جام جم آنلاين: سرطان‌ها از دلايل اصلي مرگ در جهان امروز هستند. در واقع پس از كشف آنتي بيوتيك‌ها و استفاده وسيع از اين داروها، بيماري‌هاي عفوني كه اصلي‌ترين عامل مرگ بشر بودند به زانو درآمدند و در حال حاضر به جز در مناطق بدوي دنيا در بقيه نقاط بيماري‌هاي قلبي و سرطان‌ها از عوامل اصلي مرگ هستند.
در سال‌هاي اخير تلاش زيادي براي يافتن علل ايجاد سرطان شده و عوامل متعددي در اين مورد شناسايي شده است كه در اين مبحث به آنها اشاره مي‌شود.

سيگار: به جرات مي‌توان گفت در 50 سال اخير بيشترين حجم مطالعات پزشكي در مورد اثرات مخرب اين سم مهلك و رايج در جوامع بشري شده است و نتايج قطعي و كاملي در اين رابطه به دست آمده است.

همين جا بايد تاكيد شود كه سيگار نماينده انواع دودهاي مصرفي مثل قليان، چپق، پيپ و... است كه همگي به درجاتي مضر هستند.

سيگاري‌ها در 40 درصد موارد در اثر بيماري‌هاي مربوط به سيگار در سني پايين‌تر از افراد غير سيگاري مي‌ميرند. اين بيماري‌ها شامل بيماري‌هاي ريوي، قلبي و سرطان‌ها هستند.

توجه به اين نكته ضروري است كه در 60 درصد از كساني كه سيگار مي‌كشند نهايتا دليل مرگ، سيگار نيست و آنها به دلايلي بجز سيگار فوت مي‌كنند.

اين موضوع از اين جهت تاكيد مي‌شود كه در باور مردم به اشتباه اگر قرار است سيگار علت سرطان باشد، پس همه سيگاري‌ها بايد سرطان بگيرند. بسيار ديده مي‌شود كه يك فرد سيگاري براي اين‌كه خود را تبرئه كند، مي‌گويد فلان فرد 70 سال سيگار كشيده است و در نهايت مثلا در 90سالگي در يك سانحه كشته شده و اين را مدركي براي غلط بودن اطلاعات پزشكي مي‌داند.

بايد بدانيم وقتي در مورد اثرات سرطان‌زايي سيگار بحث مي‌شود، بسته به عوامل ديگر مثل استعداد ژنتيكي، نوع مصرف سيگار و تعداد مصرف آن ميزان خطر متفاوت خواهد بود، اما بدون شك وقتي مجموع افراد سيگاري بررسي مي‌شوند، تعداد قابل توجهي در نهايت به دليل سرطان ناشي از سيگار فوت مي‌كنند.

سرطان‌هايي كه با مصرف سيگار ايجاد مي‌شود

سرطان‌هاي ريه، حنجره، مري، كليه ـ پانكراس و معده با سيگار ارتباط مستقيم دارند كه البته در اين بين، 2 سرطان اول عمدتا در سيگاري‌ها ديده مي‌شود و در افراد غير سيگاري خيلي نامحتمل هستند.

مصرف سيگار باعث ايجاد تغييرات در ژن‌ها مي‌شود و هرچه تعداد نخ سيگار دود شده زيادتر مي‌شود، تغييرات ژني بيشتر مي‌شود و قدرت دفاعي ضد سرطان بدن كمتر مي‌تواند از پس مهار آن برآيد.

بدين ترتيب تعداد نخ سيگاري كه در روز دود مي‌شود و تعداد سال‌هايي كه اين كار ادامه دارد، ريسك ايجاد سرطان را بيشتر مي‌كند.

وقتي فرد سيگار را ترك مي‌كند، اين تغييرات ژني به تدريج پاك مي‌شوند اما چندين سال طول مي‌كشد تا اثرات سيگار‌هاي مصرف شده از بدن پاك شوند.

متاسفانه سيگار كشيدن اطرافيان نيز باعث ايجاد سرطان در افرا د مي‌شود و اين نوع سرطان، تاسف‌بارتر از نوع قبلي است، زيرا فرد قرباني سيگار كشيدن ديگران كه عموما پدر، مادر يا همسر مي‌باشد، شده است.

دكتر رضا كريمي
متخصص بيماري‌هاي داخلي