جام جم آنلاين: انسداد تنفسي به هنگام خواب، در بزرگسالان شايع است و ممكن است منجر به افزايش فشار خون، حملات قلبي، سكته و حتي مرگ زودهنگام شود.
اين اختلال ممكن است عوارض ديگري نيز داشته باشد كه مي‌توان از خواب‌آلودگي روزانه، عدم كارايي لازم در انجام وظايف روزانه و افزايش احتمال تصادفات رانندگي نام برد.اختلالات تنفسي خواب در كودكان (از نوزادي تا بلوغ) نيز ممكن است ديده شود، اما علل، پيامدها و درمان آن با انسداد تنفسي بزرگسالان ممكن است متفاوت باشد.

خواب انسدادي در اطفال
خرخر شبانه، علامت اصلي انسداد تنفسي در كودكان است. اين خرخر هر شب و صرف‌نظر از اين‌كه سر كودك چگونه باشد، وجود دارد. هرچند وقت يك بار كودك براي لحظاتي نفس نمي‌كشد و خرخر او قطع مي‌شود، اما بعد از چند لحظه با يك دم عميق صدادار مجددا تنفس و خرخر او از سر گرفته مي‌شود. خرخر در 10 درصد كودكان گزارش شده است و 10 درصد از اين افراد (يعني حدود يك درصد كل كودكان) به وقفه تنفسي به هنگام خواب مبتلا هستند.وقتي كه يك فرد، جوان يا پير، به هنگام خواب دچار وقفه تنفسي مي‌شود، بدن وي حالت «خفگي» را تجربه مي‌كند. ضربان قلب كم مي‌شود، سيستم خودكار عصبي تحريك مي‌شود، فشارخون بالا مي‌رود، مغز هوشيار مي‌شود و نهايتا فرد از خواب بيدار مي‌شود. در بعضي موارد سيستم عروقي كودك مي‌تواند تغييرات فشار خون و ضربان قلب را تحمل كند، اما مغز كودك نمي‌تواند قطع مكرر خواب را تحمل كند و در نتيجه بچه خوب وزن نمي‌گيرد و خوب رشد نمي‌كند.

نتايج درمان نكردن وقفه تنفسي
ـ خرخر؛ اگر كودك اتاق مستقلي نداشته باشد طبيعي است كه خرخر وي مانع خوابيدن بقيه افراد خانواده هم خواهد بود.
ـ محروميت از خواب؛ وقتي خواب شبانه كودك، خوب و كافي نباشد باعث خواب‌آلودگي روزانه مي‌شود. اين كودك انرژي لازم را براي فعاليت‌هاي فيزيكي دوران كودكي ندارد.
ـ وضعيت ادراري غيرطبيعي؛ وقفه تنفسي به هنگام خواب باعث افزايش ادرار شبانه مي‌شود و اين امر مي‌تواند منجر به شب ادراري كودك گردد.
ـ ‌ رشد؛ به طور طبيعي هورمون رشد در شب ترشح مي‌شود. در مبتلايان به وقفه تنفسي، ممكن است ترشح هورمون به دفعات قطع شود و منجر به رشد و تكامل آهسته‌تري شود.
ـ‌ اختلال عدم تمركز يا بيش‌فعالي؛ تحقيقات نشان مي‌دهد كه وقفه تنفسي به هنگام خواب يك فاكتور دخيل در اختلال عدم تمركز يا بيش فعالي است.

تشخيص اختلال تنفسي به هنگام خواب
تشخيص اين اختلال اول از همه توسط والدين و با مشاهده خرخر كودك صورت مي‌گيرد، اما وقتي بيمار نزد پزشك برده مي‌شود، پزشك با واكاوي خود مي‌تواند بعضي از عوارض اجتماعي مثل علائم محروميت از خواب، افت تحصيلي، شب ادراري و... را در كودك بيابد.كودكي كه خرخر مي‌كند بايد توسط متخصص گوش و حلق و بيني ويزيت شود. اگر علائم زياد باشد و لوزه‌ها بزرگ باشند، متخصص توصيه خواهد كرد كه لوزه‌هاي كامي و لوزه سوم برداشته شوند. بر عكس، اگر علائم خفيف است و وضعيت تحصيلي كودك خوب است و لوزه‌ها كوچك هستند نيازي به جراحي نخواهد بود و بيمار تحت درمان دارويي قرار خواهد گرفت.

دكتر محمدحسن عامري
متخصص گوش حلق و بيني