مدير كل آژانس بينالمللي انرژي اتمي از ناتواني اين نهاد در ارايه نسخهاي از سند مربوط به مطالعات ادعايي به ايران ابراز تاسف كرد
به گزارش فارس، متن گزارش البرادعي كه امروز در اختيار 35 عضو شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي اتمي در مقر اين آژانس در وين اتريش قرار گرفت به اين شرح است:
اجراي توافقات پادمانهاي معاهده منع گسترش تسليحات هستهاي و شرايط مندرج در قطعنامههاي 1737 (2006)، 1747 (2007) و 1803 (2008) در جمهوري اسلامي ايران
1- مدير كل آژانس بينالمللي انرژي اتمي در 26 مي 2008 به شوراي حكام درباره توافق پادمان پيمان منع گسترش سلاح اتمي و شرايط مربوط به قطعنامههاي 1737، 1747 و 1803 شوراي امنيت سازمان ملل متحد درباره جمهوري اسلامي ايران گزارش داد. اين گزارش تحولات مرتبط را از آن زمان پوشش ميدهد.
A. فعاليتهاي جاري مرتبط با غنيسازي
2- از زمان گزارش پيشين "محمد البرادعي" ، ايران به راهاندازي 3 هزار سانتريفيوژ اوليه واحد IR-1 را در نيروگاه غنيسازي سوخت ادامه دادهاست؛ علاوه براين، كار نصب در 4 واحد ديگر ادامه داشته است. پنج آبشار 164 سانتريفيوژي واحد A26 با UF6 تغذيه ميشود و آبشار ديگر از همان واحد در خلأ بدون UF6 بود همچنين نصب 12 آبشار در آن واحد ادامه دارد.
تمامي مواد هستهاي در نيروگاه غنيسازي سوخت همچنين تمامي آبشارهاي نصبشده تحت بررسي و نظارت آژانس قرار دارند. از تاريخ 30 آگوست 2008 ميزان 5 هزار و 930 كيلوگرم UF6 به آبشارهايي كه از 12 دسامبر 2007 فعاليت ميكردند، تغذيه شدند و در تاريخ اخير، آخرين راستيآزمايي موجودي فيزيكي توسط آژانس درباره نيروگاه غنيسازي سوخت انجام شد. مقادر كلي UF6 تغذيه شده به آبشارها از آغاز كار در فوريه 2007 به 7 هزار و 600 كيلوگرم رسيد. بر اساس سوابق راهاندازي روزانه ايران از 30 آگوست 2008، اين كشور تقريباً 480 كيلوگرم از UF6 با غناي پايين توليد كرده است.
3- ايران در نيروگاه غنيسازي سوخت آزمايشي ميان 16 مي و 25 آگوست 2008 به طور كل تقريباً 30 كيلوگرم UF6 در 10 سانتريفيوژ آبشار IR-2 و يك سانتريفيوژ IR-1، IR-2 , IR-3 تغذيه شد. 139 سانتريفيوژ ديگر در يك مجموعه 162 دستگاهي IR-1 در خلأ هستند اما با UF6 تغذيه نشدند. تمامي مواد هستهاي در نيروگاه غنيسازي سوخت آزمايشي همچنين محيط آبشاري تحت نظارت و احاطه آژانس قرار دارند.
4- نتايج نمونههاي محيطي در نيروگاه غنيسازي سوخت و نيروگاه آزمايشي غنيسازي سوخت تا اين تاريخ گرفته شدند و مقادير فعاليت نيروگاه غنيسازي سوخت از آخرين گزارش البرادعي نشان ميدهد كه اين نيروگاهها بر اساس شرايط اعلام شده فعاليت ميكردهاند. از مارس 2007 نيز 17 بازرسي بدون اطلاع قبلي در نيروگاه غنيسازي سوخت انجام شد.
B. فعاليتهاي پردازش
5- آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت اتاقكهاي داغ در رآكتور تحقيقاتي تهران، همچنين تأسيسات توليد راديواكتيو فلز ديرگداز، يد و گاز گزنون، و رآكتور تحقيقات هستهاي ايران از طريق راستيآزمايي اطلاعات طراحي و بازرسيهاي خود ادامه ميدهد.
هيچ نشانهاي از پردازش مجدد در حال انجام مرتبط با فعاليتهاي مرتبط در اين تأسيسات وجود ندارد در حالي كه ايران اعلام كرده است كه هيچ پردازش مجدد مرتبط با فعاليتهاي تحقيق و توسعه نداشته است و آژانس فقط ميتواند اين موضوع را با توجه به اين 3 تأسيسات تأييد كند زيرا اقدامات مربوط به پروتكل الحاقي موجود نيست.
6- ايران در 14 آگوست 2008 پرسشنامه اطلاعات طراحي به روز شده را براي تأسيسات توليد راديواكتيو فلز ديرگداز، يد و گاز گزنون همچنين آزمايشگاههاي چندمنظوره جابربن حيان كه هر دو در مركز تحقيقات هستهاي تهران واقع هستند.
پرسشنامه اطلاعات طراحي به روز شده براي تأسيسات توليد راديواكتيو فلز ديرگداز، يد و گاز گزنون دادههايي درباره طرحهاي ايران براي ساخت اورانيوم غناي پايين در آزمايشگاههاي جابربن حيان به منظور توليد فلز ديرگداز در زمينه پزشكي از طريق پرتوافكني اين اهداف در رآكتور تحقيقاتي ايران و جداسازي آنها در تأسيسات توليد راديواكتيو فلز ديرگداز، يد و گاز گزنون ارئه ميكند.
C. پروژههاي مرتبط با رآكتور آب سنگين
7- آژانس در 13 آگوست 2008 يك راستيآزمايي موجودي فيزيكي در نيروگاه توليد سوخت انجام داد و نتايج آن هنوز آماده نشده است. هيچ تغيير خاصي در شرايط ساخت نيروگاه توليد سوخت ذكر نشده است.
8- آژانس در 27 آگوست يك راستيآزمايي اطلاعات طراحي در IR-40 انجام داد و خاطرنشان كرد كه ساخت اين تأسيسات ادامه دارد و همچنين با استفاده از تصاوير ماهوارهاي به نظارت بر روند ساخت نيروگاه توليد آب سنگين كه ظاهراً در شرايط اجرايي قرار دارد، ادامه ميدهد.
D- ديگر موضوعات مربوط به اجرا D-1- تبديل اورانيوم
9- تا تاريخ سوم اوت 2008، حدود 28 تن اورانيوم به شكل UF6 در تاسيسات تبديل اورانيوم (UCF) از 8 مارس 2008 ، يعني آخرين راستيآزمايي درباره موجودي فيزيكي صورت گرفته توسط آژانس در UCF، توليد شد.
اين توليدات جمع كل اورانيوم توليد شده به صورت UF6 در تاسيسات تبديل اورانيوم را از مارس 2004 تاكنون به 342 تن رساند كه همه آنها تحت نظارت و محدويت آژانس قرار دارند.
در پرسشنامههاي بازبيني شده مربوط به اطلاعات طراحي (DIQ) و آزمايشگاههاي چندمنظوره جابربنحيان (JHL) كه در پاراگراف 6 به آن پرداخته شده، ايران همچنين عنوان كرد كه تبديل مرتبط با فعاليتهاي تحقيق و توسعه در آزمايشگاههاي چندمنظوره جابربنحيان انجام خواهد شد. (cf.GOV/2008/15 پاراگراف 9)
D-2- اطلاعات مربوط به طراحي
10- همانگونه كه در گزارشهاي قبلي در تاريخ 30 مارس 2007 به شوراي حكام اعلام شد (GOV/2007/22 پاراگرافهاي 12 الي 14)، آژانس از ايران خواست كه در تصميم خود در تعليق در به كارگيري متن اصلاحشده از بخش عمومي ترتيبات تابعه كد 1 . 3 تجديدنظر كند. هيچ پيشرفتي در اين مورد وجود نداشته است.
11- آژانس در دسامبر 2007 درخواست خود را مطرح كرد اما هنوز اطلاعات اوليه مربوط به طراحي براي نيروگاهي را كه قرار است در "دارخوين" ساخته شود را دريافت نكرده است.
D-3- ديگر مسائل
12- در دوم آوريل 2008، آژانس از ايران خواست كه در راستاي اقدامي شفافساز، در كنار مسايل ديگر امكان دسترسي به ديگر اماكن مرتبط با ساخت سانتريفيوژها ، تحقيق و توسعه درباره غنيسازي اورانيوم و استخراج و آسياب اورانيوم را در اختيار قرار دهد (GOV/2008/15، پاراگراف 13). ايران تاكنون با درخواست آژانس موافقت نكرده است.
13- در 3 سپتامبر 2008، آژانس بازرسيهايي در نيروگاه هستهاي بوشهر انجام داد. همه قطعات سوختي كه از سوي فدراسيون روسيه براي استفاده در نيروگاه ارايه شده همچنان تحت مهر و موم آژانس قرار دارد.
E- ابعاد نظامي احتمالي
14- تعدادي موضوعات مهم باقيمانده به قوت خويش باقي است كه در گزارش پيشين مدير كل به شورا (GOV/2008/15،پاراگراف 14) به آن اشاره شده است. اين موضوعات مطرح كننده نگرانيهايي درباره ابعاد نظامي احتمالي برنامه هستهاي ايران هستند.
همانگونه كه در گزارش مدير كل ذكر شد، براي اين كه آژانس قادر باشد به اين نگرانيها رسيدگي كند و درباره نبود مواد و فعاليتهاي هستهاي اعلام نشده در ايران اطمينان حاصل كند، لازم است ايران در كنار مسايل ديگر، اطلاعاتي و دسترسي لازم را در موارد زير ارايه كند: حل مسايل مربوط به مطالعات ادعايي، ارايه اطلاعات بيشتر در زمينه شرايط دستيابي به سند مربوط به فلز اورانيوم. توضيح درباره فعاليتهاي مربوط به تهيه و تحقيق و توسعه نهادها و شركتهاي نظامي كه ميتوانند به برنامه هستهاي مرتبط باشند. ارايه توضيح درباره توليد تجهيزات و قطعات هستهاي توسط شركتهاي وابسته به صنايع دفاعي.
15- همچنين همانگونه كه در گزارش GOV/2008/15 و در پاراگرافهاي 16 الي 25 توضيح داده شده است، نشستهاي متعددي در آوريل و ماه مه 2008 برگزار شد. آژانس مباحثاتي با مقامات ايراني در اين باره انجام داد و خواستار توضيحات اضافي درباره ماهيت برنامه هستهاي ايران شد.
ايران پاسخهاي مكتوبي را در 14 و 23 ماه مه 2008 ارايه كرد كه در تاريخ اول مربوط به سند 117 صفحهاي است كه در آن ايران به اتهامات مربوط به پروژه نمك سبز، آزمايش مواد با قابليت انفجاري بالا و پروژه محفظه كلاهك پاسخ داده است.
ايران درستي برخي از اطلاعات ارايه شده در پيوست مربوط به گزارش GOV/2008/15 را تاييد كرد و تاكيد كرد كه همه اتهامات مطرح شده بر اساس سندي جعلي و دادهها و اطلاعات ساختگي مطرح شده است.
ايران بر نقصهايي كه در شكل و ساختار اين گزارش وجود داشت تاكيد كرد و گفت كه اگر چه به اين كشور نسخههاي الكترونيكي اسناد ارايه شده است اما ايران نسخههاي اين اسناد را دريافت نكرده كه قادر باشد ساختگي و يا جعلي بودن آنها را تاييد كند.
ايران همچنين نگراني خود را در اين باره اعلام كرد كه حل و فصل برخي از اين موضوعات نيازمند دسترسي آژانس به اطلاعات حساس مرتبط با فعاليتهاي متعارف نظامي و موشكي اين كشور است.(4)
16- آژانس پس از ارزيابيهاي بيشتر پاسخ ايران، در مجموعه نشستهايي كه در تهران بين 7الي 8 و 18 الي 20 اوت 2008 برگزار شد به تاكيد بر حوزههايي پرداخت كه اطلاعات اضافي مورد نياز بود.
آژانس ضمن ابراز تاسف درباره اين كه در موقعيتي نبوده كه بتواند نسخه اي از سند مربوط به مطالعات ادعايي را در اختيار تهران قرار دهد، بر اين امر تاكيد كرد كه سند به اندازه كافي جامع و مفصل (5) بود و بايد جدي گرفته شود بخصوص با توجه به اين واقعيت كه ايران اعتراف كرده است برخي از اطلاعات مندرج در آن صحيح است.
آژانس همچنين خواستار مباحثات فوري با ايران شد كه در نتيجه آن اين آژانس به اين جمعبندي رسيد كه ايران ممكن است اطلاعات اضافي بخصوص در زمينه آزمايش مواد با قابليت انفجاري زياد و فعاليتهاي مربوط به موشكي داشته باشد و ميتواند ماهيت مطالعات ادعايي را بيش از پيش روشن كند.
آژانس ايران را ترغيب كرد كه شفافيتسازي بيشتري انجام داده و به موضوع اتهامات با ديدگاه از بين بردن ترديدهايي بپردازد كه بطور عادي درباره همه موضوعات باقيمانده و درباره صلحآميز بودن برنامه هستهاي ايران مطرح ميشود.
آژانس همچنين تمايل خود را براي بحث درباره مداليتههايي [چگونگيها] بيان كرده است كه اين كشور را قادر ميسازد همانگونه كه بر آن تاكيد دارد بطور قابل استناد و معبري نشان دهد فعاليت هايي كه در اسناد به آنها اشاره شده مربوط به هستهآي نبوده است. ضمن اين كه اطلاعات حساس مروبط به فعاليتهاي نظامي متعارف خود را حفظ كند.
17- براي اين هدف، در روند نشستها آژانس پيشنهادهاي ملموسي براي رسيدگي به موضوع مطالعات ادعايي مطرح كرد. موارد زير مثالهايي از اين پيشنهادها هستند.
(a) بطور كل در ارتباط با مطالعات ادعايي آژانس درخواست كرده كه ايران به معرفي و ارايه توضيح درباره عناصر مندرج در سند [مطالعات ادعايي] بپردازد كه خود آن را كاملاً درست عنوان كرده است و جنبههايي را روشن كند كه ايران آن را ساختگي ميداند.
(b) در ارتباط با مورد اتهامي مربوط به پروژه نمك سبز، آژانس خواستار دسترسي به نسخه اصلي نامههاي مربوط به قراردادهاي شركت "كيميا معدن" شده است كه ايران وجود آن را اعتراف كرده است و همچنين خواستار نسخههايي از برخي از نامههايي شد كه ايران به آژانس با اين ديدگاه ارايه كرده است كه برخي از تناقضات شناسايي شده توسط آژانس و در حمايت از اسناد ارايه شده از سوي ايران حل و فصل گردد. آژانس همچنين خواستار دسترسي به نام افرادي شده است كه نامشان در سند مذكور آمده است.
(c) در ارتباط با مطالعات ادعايي مربوط به آزمايش مواد با قابليت انفجاري زياد، آژانس از ايران خواست كه اطلاعات و اسناد اضافي را ارايه كرده و امكان دسترسي به افراد در حمايت از گفتههايش مبني بر كاربرد غيرنظامي و متعارف فعاليتهايش در زمينه "چاشنيهاي EBW را ارايه كند (GOV/2008/15، پاراگراف 20)
(d) در ارتباط با اسنادي كه توضيحاتي درباره آزمايشات صورت گرفته بر ارتباط چاشني يك خرج نيمكرهاي از مواد با قابليت انفجاري زياد را ارايه ميكرد و براي منفجر كردن يك وسيله هستهاي مناسب است، ايران اينگونه عنوان كرد كه چنين فعاليتي در اين كشور صورت نميگيرد. از زمان گزارش قبلي مدير كل آژانس اطلاعاتي را دريافت كرد كه نشان دهنده آزمايشاتي بود كه در اين سند توضيح داده شده است و ممكن است كمك و تخصص خارجي در آن دخالت داشته است. به ايران جزئيات مربوط به اين اطلاعات ارايه شده و از آن خواستار ارايه توضيحات در اين باره شد.
(e) برخي از پارامترهاي مهم منعكس شده در مستندات مرتبط به طراحي مجدد اتاق آزمايشي براي محفظه كلاهك شهاب 3 ،مشابه آنهايي است كه در مستندات اشاره شده در پاراگرافهاي (c) و (d) فوق آمده است (به عنوان مثال ابعاد).
آژانس پيشنهاد مباحثات با كارشناسان ايراني درباره محتواي گزارشهاي مهندسي را داد كه به طور مشروح مطالعات مرتبط با اثرات پارامترهاي فيزيكي متعدد درباره بدنه محفظه از زمان پرتاب موشك تا انفجار آزمايشي را بررسي مي كرد.
بحثها با هدف اطمينان يابي در اين رابطه بوده است كه آيا مطالعات با فعاليتهاي هسته اي مرتبط، مربوط بوده است يا همانگونه كه ايران بيان مي دارد، اين فعاليتها به مسائل هسته اي مرتبط نيستند. به علاوه، آژانس درخواست دسترسي به سه كارگاه غيرنظامي شناسايي شده در مستندات را درخواست كرد.
18. آژانس بر اين باور است كه ايران، به عنوان موضوعي براي شفافسازي، ميتواند به آژانس در ارزيابي مطالعات ادعايي كمك نمايد از طريق فراهمسازي دسترسي اين نهاد به اسناد، اطلاعات و اشخاص، به منظور روشن كردن اين كه، فعاليتهاي آن همان گونه كه مي گويد، به مسائل هستهاي مرتبط نيست. متاسفانه،ايران هنوز اطلاعات درخواستي يا دسترسي به استنادات درخواستي،مكانها يا افراد را ارائه نداده است.
19. همانگونه كه در گزارش مدير كل به شوراي حكام در فوريه 2008 ( 19GOV/2008/4.Para) آمده، ايران گفته است كه نميتواند توضيحات اضافي درباره شرايط مرتبط با دستيابي به سند مربوط به فلز اورانيوم ارائه دهد و تكرار ميكند كه اين سند به همراه مستندات P-1 دريافت شده است و از سوي ايران درخواست نشده بود.
20. آژانس هنوز در انتظار پاسخها به شماري از سوالات مرتبط با تهيه و خريدهاست كه ممكن است به روشن شدن مسائل در كنار ديگر مسائل درباره نقش نهادهاي مرتبط با ارتش و كاركنان آنها در تهيه و خريداري اقلام براي برنامه هسته اي ايران و فعاليت هاي هسته اي مرتبط در حمايت از اين برنامه، منجر شود.
با در نظر گرفتن توليد اجزاي هسته اي مرتبط توسط شركتهاي مرتبط با صنايع دفاعي، پاسخ ايران در 23 مه 2008 اطلاعات جديدي ارائه نداد. بنابراين ايران تاكنون از توجه به اين موضوعات اهمال كرده است در حالي كه از ديدگاه آن، چنين موضوعاتي مي بايست به عنوان يك موضوع عادي پادماني مورد توجه قرار گيرد و صرفا پس از آن كه موضوع مطالعات ادعايي حل شده باشد.
21. همانگونه كه در گزارش پيشين مدير كل آمده است، آژانس تا به حال اطلاعاتي -جداي از سند مربوط به فلز اورانيوم- درباره طرح واقعي يا ساخت اجزاي مواد هستهاي يك سلاح هستهاي يا ديگر اجزاي اصلي مشخص نظير چاشني از سوي ايران يا مطالعات فيزيك هستهاي مرتبط، در اختيار ندارد(24GOV/2008/4.Para ).
آژانس استفاده واقعي از مواد هستهاي در ارتباط با مطالعات ادعايي كشف نكرده است. با اين حال اگر ايران به عنوان اقدامي براي شفاف سازي، در انطباق با تعهداتش به موجب قطعنامه 1803(2008) و ديگر قطعنامههاي مرتبط، براي حل اساسي موضوعات باقي مانده اقدام نكند، آژانس درموقعيتي نخواهد بود تا در زمينه راستي آزمايي نبود مواد يا فعاليتهاي هستهاي اعلام نشده در ايران پيشرفت كند.
صرفا از طريق حل سريع اين موضوعات باقي مانده، ترديدهاي ناشي درباره ماهيت منحصرا صلح آميز برنامه هسته اي ايران رفع ميشود، بويژه در سايه سالهاي بسيار فعاليت هاي هستهاي مخفيانه از سوي ايران.
F.خلاصه
23. آژانس قادر بوده به راستي آزمايي عدم انحراف مواد هستهاي اعلام شده در ايران ادامه دهد. ايران به آژانس دسترسي به مواد هسته اي اعلام شده و دسترسي به گزارشهاي لازم مربوطه درباره مواد هسته اي در ارتباط با مواد و فعاليتهاي هسته اي اعلام شده را داده است.با اين حال، ايران متن اصلاح شده بخش عمومي توافقات تابعه كد 3 .1 درباره شرايط اوليه اطلاعات مربوط به طرح را به كار نگرفته است.
23. آژانس متاسفانه قادر نبوده است پيشرفت اساسي درباره مطالعات ادعايي و ديگر موضوعات باقي مانده اصلي مرتبط كه نگراني جدي باقي مانده اند، صورت دهد. براي آژانس به منظور اينكه پيشرفت نمايد، نخستين گام مهم، در ارتباط با مطالعات ادعايي، اين است كه ايران ابعاد اين امر را روشن نمايد كه تا چه ميزاني اطلاعات مندرج در استنادات مرتبط واقعا صحيح بوده و از منظر آن، چنين اطلاعاتي در كجا اصلاح شده يا به اهداف غير هستهاي جايگزين مرتبط شده است.
ايران بايد به آژانس اطلاعات اساسي براي حمايت از اظهاريه هاي خود را ارائه دهد و دسترسي آژانس به استنادات و اشخاص مقتضي را در اين رابطه فراهم كند.اگر ايران چنين شفافسازي هايي را صورت ندهد و پروتكل الحاقي را اجرا نكند، آژانس قادر نخواهد بود اطمينان قابل توجهي درباره نبود مواد يا فعاليت هاي هسته اي اعلام نشده در ايران بدهد.
24. ايران برخلاف تصميمات شوراي امنيت، فعاليتهاي مرتبط با غني سازي خود را تعليق نكرده و به عمليات در PFEP و FEP و نصب آبشارهاي جديد و عمليات سانتريفيوژ نسل جديد براي اهداف آزمايشي ادامه ميدهد.ايران در عين حال به ساخت IR-40 ادامه داده است.
25. مدير كل از ايران قويا ميخواهد تمامي اقدامات لازم براي اعتمادسازي درباره ماهيت منحصرا صلح آميز برنامه هسته اي خود در زودترين زمان ممكن ادامه دهد.
26. مدير كل آنگونه كه شايسته است به ارائه گزارش هاي خود ادامه مي دهد.
پاورقي (1) دو سالن آبشار به نامهاي سالن توليد A و سالن توليد B در نيروگاه غنيسازي سوخت طراحي شد. بر اساس اطلاعات طراحي ارائه شده از سوي ايران، 3 هزار دستگاه اصلي به Unit A214 باز ميگردد كه يكي از 8 واحد طراحيشده براي سالن توليد A محسوب ميشود. چهار واحد ديگر سالن A كه در آن كار نصب در حال پيشروي است، واحدهاي A25, A26, A27, A28 قرار دارند.
پاورقي (2) نتايج نمونههاي گرفته شده تا 5 آوريل 2008 در زمينه نيروگاه غني سازي سوخت و تا 20 آوريل 2008 براي نيروگاه آزمايشي غنيسازي سوخت موجود هستند. اين نتايج اجزاي كوچك اورانيوم با غناي پايين (تا حداكثر 4 درصد از U-235)، اورانيوم طبيعي و اورانيوم تهيشده (تا حداقل چهار دهم درصد از غنيسازي U-235) را نشان دادهاند.
پاورقي (3) مقادير به دست آمده در نيروگاه غني سازي سوخت نشان داد كه سطح غنيسازي تا حداكثر چهار و نه دهم درصد از U-235 بود.
پاورقي (4): ايران اين نگرانيها را در نامهاي به تاريخ 5 سپتامبر 2008 به مدير كل بيان كرد.
پاورقي (5): همانگونه كه در گزارش مدير كل (GOV/2008/15 پاراگراف 16 آمده است. اين اسناد ارايه شده به ايران به نظر از منابع مختلف و در زمانهاي مختلف برگرفته شده است و از نظر محتوايي مفصب بوده و به نظر ميرسد بطور كلي نامتناقض است
همشهری انلاین