جام جم آنلاين: نخستين‌بار در سال 2007 اولين نمونه از اين موتورسيكلت سه چرخ رونمايي شد. تا قبل از آن بسياري فكر مي‌كردند با محصولي روبه‌رو خواهند شد كه با بسياري از موتورسيكلت‌هاي سه چرخ موجود در بازارهاي جهاني تفاوت چنداني ندارد.

اما اكنون كه 4 سال از آن موقع مي‌گذرد و بتازگي نيز نسخه به روز و فوق مدرن آن ارائه شده است همه آن افراد به اين نكته اعتراف مي‌كنند كه Can-Am Spyder roadster تلفيق هنرمندانه‌اي از جذابيت موتورسيكلت و پايداري و ايمني خودروست. پس بايد قبول كرد كه با محصولي متفاوت روبه‌رو هستيم.

اين تفاوت موجب شده تا در 4 سال گذشته Can-Am Spyder roadster سرآمد موتور سيكلت‌هاي سه چرخ در سراسر دنيا در نظر گرفته شود. ساختار Y شكل اين محصول يعني دو چرخ در جلو و يكي در عقب موجب مي‌شود تا راكب نه تنها حس هيجان‌انگيز راندن يك موتورسيكلت را داشته باشد بلكه اين حس را در فضاي مملو از ايمني بيشتر تجربه مي‌كند. اين فناوري نوين كه از سوي گروهي از محققان كانادايي ارائه شده است در حقيقت بخشي از تلاش گسترده اين كشور در زمينه توسعه برنامه‌هاي تحقيقاتي در عرصه حمل و نقل به شمار مي‌آيد. البته در كنار سه چرخ بودن اين فناوري نوين بايد به اين نكته نيز اشاره كرد كه مهم‌ترين امتياز آن هيبريدي بودن آن است.

دولت كانادا در سال‌هاي اخير و در قالب اين تلاش گسترده در تلاش بوده است تا طيف متنوعي از اين نوع محصولات را كه هيبريدي ـ الكتريكي بودن يك پاي ثابت ويژگي آنهاست ارائه كند با اين حال Can-Am Spyder roadster از معدود محصولاتي است كه تاكنون از اين جمع به مرحله توليد تجاري و انبوه رسيده است و البته تمامي مراحل طراحي و ساخت آن نيز در كانادا و توسط محققان و مهندسان اين كشور صورت گرفته است. دولت كانادا از برخي دانشگاه‌هاي اين كشور خواسته است تا تحقيقات وسيعي در زمينه طراحي و ساخت سيستم‌هاي حمل و نقل تفريحي و سرگرم كننده ارائه كنند و به نظر مي‌رسد Can-Am Spyder roadster يكي از موفقيت‌هاي بارز در اين زمينه باشد. مجموع حمايت‌هاي مالي كه از اين برنامه گسترده صورت گرفته است بالغ بر 3‌/‌11 ميليون دلار است كه اين خود نشان از عزم جدي دولت كانادا براي به ثمر رسيدن چنين ايده‌اي است، ايده‌اي كه براساس آن بسياري از مردم اين كشور اين امكان را پيدا كنند كه از سيستم‌هاي حمل و نقل تفريحي و سرگرم‌كننده هيبريدي استفاده كنند كه البته چندان هم گران قيمت نباشد. به گفته طراحان اين فناوري نوين، Can-Am Spyder roadster در مقايسه با برخي نمونه‌هاي موجود در بازار از بازده مصرف انرژي بسيار خوبي برخوردار است به طوري‌كه مشخص شده است اين سيستم تا 50 درصد مصرف كمتر سوخت داشته و در عين حال نيز تا همين ميزان دي اكسيد كربن كمتري توليد و روانه جو مي‌كند. اما نكته مهم اين است كه به رغم ابتكار عمل‌هايي كه در ساخت اين موتورسيكلت سه چرخ به كار گرفته شده است، سرعت، قدرت و عملكرد كلي آن در سطح بسيار خوبي قرار دارد. اين موتورسيكلت مي‌تواند با يك بار سوخت گيري كامل و تلفيق آن با يك بار شارژ كامل باتري تا 600 كيلومتر طي مسافت كند و در عين حال با يك بار شارژ كامل باتري و بدون اتكا بر سيستم اصلي مصرف سوخت تا 30 كيلومتر حركت كند. به عقيده بسياري از كارشناسان اين آمار و ارقام موفقيت بزرگي براي محصولي محسوب مي‌شود كه حتي گفته مي‌شود در سال‌هاي نه چندان دور بايد منتظر عملكرد به مراتب بهتري از سوي آن بود.

البته ارائه اين فناوري نوين با چالش خاص خود نيز همراه بوده است به مهم‌ترين آنها از نظير تيم محققان پروژه تلفيق دو سيستم موتوري (سيستم هيبريدي) در يك شاسي محدود بوده است. در اين ميان بايد به فاكتورهايي نظير جاسازي بهينه باتري و همچنين سيستم ترمز موتورسيكلت اشاره كرد. با اين حال به نظر مي‌رسد اين پروژه با موفقيت كلي همراه بوده است چون نه تنها از بعد موتوري ايراد خاصي نمي‌توان از آن گرفت بلكه ظاهر موتورسيكلت نيز جذابيت‌هاي خاص خود را دارد. اگر از روبه‌رو به آن نگاه كنيم تقريبا به نظر مي‌رسد با خودروي درون شهري روبه‌رو هستيم كه مجموعه‌اي از فناوري‌هاي نوين را در خود جاي داده است.

درخصوص سيستم‌هاي كوچك حركتي هيبريدي كه يك پاي كار سيستم الكتريكي است همواره يك نگراني كلي وجود داشته است: شتاب‌گيري سريع. براي اين‌كه در Can-Am Spyder roadster اين نگراني به حداقل برسد، محققان پروژه دست به ابتكار عمل ديگري زده اند و سيستم احتراق داخلي و سيستم الكتريكي را با يكديگر تلفيق كرده تا قدرت موتور در زمان شتاب گيري به حداكثر خود برسد.

اين تجريه موفقيت‌آميزي است كه محققان اين پروژه پيش از اين و در طراحي و ساخت محصول مشابه ديگري به نام Spyder 990 RSroadster آن را تجربه كرده بودند. البته آنها در نظر دارند تا در آينده‌اي نزديك و به جاي انجام اصلاحات مختلف بر روي سيستم موتوري اين موتورسيكلت، سيستم احتراق داخلي كاملا جديدي براي آن طراحي كنند.

البته براي اين منظور بايد از وزن برخي قسمت‌هاي موتوري كاست چون براي بهبود عملكرد سيستم موتوري چاره‌اي نيست جز افزودن برخي قطعات جديد به سيستم هيبريدي آن. نكته‌اي كه طراحان اين موتورسيكلت‌ روي آن انگشت گذاشته اند عدم افزايش وزن كلي آن است. چالش ديگري كه فرا روي آنها قرار دارد (كه البته مشكل چندان بزرگي نيست) ايجاد تغييراتي در بدنه موتورسيكلت است.

كاستن از مقاومت هوا در سيستم‌هاي هيبريدي برگ برنده بزرگي است كه موجب مي‌شود عملكرد كلي سيستم حركتي ارتقا‌ي چشمگيري پيدا كند. در اين ميان طراحان موتورسيكلت اين مجال را دارند تا سيستم مناسبي نيز براي خنك‌سازي ترمزها طراحي كنند. پروفسور آليان ديسراچر يكي از محققان اصلي اين پروژه است كه مي‌گويد: خلق يك سيستم موتوري سه چرخه كه قرار باشد عملكرد بالايي همچون يك خودروي هيبريدي داشته باشد را مي‌توان همچون يك چالش بزرگ در نظر گرفت كه تحقق آن تنها در گروي به‌كارگيري اوج ابتكار و خلاقيت است. به عقيده اين محقق نبود فضاي كافي براي مواردي نظير سيستم موتوري هيبريدي، سيستم‌هاي خنك‌سازي، كاستن از وزن كلي و سر و صداي موتور و همچنين غلبه بر موانع موجود در آيروديناميك‌تر كردن بدنه موتورسيكلت از جمله مواردي است كه استفاده از اوج خلاقيت و ابتكار تنها راه غلبه بر آنهاست. او مي‌گويد: همه چيز ابتدا بايد مورد مطالعه دقيق قرار گرفته و سپس به مرحله اجرا در آيد.

Can-Am Spyder roadster در يك نگاه

در كنار سه چرخ بودن مهم‌ترين امتياز اين موتور سيكلت هيبريدي بودن آن است.

اين موتور مي‌تواند با يك بار سوختگيري و تلفيق آن‌با شارژ كامل باتري تا 600 كيلومتر طي مسافت كند.

ساختار Y شكل اين محصول موجب مي‌شود تا راكب حس هيجان‌انگيز را در فضايي ايمن تجربه‌كند.

مهدي پيرگزي / جام جم