جام جم آنلاين: اولريش شرايبر، زمين شناس آلماني بر اين گمان است که مورچه‌ها مي‌توانند زلزله را پيش‌بيني کنند. او ابراز اميدواري مي‌کند که روزي بتوان با مشاهده رفتار مورچه‌ها از وقوع زلزله آگاه شد و از مرگ نجات يافت.
اين گمان از زماني در ذهن اولريش شرايبرجان گرفت که حين تحقيقات خود در يک منطقه با کلني بزرگي از مورچه‌ها مواجه شد.
مشاهده تعداد زيادي مورچه در اين منطقه براي اين زمين‌شناس آلماني پرسش‌هايي پديد آورد. از جمله اينکه، وجود شمار بالاي مورچه در اين منطقه چه معنايي داشت؟ چرا دقيقا در اين منطقه؟ آيا اين پديده تنها حاصل تصادف بود؟
اين موضوع شامل نوع خاصي از مورچه‌هاي جنگلي مي‌شد به نام مورچه‌هاي تپه‌ساز. آنچه رفتار اين نوع مورچه‌ها را براي شرايبر جالب توجه مي‌کرد، اين بود که آنها لانه‌هاي خود را درست در گسست‌هاي مناطق گسلي زمين بنا مي‌کردند.
مناطق گسلي مناطقي هستند که در آنها گسل‌هاي فراواني وجود دارد. گسل‌ها شکستگي‌هاي درون پوسته زمين‌هستند که لغزش سنگ‌ها در دو طرف آنها موجب آزاد شدن ميزان زيادي انرژي و بروز زلزله مي‌شود.
کارشناسان بر اين باورند که گازي که حين زلزله يا پيش از آن از زمين خارج مي‌شود باعث گرم شدن لانه‌مورچه‌ها شده و همچنين رطوبت موجود در گسست‌هاي زمين هم براي مورچه‌ها مطلوب است. به همين دليل مورچه‌ها تمايل دارند در اين مناطق لانه بسازند.
رفتار پرسش‌برانگيز مورچه‌ها
مطالعه بيشتر در رفتار اين مورچه‌ها سئوال‌هاي ديگري را در ذهن شرايبر پديد آورد. آيا ممکن است مورچه‌ها بتوانند زلزله يعني حرکت ناگهاني لايه‌هاي سنگي امتداد گسل‌ها را پيش‌بيني کنند؟
او و همکارانش از دانشگاه دويسبورگ ـ اسن آلمان دو سال است که روز و شب دو تپه از مورچگان را در منطقه آيفل زير نظر گرفته و به کمک دوربين بر روي آنان مطالعه مي‌کنند.
آنها بر اين باورند که رفتار مورچه‌ها پيش از وقوع زلزله عجيب است. مشاهدات آنها نشان مي‌دهد که پيش از زمين‌لرزه مورچه‌ها به هنگام شب بسيار فعال ميشوند و همچنين نسبت به مواقع عادي تعداد بيشتري از آنها به سطح زمين مي‌آيند.
شرايبر تصور مي‌کند که مورچه‌ها در اين مواقع نسبت به افزايش انتشار گاز و يا امواج الکترومغناطيسي که پيش از وقوع زلزله به بيرون منتشر ميشوند، واکنش نشان مي‌دهند.
مطالعات در ديگر مناطق
شرايبر مي‌گويد، در سفر دو سال پيش خود که پس از زمين‌لرزه شهر آکوئيلا در شرق ايتاليا انجام داد متوجه شد که مورچه‌ها در گسست‌هاي اين منطقه نيز لانه‌هاي زيادي ساخته‌اند.
اين زمين‌شناس آلماني قصد دارد مطالعات خود را در استانبول ادامه دهد که به پيش‌بيني دانشمندان، در آينده نزديک در آن زمين‌لرزه‌بزرگي رخ خواهد داد.
عقايد مخالف
بسياري از کارشناسان فرضيه شرايبر را رد مي‌کنند. برخي از آنها مي‌گويند، مورچه‌ها هنگام زمستان در لانه‌هاي خود مي‌مانند و نمي‌توان از آنها به عنوان يک سيگنال هشداردهنده سود جست.
هايکو وويت از همکاران شرايبر در مرکز تحقيقات زمين‌شناسي پوتسدام آلمان معتقد است که نمي‌توان زلزله را پيش‌بيني کرد. او مي‌گويد، در گذشته برخي از مشاهدات باعث اين گمان شد که فيل‌ها از قابليت پيش‌بيني زلزله برخودار هستند، اما تا کنون هيچ تحقيق سيستماتيکي نتوانسته است، اين ادعا را ثابت کند.
اما شرايبر بسيار خوش‌بين است و باور دارد که روزي خواهد توانست، فرضيه خود را اثبات کند. وي قصد دارد در ادامه مطالعات خود با کارشناسان ساير رشته‌ها نيز به تبادل نظر بپردازد.
دويچه وله