بر اساس سند مربوط به سفارت آمريكا در برازيليا، در جريان سفر شيمون پرز و محمود عباس به برزيل، ايران يكي از محورهاي اصلي بحث در ملاقات‌هاي اين دو با مقامات سياسي و تجار برزيلي بوده كه خواستار تحت فشار قراردادن ايران شده‌اند.
به گزارش خبرگزاري فارس، اسناد مربوط به سفارتخانه‌هاي آمريكا مرتبط با موضوع ايران، نشانگر تحركات پشت پرده و پنهان آمريكايي‌ها و همپيمانان آنها در قبال كشورمان است. برخي از اين اسناد، منتشره از سوي ويكي ليكس، به شرح زير است:

* تلاش‌هاي ضدايراني پرز و عباس

سند مربوط به 02/12/2009
مبدا اين سند، سفارت آمريكا در برزيل و محتواي آن ديدارهاي شيمون پرز رئيس‌جمهور اسرائيل و محمود عباس رئيس تشكيلات خودگردان از برزيل در ماه نوامبر 2009 است. براساس اين سند، ايران، يكي از محورهاي اصلي بحث در ملاقات پرز با مقامات، تجار و سياستمداران برزيلي بوده است. از سوي ديگر محمود عباس در ديدار با لولا داسيلوا رئيس‌جمهور برزيل اعتقاد داشت كه كمك‌هاي ايران به حماس و حزب‌الله، موقعيت شخصي او و كلاً فرآيند صلح در خاورميانه را تضعيف مي‌كند. طبق اين سند، گزارش‌هاي رسانه‌اي تاكيد داشتند كه محمود عباس از رئيس‌جمهور برزيل خواسته تا احمدي‌نژاد را براي توقف چنين كمك‌هايي تحت فشار قرار دهد.

* نگراني آمريكا از حضور فعال ايران در آمريكاي لاتين

سند مربوط به 23/01/2009
مبدا اين سند وزارت خارجه آمريكا و موضوع آن "نزديكي ايران به كشورهاي آمريكاي لاتين " است. اين سند به كليه سفارت‌خانه‌هاي ايالات متحده در كشورهاي آمريكاي لاتين ارسال شده است. در اين سند آمده: تحليل‌گران در واشنگتن معتقدند كه تهران به‌منظور كاهش انزواي ديپلماتيك و افزايش رابطه با كشورهاي چپ‌گرا، در حال نزديكي به آمريكاي لاتين است. محمود احمدي‌نژاد ظاهرا محرك اصلي پشت اين سياست است و كمك‌هاي شخصي از جانب هوگو چاوز رئيس‌جمهور ونزوئلا دريافت كرده است. ساير دولت‌هاي مردمي مثل بوليوي، اكوادور و نيكاراگوئه نيز به دنبال روابط سياسي و اقتصادي نزديكتري با ايران هستند. ايران، مراكز فرهنگي را در 16 كشور منطقه تشكيل داده و داراي سفارتخانه‌هايي در 10 كشور است. ادامه اين سند، سؤالاتي است كه خطاب به IRAN WATCHERS و دفتر حضور منطقه‌اي ايران (IRPO) و سفارت‌خانه‌هاي آمريكا در آمريكاي لاتين طرح شده است. براي مثال: سپاه قدس تا چه حدي در اين منطقه نفوذ دارد؟ افزون بر سياست آشكار ايران براي افزايش روابط ديپلماتيك و اقتصادي‌اش در منطقه، ما فاقد اطلاعات در مورد اهداف استراتژيك تهران هستيم. هدف نهايي تهران از نزديكي به آمريكاي لاتين چيست؟ آمريكاي لاتين چه اولويتي در سياست خارجي ايران دارد؟ چه كسي در تهران سياست نزديكي به آمريكاي لاتين را به پيش مي‌برد؟ اگر اين شخص احمدي‌نژاد است، نظر رهبري ايران درباره تلاش‌هاي كشورش براي گسترش نفوذ در اين منطقه چيست؟ چه كسي در تهران مسئول اجراي سياست آمريكاي لاتين است؟ و ...

* اظهارات كرزاي درباره ايران در جمع سناتورهاي آمريكايي

سند مربوط به 01/06/2009
مبدا اين سند سفارت آمريكا در كابل است. اين سند مربوط به ديدار حامد كرزاي رئيس‌جمهوري افغانستان با جمعي از سناتورهاي آمريكايي است. بخش كوتاهي از اين ملاقات به موضوع ايران اختصاص داشته است. كرزاي در اين خصوص به سفر 24 مي خود به تهران جهت شركت در اولين اجلاس سه جانبه افغانستان با حضور ايران و پاكستان اشاره كرده است. طبق اين سند، كرزاي به رهبران ايران گفته: "آمريكا يك كشور خوب است و ايراني‌ها بايد به‌دنبال روابط بهتري با آمريكايي‌ها باشند.

* حمايت علي‌اف از تحريم‌هاي ضد ايران

سند مربوط به 25/02/2010
مبدا اين سند، سفارت آمريكا در باكو و موضوع آن ملاقات "الهام علي‌اف " رئيس‌جمهور آذربايجان با نيكولاس برنز مقام سابق وزارت خارجه آمريكاست. علي‌اف در خصوص ايران اظهار داشت: "از انزواي اقتصادي اين كشور حمايت مي‌كند و معتقد است چنانچه تحريم‌ها توسط يك ائتلاف گسترده به اجرا درآيد، موثر واقع خواهد شد. " طبق اين سند، نيكولاس برنز ابتدا به گام‌هايي كه آمريكا براي آغاز گفت‌وگو با ايران و حمايت از ابتكار رآكتور تحقيقاتي تهران برداشته، اشاره كرد. وي افزود: "با توجه به رد اين پيشنهادات از سوي تهران، آمريكا مايل به تصويب قطعنامه ديگري در شوراي امنيت است كه تحريم‌هاي جديد عليه سپاه پاسداران را دربرگيرد. " علي‌اف در پاسخ گفت: "هرچند وجه مشهود و عيني روابط آذربايجان با ايران، نرمال به نظر مي‌رسد اما ماهيت و ذات اين روابط بسيار متفاوت از جنبه مشهود آن است و من رد نمي‌كنم كه روابط دو طرف بسيار دشوارتر خواهد شد. " رئيس جمهور آذربايجان افزود: "آنجلا مركل به شدت تلاش كرد تا من را درباره ايران متقاعد كند اما به او گفتم "هيچ نيازي نيست ". من از انزواي اقتصادي ايران حمايت مي‌كنم و معتقدم در صورت همكاري جامعه بين‌‌المللي، اين تحريم‌ها كارساز واقع خواهد شد. " علي‌اف با لحني شكايت‌آميز گفت: "خيلي از شركت‌هاي انرژي اروپايي تحريم‌هاي ايران را جدي نگرفته‌اند. شركت استات‌اويل روسيه بيش از آنكه از ما حمايت كند از ايران حمايت مي‌كند! مدودف يك زماني به من گفت كه روسيه مايل نيست آمريكايي‌ها، ايران را تحت فشار قرار دهند و در عين حال خواهان هسته‌اي شدن ايران هم نيست. " علي‌اف همچنين مدعي شد: "تحركات ايران در آذربايجان رو به افزايش است. " او به طور خاص به حمايت مالي ايران از گروه‌هاي اسلامي راديكال و حزب‌الله، حمايت آن از مراسم خشونت‌بار روز عاشورا در نخجوان، سازماندهي اعتراضات در مقابل كنسولگري‌هاي آذربايجان در تبريز و استانبول، يك راهيپيمايي خشونت‌بار مذهبي در باكو و استفاده ايران از عكس علي‌اف در كنار ستاره داوود در شبكه تلويزيوني آذري‌زبان "سحر " اشاره كرد. رئيس جمهور آذربايجان گفت: "كشورش درصدد راه‌اندازي يك كانال تلويزيوني به زبان فارسي است كه برنامه‌هايش را براي ايران پخش كند. " وي افزود: "درك نمي‌كند چرا آيت‌الله خامنه‌اي،
احمدي‌نژاد را به ميرحسين موسوي ترجيح داده است. " علي‌اف در ادامه به شوخي گفت: "شايد (از نظر رهبري ايران) وجود دو فرد آذري (آيت الله خامنه‌اي و موسوي) در راس حكومت بسيار خطرناك قلمداد شده است. " الهام علي‌اف خاطرنشان كرد: "تقلب انتخاباتي در ايران تكان‌دهنده بوده است. " وي وضعيت موجود را در ايران بسيار پرتنش توصيف كرد و معتقد بود كه آن مي‌تواند هر لحظه فوران كند.


* نگراني اردن از نفوذ ايران

الي
31/02/2011
سند مربوط به 08/02/2010
مبدا اين سند سفارت آمريكا در امان (اردن) است. اين سند در آستانه سفر درياسالار مايك مولن رئيس ستاد مشترك ارتش آمريكا به اردن تنظيم شده و اين مقام آمريكايي را از مواضع مقامات اردن در خصوص مسائل مختلف از جمله ايران مطلع ساخته است. در قسمت مربوط به ايران آمده است: اردن نگران نفوذ ايران در منطقه، حمايت آن از حزب‌الله و حماس، گروه حوثي و ساير گروه‌هاي مسلح در يمن و نقش تهران در عراق و ارتباطاتش با سوريه است. پادشاه اردن معقتد است خشونت‌هاي پس از انتخابات در ايران نشانه بروز شكاف‌ عميق در دستگاه سياسي اين كشور است كه سيماي رهبري ايران را تا حدودي خراب كرده و رهبران ايران را مجبور كرده تا توجه خود را معطوف مسائل داخلي كرده و آزادي و منابع آنها جهت اقدام بين‌المللي محدود شده است. اردن از قطعنامه‌هاي شوراي امنيت عليه ايران حمايت مي‌كند اما تمايلي به اجراي آنها در نبود پيشرفت در فرآيند صلح خاورميانه ندارد. در صورتي كه پيشرفت واقعي در فرآيند صلح محقق نشود، هرگونه رويارويي با ايران منجر به واكنش گروه‌هاي فلسطيني خواهد شد كه تهران را حافظ خود مي‌دانند. رهبران ارشد اردن ارتباط مستقيمي بين خواست دولت‌هاي عربي براي مقابله با ايران و پيشرفت صلح خاورميانه قائل هستند و معتقدند منافع اسرائيل و اعراب كاملاً در راستاي توجه به ايران است. دولت‌هاي عربي مي‌گويند تا زماني كه ايران به عنوان حامي فلسطيني‌ها عليه اسرائيل شناخته مي‌شود، توان آنها جهت مقابله با ايران محدود خواهد شد. اردن معتقد است تحقق راه حل دو كشوري در مساله فلسطين و اسرائيل باعث تقويت اجماع منطقه‌اي عليه ايران خواهد شد.

* توصيه سفارت آمريكا به مقام سريلانكايي مبني بر دوري از ايران


سند مربوط به 02/11/2007
مبدا اين سند، سفارت آمريكا در شهر كلمبوي سريلانكاست. در اين سند آمده: سفير آمريكا در سريلانكا طي دو ملاقات جداگانه به رئيس كل بانك مركزي و وزير خارجه سريلانكا توصيه كرده كه اين كشور بايد در روابط تجاري خود با ايران محتاط عمل كند. سفير آمريكا در اين ملاقات‌ها تاكيد كرده: "طبق قطعنامه 1747 شوراي امنيت، خريد سلاح از ايران غيرقانوني است و تاثيرات منفي جدي در روابط آمريكا و سريلانكا خواهد گذاشت. " طبق اين سند، هم رئيس كل بانك مركزي و هم وزير خارجه سريلانكا پاسخ داده‌اند: كشورشان قصد خريد سلاح از ايران را ندارد و سفر برنامه‌ريزي‌شده رئيس‌جمهوري سريلانكا به ايران در اواخر نوامبر (2007)، نه براي خريد سلاح بلكه براي افزايش مناسبات تجاري و بازرگاني خواهد بود. در همين خصوص رئيس بانك مركزي سريلانكا گفته: "اين بانك به همه بانك‌هاي كشورش توصيه كرده تا روابط خود را با بانك سپه قطع كنند. " در عين حال وزير خارجه سريلانكا گفته: "كشورش ديگر به دنبال خريد سلاح از ايران نيست اما مبادلات بازرگاني بين دو كشور ادامه خواهد يافت؛ چون ايران يك خريدار مهم محصولات چاي سريلانكاست و اين‌گونه مبادلات در قطعنامه‌ها منع نشده است. " اين در حالي است كه يك منبع اصطلاحاً آگاه در وزارت خارجه سريلانكا به نقل از يك وزير سريلانكايي مدعي شده: "هدف اصلي سفر رئيس‌جمهور سريلانكا به ايران، مذاكره براي عقد يك قرارداد 200 ميليون دلاري خريد نفت از ايران با كمترين بهاي ممكن است كه در ازاي آن سريلانكا يك محموله بزرگ و نامشخص از تسليحات را سفارش خواهد داد. "


* پيشنهاد ملاقات غير رسمي وزراي خارجه ايران و آمريكا از سوي مقام مصري

سند مربوط به 18/11/2004
مبدا اين سند قديمي (مربوط به سال 2004)، سفارت آمريكا در شهر قاهره مصر است. اين سند به ملاقات احمدعبدالغيط وزير خارجه مصر و بيل برنز معاون سابق وزير خارجه آمريكا پرداخته است. عبدالغيط در اين ملاقات توصيه‌هايي به طرف آمريكايي درباره كنفرانس مربوط به عراق در شرم‌الشيخ كرده است. از جمله اين پيشنهادات، ملاقات غيررسمي وزيران خارجه ايران و آمريكا در شرم‌الشيخ است. عبدالغيط در پاسخ مقام آمريكايي كه نحوه برخورد با ايراني‌ها در شرم‌الشيخ را سؤال كرده، گفته است: "توصيه مي‌شود كالين پاول وزير خارجه وقت آمريكا در جمع يك "گروه كوچك " به وزير خارجه ايران نزديك شود، براي چند ثانيه توقف كند و گفت‌وگويي خصوصي با همتاي ايراني خود ترتيب دهد. " وزير خارجه مصر خاطرنشان كرده: "پس از اين ملاقات شايد راه براي روابط دوجانبه رسمي هموار شود. " عبدالغيط در حالي اين پيشنهاد را ارائه كرد كه مطمئن بود ايراني‌ها قدم اول را برنخواهند داشت (پيشقدم نخواهند شد).

* درخواست همكاري اطلاعاتي از ليبي درباره ايران

سند مربوط به 15/01/2009
مبدا اين سند، سفارت آمريكا در شهر تريپولي (ليبي) است. در اين سند به نقل از دبير سازمان انرژي اتمي ليبي تاييد شده كه ليبي درصدد فروش ذخاير كيك زرد اورانيوم خود است. از سوي ديگر مقامات آمريكايي به ليبي هشدار داده‌اند كه مراقب تلاش‌هاي ايران براي خريد اين ذخاير كيك زرد، چه به صورت مستقيم و چه غيرمستقيم، باشد. به علاوه از دولت ليبي خواسته شده تا هرگونه تلاش ايران جهت خريد محموله‌هاي كيك زرد را سريعاً به كميته تحريم‌هاي ايران در شوراي امنيت سازمان ملل گزارش دهد. "علي گاشوت " دبير سازمان انرژي اتمي ليبي در اين خصوص گفته: اطلاعي از اينكه ايران يا هر شركت ايراني براي خريد ذخاير اورانيوم ليبي ابراز علاقه كرده باشد، ندارد. وي ضمن تاكيد بر تعهدات ليبي به پيروي از قطعنامه‌هاي 1737 و 1803 شوراي امنيت گفته: كشورش سخت در تلاش است تا براي خود اعتباري در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و جامع بين‌المللي دست و پا كند و لذا اين اعتبار را از طريق معامله با ايران به خطر نخواهد انداخت.

* تلاش آمريكا براي تاثيرگذاري بر سياست هند در قبال ايران

سند مربوط به 02/06/2008
مبدا اين سند، سفارت آمريكا در شهر دهلي نو و محتواي آن ملاقات "نارايانان " مشاور امنيت ملي هند با سناتور آمريكايي باب كيسي است. سناتور كيسي در اين ملاقات درباره برنامه غني‌سازي اورانيوم ايران ابراز نگراني كرده و سياست هند در اين خصوص را جويا شده است. مقام هندي در پاسخ گفته: "هند و ايران داراي پيوندهاي قديمي هستند و هند دومين جمعيت بزرگ شيعه جهان را در خود جاي داده و هر رويدادي در ايران تاثيراتي بر هند خواهد گذاشت زيراكه آنها از نظر جغرافيايي نزديك هستند ". وي خاطرنشان كرد: "با اين حال دولت هند معقتد است كه ايران بايد از معاهده NPT تبعيت كند. در طول سفر اخير احمدي‌نژاد به دهلي نو، نخست‌وزير هند به او گفت كه كشورمان انتظار دارد ايران مسئولانه رفتار كند. با اين وجود آمريكا و هند درباره مساله تحريم‌ها اختلاف نظرهايي دارند. " وي افزود: "روحانيون شيعه فرهيخته‌تر و عالم‌تر از همتايان سني خود هستند. در عين حال شيعيان ظرفيت فوق‌العاده‌اي براي جذب مجازات دارند. خودزني در طبيعت آنهاست. اعمال تحريم‌ها تنها افراد عادي را مجازات مي‌كند. " او در پايان گفت: ما درباره پيوستن به يك حمله گسترده عليه ايران محتاط عمل مي‌كنيم اما مدافع سلاح اتمي در ايران نيز نيستيم. "


* فرود اضطراري هواپيماي تركيه در ايران و ...

سند مربوط به 08/08/2008
مبدا اين سند، سفارت آمريكا در شهر آنكاراي تركيه و موضوع آن انتقال يك هواپيماي بوئينگ 747 شركت هوايي "آنكا اير " تركيه به ايران است. در اين سند آمده: طبق اطلاعاتي كه توسط مديرعامل شركت آنكااير در اختيار وزارت خارجه تركيه قرار گرفته، يك فروند هواپيماي بوئينگ در روز 20 مي 2008 به فردي انگليسي‌تبار به نام "سام ديويد محجوبي " فروخته شده است. اين توافقنامه خريد و فروش حاوي بندي بوده كه طي آن فروش مجدد هواپيما به شركت‌هاي مندرج در فهرست كشورهاي ممنوعه از جمله ايران را منع نموده است. خريدار درخواست نموده كه هواپيما به پاكستان منتقل شود و لذا در تاريخ 27 ژوئن، اين هواپيما فرودگاه استانبول را به مقصد كراچي ترك كرده اما طي يك فرود اضطراري فني در فرودگاهي نامعلوم در ايران به زمين نشسته و وضعيت كنوني آن نامشخص است. طبق اين سند، مديرعامل شركت آنكااير ظاهرا با محجوبي و مسئولان ايراني تماس گرفته و از آنها درخواست كرده كه هواپيما به مقصد مورد نظر آن يعني پاكستان تحويل داده شود. از سوي ديگر وزارت خارجه تركيه نگران است كه مقصد اين هواپيما از ابتدا ايران بوده باشد! براساس اين سند، مديرعامل شركت ترك از ايران درخواست كرده كه اين هواپيما را تحويل دهد اما هيچ پاسخي از طرف ايران دريافت نكرده است. وي ادامه حضور هواپيما را در ايران مشابه يك "عمل دزدي " ناميده است. اين سند مي‌افزايد: مقامات وزارت خارجه تركيه تا حدودي درباره اين ادعا ترديد دارند اما معقتدند اگر اين داستان صحيح باشد در اين صورت نقض قوانين بين‌المللي رخ داده و هم انگليس و هم پاكستان اين حق قانوني را خواهند داشت كه از ايران براي نگهداري غيرقانوني هواپيما شكايت كنند.