رئيس كنفرانس فقه عمان گفت: گروه‌های تروریست مخفی و تخریب‌گرا و نیز فتواهای تكفیری كه علیه برخی از مسلمانان صادر می‌شود، عاملان اصلی تخريب چهره اسلام هستند.
دكتر عبدالرحمن بن سليمان السالمي رئیس كنفرانس فقه در عمان و از مدیران بلندپایه وزارت اوقاف كشور عمان است كه نگاهي ويژه به موضوع اتحاد مسلمانان دارد. دكتر سالمی علاوه بر سياست، به تحقيق و تدريس در دانشگاه علوم شرعي نيز مشغول است.
گفت‌وگوی خبرنگار تقریب با دكتر السالمی به شرح زير است:
س: آقاي دكتر، ابتدا يك معرفي كلي از تخصص و سوابق علمي خود داشته باشيد.
من مدرك لیسانس را در سال ۱۹۹۲ میلادی از آموزشگاه علوم دینی مسقط دریافت كردم و در همان زمان به وزارت دادگستری و اوقاف و امور اسلامی منصوب شدم. پس از آن در سال ۱۹۹۷ میلادی به وزارت اوقاف و امور دینی منتقل شدم و در سال ۲۰۰۱ میلادی موفق به دریافت مدرك دكترا از دانشگاه درم شده و به تدریس در آموزشگاه علوم شرعی مشغول شدم. در سال ۲۰۰۲ میلادی نیز به سردبیری مجله التسامح منصوب شدم.
س: با توجه به اینكه شما از كشور مسلمان و دوست یعنی كشور عمان هستید و دارای سوابق بسیاری در امور سیاسی و دینی می باشید، خواهشمندیم در مورد وضعیت وحدت اسلامی در این كشور قدري توضيح دهيد.
ما باید در ابتدا به جایگاه اقلیمی و ژئواستراتژیك عمان نگاهي داشته باشيم كه این كشور را نقطه تلاقی چندین تمدن قرار داده و مردم این كشور از قدیم‌الایام بر اساس فرهنگ‌هایی كه اطراف آنان را فراگرفته، شناخته می‌شوند و این جایگاه، مردم عمان را به سوی دریانوردی و اقیانوس‌نوردی سوق داده است. لذا این كشور با مشرف بودن بر اقیانوس، پایگاه منحصربه فردی در میان كشورهای همجوار از جهت باز بودن و كثرت‌گرایی است.
در ميان مردم كشور عمان از همان زمانی كه به اسلام گرویدند، عقیده اسلامی و وحدت و برادری قوت گرفت. از این رو، ایمان از روی عقیده اهمیت بسزایی در حفظ آرامش و امنیت و ایجاد محبت میان یكدیگر و احترام به دیگران و همچنین ایجاد عدالت و مساوات میان افراد بشر دارد.
س: در شرايط كنوني، به نظرتان ضرورت‌هاي وحدت مسلمانان چيست؟
من عقیده دارم كه در ابتدا باید ایمان به هویت‌ها و فرهنگ‌های مختلف داشته باشیم، كه این مسئله بر فرهنگ ادیان و مذاهب منطبق است، زیرا جهان هرگز به تنهایی نبوده و نخواهد بود. دنیای اطراف ما متعدد است، اما ساختار زندگی در آنها یكسان است و انسان‌ها با همه نژادها، رنگ‌ها، زبان‌های گوناگون و ادیان مختلف در آن زندگی می‌كنند و این سنت خداوند در خلقت جهان است.
تقسیم‌بندی جهان چنانكه از قرن‌ها پیش در میان ادیان مختلف شناخته شده تفاوت دارد. بنابراین مسلمانان باید برای پیشرفت خود به دو امر توجه داشته باشند: اول، اصول شهروندی كه اولین مبدأ و اساس همزیستی مسالمت‌آمیز و غلبه مصلحت اجتماعی بر مصلحت فردی است و انگیزه ایجاد یك جامعه مدنی كارآمد و خلاق است، دوم مسئولیت‌های مشترك میان مسلمانان كه متأسفانه بسیاری از مسلمانان وظایف خود را نسبت به خود و مردم جهان فراموش می‌كنند.
انسان مسلمان بنا به خواسته خداوند، باید به سوی كارهای خیر پیشی گیرد، همانطور كه خداوند متعال فرموده است: «فاستبقوا الخیرات» (پس در كارهاي نيك بر يكديگر سبقت گيريد) و همچنین باید به خیر و رحمت دعوت كند، بنا به فرموده خداوند متعال «لا یضرّكم من ضلّ إذا اهتدیتم». (هر گاه شما هدايت يافتيد، آن كس كه گمراه شده به شما زياني نميرساند.)
این افول تمدن در دنیای مسلمانان به علت دیدگاه بدبینانه بسیاری از مسلمانان نسبت به جهان است كه منجر به بسته بودن آنها می‌شود و ما باید از طریق اندیشه و روش زندگی خود این دیدگاه را تغییر دهیم تا مورد احترام دیگران واقع شویم و همچنین باید اعتماد به نفس خود را به خاطر مصلحت خود و مصلحت نسل آینده‌مان تقویت كنيم.
در این هنگام نباید گروه‌های تروریست مخفی و تخریب‌گرا و نیز فتواهای تكفیری كه علیه برخی از مسلمانان صادر می‌شود را فراموش كنیم، زیرا اینهاست كه چهره اسلام را تخریب می‌كند.
خداوند متعال می‌فرماید: «من قتل نفساً بغير نفسٍ أو فسادٍ فی الأرض فكأنما قتل الناس جميعاً و من أحياها فكأنما أحیا الناس جمیعاً» (هر كس ديگري را جز به انتقام قتل يا فساد در روي زمين بكشد، مانند آن است كه همه مردم را كشته باشد، و هر كه شخصي را از مرگ نجات دهد، گويي همه مردم را زنده كرده است.)
لذا بر ماست كه از سنت‌های الهی در جهت آگاهی و پیشرفت خود استفاده كنیم كه «خداوند حال قومي را تغيير نميدهد تا آنان حال خود را تغيير دهند».
س: به نظر جنابعالی نقش دشمنان اسلام و فتنه‌انگيزي‌هاي آنان در وضعيت كنوني مسلمانان چگونه و در چه سطحي است؟
سرزنش و ملامت دیگران از روی ضعف و سستی است. ما باید به خاطر خودمان، جامعه را اصلاح كنیم. در نظام جهانی مصلحت‌هایی وجود دارد كه همه به دنبال مصلحت خودشان می‌گردند، اما حیله و نیرنگ، خود افراد را نیز از بین می‌برد.
س: در اين شرايط، اگر به اين اعتقاد داريد كه تقریب نیاز مبرم مسلمانان است، چه وسایل و ابزاري را برای نشر این فرهنگ و اشاعه آن پیشنهاد می‌كنید؟
من به مدارس سنتی اسلامی بیش از گرایش‌های دینی معاصر ایمان دارم، مدارس سنتی تجلی عینی دانش است كه موجب پیشرفت می‌شود. بنابراین مسلمانان باید از طریق روش‌های فكری و فلسفی و نیز ایمان به كثرت‌گرایی و مشاركت فعال با دیگران و استفاده از تجربیات آنها، آگاهی لازم را به دست آورند.
فراموش نكنیم كه اغلب مسلمانان در زیر خط فقر زندگی می‌كنند و افزایش جهل و نادانی و عدم رعایت مسائل بهداشتی، مسائلی است كه دولت و جامعه باید بر آن تمركز كنند. حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: اگر فقر انسان بود، حتماً او را می‌كشتم.
ما باید فرزندانمان را با زبان گفت‌وگو و تسامح و دوستی رشد دهیم.
س: میزان تأثیر كنفرانس‌ها، نشست‌ها، همایش‌ها و گفت‌وگوها و تبادل مباحث علمی بین دانشمندان و اندیشمندان مسلمان در راستای تقریب چه اندازه است؟
در زمان‌های اخیر به خصوص در دو دهه اخیر، توجه ویژه‌ای بین تمامی مذاهب اسلامی برای شناخت و نزدیكی به یكدیگر به وجود آمده است. نشست‌ها و كنفرانس‌ها نیز نقش مؤثری در این زمینه دارند، دلیل این سخن نیز، پیشرفت‌های علمی و اطلاعاتی در زمینه اقتصاد اسلامی و مشاركت میان تمام مذاهب در استفاده از این اطلاعات است.
ارتباطات و پیوندهای اثربخشی نیز میان تمام مذاهب فقهی در مورد مسائل شرعی و قواعد فقهی و اصول فقه وجود دارد كه ما باید به سوی افقی وسیع‌تر و جزئیات پیش برویم و دیدگاه هر فقیه نباید محدود باشد. از اینجاست كه اهمیت اجتهاد و تجدید روشن می‌شود.
منبع: خبرگزاری تقریب