جام جم آنلاين: به‌تازگي آزمايشگاه گوگل با همكاري 2 جامعه‌شناس، محصول جالبي بيرون داده است.گوگل 5.2 ميليون كتاب را ديجيتالي كرده است. اين تعداد كتاب 500 ميليارد كلمه دارند. كتاب‌هاي ديجيتالي شده بين سال‌هاي 1500 تا 2008 نوشته شده‌اند.
محصول جديد گوگل مشخص مي‌كند كه در هر سال، چه ميزان از يك كلمه مشخص استفاده شده است! به اين ترتيب معلوم مي‌شود كه در يك بازه زماني چندقرني فركانس استفاده از يك كلمه چقدر فرق كرده است و از اين طريق، روزنه‌اي براي بررسي فرهنگ و جامعه باز مي‌شود.

من در نخستين آزمايش، كلمه war را در دو قرن اخير، جستجو كردم:

مشخص است كه در سال‌هاي دور و بر جنگ‌هاي جهاني اول و دوم، فركانس استفاده از اين كلمه بيشتر شده است.

حالا تست ديگري مي‌كنيم و مردان و زنان را در كتاب‌ها جستجو مي‌كنيم:

اين جستجو هم جالب است و نشان مي‌دهد كه قبل از دهه 70 ميلادي، ميزان استفاده از كلمه «زنان» به شكل معناداري كمتر از «مردان» بود.

حالا بياييد، «ايران» را جستجو كنيم:

تفسير اين نمودار، بسيار دشوارتر است. پيداست كه فركانس استفاده از واژه ايران بعد از انقلاب و جنگ ايران و عراق و در سال‌هاي اخير به دلايل سياسي بايد بيشتر شده باشد.

ولي در اين لحظه نمي‌توانم ابراز نظر كنم كه چرا در سال‌هاي دور و بر 1800 يا 1750، در نمودار قله‌هايي ظاهر شده است.

دست آخر «كامپيوتر» را جستجو مي‌كنيم:

معلوم مي‌شود كه از 1945 به بعد، سر و كله اين كلمه پيدا شده است، از سال 1977، شتاب استفاده از آن تند شده است، از سال 2000 به بعد هم، احتمالا به خاطر رواج كلمات هم‌ارزي مثل لپ‌تاپ، ميزان استفاده از آن كمتر شده است.

وبلاگ يك پزشك