جام جم آنلاين: كوهنوردي يكي از رشته‌هاي پرهيجاني است كه به اعتقاد بسياري از دوستداران اين ورزش در فصل سرد سال بسيار لذتبخش است.
چون در اغلب نقاط ايران رشته‌كوه‌هايي براي صعود وجود دارد بيشتر جوانان تعطيلات آخر هفته خود را به صورت گروهي يا انفرادي در دامنه كوه‌ها سپري مي‌كنند. اما پرسش اينجاست در كوهنوردي چه نكاتي را بايد رعايت كرد و آيا كوهنوردي در فصول سرد سال نياز به داشتن مهارت‌ها يا توانايي‌هاي خاصي دارد؟
كوهنوردي در فصول سرد سال بسيار خطرناك است بنابراين براي پيشگيري از صدمه ديدن كه ممكن است در كوتاه‌مدت يا بلندمدت سبب از كارافتادگي، نقص عضو، يا مرگ شود، بهتر است دوره‌هاي آموزشي لازم را گذرانده باشيد. علاوه بر آموزش، نوع پوشش و تغذيه در كوهنوردي خصوصا در اين فصل از مهم‌ترين نكاتي محسوب مي‌شود كه رعايت آن مي‌تواند تا حدود زيادي از مخاطرات كوهنوردي بكاهد.
لباس كوهنورد
همراه داشتن پوشاك گرم و مناسب يكي از نكات اصلي كوهنوردي در اين فصل است. سر و پا دو عضو مهم هستند كه محافظت از آنها ضروري است. بيشتر آسيب‌هاي ناشي از سرما در قسمت‌هاي برهنه و بدون لباس بدن مانند صورت و انگشتان رخ مي‌دهد. هرگاه دماي هوا پايين‌تر از دماي يخ زدن باشد، آسيب‌هاي سرما و يخ‌زدگي رخ مي‌دهد. يخ‌زدگي محدود به پوست را سرمازدگي و يخ‌زدگي كه به اعماق پوست و عضله آسيب زده باشد را سرماگزيدگي گويند. سرمازدگي، ناشي از يخ زدن آب روي پوست است كه درنتيجه آن پوست قرمز و احتمالا متورم مي‌شود. هرچند اين نوع يخ‌زدگي دردناك است اما پس از گرم شدن اثري از آن به جاي نمي‌ماند. البته سرمازدگي در يك نقطه ممكن است باعث ايجاد پوست خشك و حساس شود. ولي در سرماگزيدگي كه بيشتر دست، پا، گوش و بيني را درگير مي‌كند به علت شدت صدمه خطرناك‌ترين پيامد، قطع عضو خواهد بود.بنابراين براي كوهنوردي در اين فصل جوراب ضخيم، ترجيحا از نخ‌هاي طبيعي بپوشيد. از پوشيدن دو جفت جوراب روي هم اجتناب كنيد چرا كه عرق پا ديرتر تبخير شده و تاول به وجود مي‌آيد. كفش كوهنوردي بايد گرم و سبك باشد و روي برف و يخ مقاوم بوده و لايه شوك‌گير و عاج كفش بتواند از ليز خوردن جلوگيري كند. دستكش مناسب و ضدآب و كلاهي كه سر و گوش‌ها را گرم نگه دارد فراموش نشود.
صورت و چشم‌ها را به وسيله پوشش‌هاي مخصوص و عينك‌هاي مخصوص كوهنوردي بپوشانيد تا دچار برف كوري نشويد. به ياد داشته باشيد لباس كوهنوردي بايد مناسب فصل سرما باشد.
تغذيه كوهنورد
در فصل سرد سال كوهنورد بايد از غذاهايي استفاده كند كه افت دماي بدن را به حداقل رسانده و انرژي‌زا باشد، مانند شير گرم به همراه عسل و مغزها.
استفاده از آب كافي و فراوان به همراه مولتي ويتامين (بنا به تجويز پزشك)، خوردن غذاهاي مايع و نرم و استفاده از مواد قندي و نمكي در طول برنامه‌هاي كوهنوردي لازم است زيرا در ايجاد تعادل الكتروليتي بدن نقش بسزايي داشته و از بروز خستگي و كوفتگي مفرط عضلات پيشگيري مي‌كند. مصرف انواع سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه و كمپوت شده كه از بروز مشكلات گوارشي جلوگيري مي‌كند نيز توصيه مي‌شود. در ارتفاعات تا حد امكان به جاي قهوه و چاي از آبميوه استفاده كنيد. در فصول سرد سال بدن كوهنورد بيشتر از تابستان عرق مي‌كند و نوشيدن آب كافي روند چرخش خون را بهبود مي‌بخشد، نوشيدن مايعات گرم همچنين مي‌تواند نيرو و انرژي را تا حدود زيادي بالا برده و مانع سرمازدگي شود.
توصيه‌ها
- از صعود انفرادي و ادامه آن در شرايط جوي نامناسب اجتناب كنيد.
- از عزيمت به مسيرهاي ناشناخته و بيراهه بپرهيزيد و در طول مسير و زمان صعود با خانواده در ارتباط باشيد.
- شماره تماس نيروهاي امدادي و انتظامي منطقه را يادداشت كنيد و حتي‌الامكان در فصل سرما از رفتن به ارتفاعات زياد خودداري كنيد.
توجه
غير از سقوط يا ريزش بهمن كه گاهي به مرگ منجر مي‌شود تغيير ارتفاع و كوه‌گرفتگي با علامت بارز سردرد، تهوع، استفراغ و ... وجود دارد كه بي‌توجهي به اين عوارض خصوصا در كوهنوردان مبتدي مي‌تواند منجر به اختلالات ريوي و مغزي و در نهايت مرگ شود.
فاخره بهبهاني
جام‌جم