جام جم آنلاين: ميخائيل گورباچف جايگاه ويژه‌اي در تاريخ نوين دارد. در غرب او کسي است که به جنگ سرد پايان داد و باني فروريختن ديوار برلين و وحدت دو آلمان شد.اما کمونيست‌ها از او بعنوان گورکن اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي ياد مي‌کنند.
ميخائيل سرگي‌يويچ گورباچف در روز دوم مارس سال ۱۹۳۱ ميلادي بعنوان فرزند يک دهقان کلخوزي در روستائي در شمال قفقاز بدنيا آمد. او در جواني بعنوان مکانيک کمباين آغاز بکار کرد و در سال ۱۹۵۰ براي تحصيلات در رشته حقوق عازم دانشگاه مسکو شد. گورباچف در همانجا با همسرش، رايسا که در سال ۱۹۹۹ بر اثر ابتلا به بيماري سرطان درگذشت، آشنا شد.
گورباچف در سال ۱۹۵۲ عضو حزب کمونيست اتحاد جماهير شوروي شد و سال ۱۹۷۱ به عضويت کميته مرکزي و ۹ سال بعد به عضويت هيات سياسي حزب درآمد. او در سال ۱۹۸۵ به عنوان يکي از جوان‌ترين اعضاي رهبري اتحاد شوروي، به سمت دبير کل حزب انتخاب شد.
گورکن اتحاد شوروي
گنادي زوگانوف، رهبر کمونيست‌هاي روسيه، امروز، از گورباچف بعنوان خائن و کسي که سيستم اتحاد شوروي را نابود کرد، ياد مي‌کند. سيستمي که در آن زمان از يک سو درگير هزينه‌هاي ميلياردي جنگ سرد شده بود و در باتلاق افغانستان گرفتار آمده بود. سيستمي که در آن جاي دمکراسي خالي بود و پرولتاريا محروم از حقوق بشر. اين سيستم به لحاظ اقتصادي تا ورشکستگي کامل چند گام بيشتر فاصله نداشت.
گورباچف با دو برنامه گلاسنوست و پرسترويکا سعي کرد در اتحاد شوروي سابق فضاي باز ايجاد و در راه رشد سوسياليستي اصلاحاتي را وارد کند، اما جمله معروف وي به هنگام بازديد از آلمان شرقي در مورد خود اتحاد شوروي نيز صدق کرد. "آن‌که دير از راه برسد، زندگي مجازاتش مي‌کند".
چهره جهان پس از گورباچف
گورباچف سال ۱۹۸۸ در سازمان ملل اعلام کرد که اتحاد شوروي بطور يکجانبه زرادخانه هسته‌اي خود را کاهش خواهد داد و مهم‌تر اينکه نيروهاي نظامي‌اش پس از ده سال از افغانستان خارج مي‌شوند.
درحالي که روند فضاي باز و دمکراسي به ديگر کشورهاي عضو بلوک شرق نيز کشيده شد و از پيمان ورشو نيز چيزي باقي نمانده بود، در روز نهم نوامبر سال ۱۹۸۹ ديوار برلين که نماد جدائي شرق و غرب اروپا بود، فرو ريخت و گورباچف در روز ۱۶ ژوئن سال ۱۹۹۰ با هلموت کهل صدراعظم اسبق آلمان بر سر وحدت دو آلمان به توافق رسيد. جهان در همان سال به پاس خدمات صلح‌دوستانه گورباچف، به او جايزه نوبل صلح اعطا کرد.
هرچند گورباچف از کودتاي سال ۱۹۹۱ سالم بدر برد، اما در جنگ قدرت با بوريس يلتسين مجبور به کناره‌گيري شد و همزمان جمهوري‌هاي اتحاد شوروي نيز يک به يک اعلام استقلال کردند.
گورباچف روز چهار‌شنبه ۲ مارس در حالي ۸۰ سالگي خود را جشن مي‌گيرد که دفتر تاريخ جنگ سرد بسته شده و جهان با چالش‌هاي ديگري روبروست.
دويچه وله