن/15]
«روح را به امر خود برهر كسي از بندگانش بخواهد مي فرستد، تا مردم را از روز برخوردها(قيامت) بترساند.»

(3) اميرالمؤمنين (ع) در خطبه قاصعه نهج البلاغه مي فرمايد:
وَ لَقَد قَرَنَ اللهُ بِهِ- صَلَّي اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ- مِن لَدُن اَن كانَ فَطيماً اَعظَمَ مَلَكٍٍ مِن مَلائِكَتِهِ يَسلُكُ بِهِ طَريقَ المَكارِمِ، وَ مَحاسِنَ اَخلاقِ العالَمِ، لَيلَهُ وَ نَهارَهُ. وَ لَقَد كُنتُ اَتَّبِعَهُ اِتِّباعَ الفَصيلِ اَثَرَ اُمِّهِ، يَرفَعُ لِي فِي كُلِّ يَومٍ مِن اَخلاقِهِ عَلَماً، وَ يَأمُرُنِي بِالاِقتِداءِ بِهِ. وَ لَقَد يُجاوِرُ فِي كُلِّ سَنَةٍ بِحِراءٍ.[نهج البلاغه / خطبه 192]
از لحظه اي كه پيغمبر را از شير گرفتند خدا بزرگترين فرشته از فرشتگان خود را قرين او نمود تا اخلاق برجسته و صفات پسنديده را شب و روز به وي بياموزد من پيوسته در كنار پيغمبر بودم، هر روز از صفات ممتازش دانشي به من مي داد و امر مي كرد در هر كاري از وي پيروي كنم. پيغمبر(پيش از بعثت) مدتي در هر سال در كوه حرا به سر مي برد.
اين سخن علي(ع) نشان مي دهد كه پيامبر اكرم قبل از بعثت پيرو آيين هاي پيشين نبود، بلكه برنامه اي مخصوص خود داشت كه از طريق الهام فرشته ي بزرگ خدا به او اعلام مي شد و آن حضرت به آن عمل مي كرد [چگونه ممكن است فرشته ي بزرگ الهي طرق مكارم اخلاق را به او بياموزد؛ اما واجبات را به او نياموزد؟!] و مي توان گفت او پيش از بعثت حالت پيغمبري داشته ولي مأمور نبوده قوم خود را باخبر گرداند بنابر اين معناي بعثت اين نيست كه او در سن چهل سالگي به نبوت رسيد، بلكه او از اول نبي بود در چهل سالگي مأموريت يافت دين خود را اعلان و ابلاغ نمايد از روايت زير هم اين مطلب استفاده مي شود.

(4) فرمايش خود پيامبر
قال رسول الله: كُنتُ نَبِيّاً وَ الآدمُ بَينَ الماءِ و الطِّينِ[بحارالانوار/ج18/ص277]
« وقتي آدم (ع) در بين آب و گِل بود من پيامبر بودم.»

(5) نبوت عيسي در گهواره و عمل به دين خود
قالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتانِيَ الْكِتابَ وَ جَعَلَنِي نَبِيًّا. . . وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا [مريم/ 30]
«(عيسي در گهواره لب به سخن گشود و)گفت: من بنده ي خدايم، او به من كتاب داده و مرا پيامبر گردانيده است. . . و تا زنده ام مرا به نماز و زكات سفارش كرده است.»
و آتينا عيسي بن مريم البينات و ايدناه بروح القدس [بقره/87]
« و به عيسي بن مريم دلايل روشن بخشيديم و او را با روح القدس تأييد نموديم.»
پيامبر اسلام كمال كل انبياء و بلكه كل موجودات را داشت بنابراين بايد از كودكي نبي بوده و مؤيد به روح قدسي باشد. [چگونه ممكن است حضرت عيسي(ع) از كودكي نبي باشد و پيامبر اسلام نباشد. ]

(5) در صورت تبعيت از دين انبياء گذشته محذور عقلي لازم آيد و آن تبعيت فاضل از مفضول است. پس چگونه ممكن است او كه افضل كل خلايق و انبياست از انبياء گذشته تبعيت نمايد و به دين آنها عمل كند.
ميرزاي قمي در كتاب قوانين مي نويسد:
«حق اين است كه پيغمبر قبل از بعثت عمل به احكام شرع مي نمود، ولي نه به دين پيغمبران پيش از خود. زيرا ما آن حضرت را از همه انبيا برتر مي دانيم. اگر او پيرو دين قبل او خود بود، مي بايد مفضول مقدم بر فاضل گردد، و آن هم از نظر عقلي درست نيست.»

(6) گفتار علما
ابن زهره در كتاب غنيه گويد:
«پيامبر قبل از بعثت به دين خود عمل مي كرد.»
از شيخ طوسي نقل شده كه مي گويد:
«اعتقاد شيعه بر اين است كه او قبل از نبوت به برنامه ي وي‍ژه اي عمل مي كرده كه از طريق وحي بر او نازل مي شده است، بي آنكه پيرو آيين انبياي پيشين باشد.»
علامه مجلسي معتقد است كه پيامبر اسلام قبل از رسالت داراي مقام نبوت بوده گاه فرشتگان با سخن مي گفتند و صداي آنها را مي شنيد و گاه در رؤياي صادقه به او الهام مي شد و بعد از 40 سال به مقام رسالت رسيد و قرآن و اسلام را رسماً بر او نازل گرديد. او شش دليل بر اين معنا ذكر مي كند.[ بحارالانوار/ ج18/ ص 277]


نويسنده: نیکنام - عربشاهی