ديابت دانش‌آموزان را پنهان نكنيد .
مطالعات انجام شده نشان مي‌دهد استعداد، فراگيري و توانايي‌هاي دانش‌آموزان ديابتي با ديگر دانش‌آموزان هيچ تفاوتي ندارد، تنها موردي كه اين افراد را با ساير دانش‌آموزان متفاوت مي‌‌سازد، مشكلاتي در زمينه توليد انسولين در بدنشان است، در نتيجه اين مشكل قند خون افزايش يافته و علائم اوليه ديابت ظاهر مي‌شود.
دكتر اسدالله رجب، رئيس انجمن ديابت ايران با اشاره به اين نكته كه كودكان ديابتي از نظر هوش و استعداد تفاوتي با ساير دانش‌آموزان ندارند، به جام‌جم مي‌گويد: طبيعتا خود ديابت محدوديت‌هايي براي فرد ايجاد مي‌كند. محدوديت‌هايي در ارتباط با تزريق انسولين و كنترل‌هاي روزانه‌اي كه فرد ديابتي بايد انجام دهد. به علاوه نوع تغذيه و به‌موقع غذا خوردن دانش‌آموز ديابتي نيز ممكن است باعث ايجاد محدوديت‌هايي براي او شود.
وي مي‌افزايد: تزريق انسولين نيز از ديگر موارد ايجاد محدوديت است. اگر دانش‌آموز به‌موقع تغذيه نشود، ممكن است افت قند پيدا كند. اگر انسولين صحيح تزريق نشود، ممكن است با افزايش قند خون روبرو شود. هر كدام از اين مسائل نيز مي‌تواند باعث بروز علائمي در فرد ديابتي شده و در نتيجه مشكلاتي را براي او ايجاد كند.
اهميت آگاهي اولياي مدرسه
دكتر رجب تاكيد مي‌كند: اگر دانش‌آموز ديابتي صحيح درمان شود، هيچ تفاوتي با افراد غيرديابتي ندارد. گرچه ممكن است مشكلات اجتماعي در نتيجه نداشتن اطلاعات كافي و صحيح در زمينه ديابت براي او به وجود آيد.
وي مي‌گويد: گاهي خانواده‌ها يا خود كودكان و نوجوانان ديابتي به علت عدم آگاهي، معلمان و ساير اولياي مدرسه را از وجود بيماري آگاه نمي‌كنند. در نتيجه مخفي‌كردن ديابت، ممكن است مشكلاتي براي آنها ايجاد شود. به عنوان مثال، اگر دانش‌آموزي كه ديابت دارد در زنگ ورزش فعاليت بدني داشته و معلم ورزش اطلاعي از مشكل او نداشته باشد، در صورتي كه فعاليت بدني او بيش از حد معمول شود، ممكن است افت قند پيدا كند. افت قند نيز مشكلاتي را براي دانش‌آموز ايجاد خواهد كرد و حتي مي‌تواند باعث بيهوشي كامل و تشنج وي شود.
وي توصيه مي‌كند: اوليا و مربيان مدرسه، بخصوص مربيان ورزش و بهداشت، بايد اطلاعات خوب و كاملي در مورد ديابت داشته باشند. آنها بايد علائم ديابت را بشناسند و بدانند ديابت و افت قند خون چه نشانه‌هايي دارد تا اگر چنين مشكلاتي براي دانش‌آموزي پيش آمد، بتوانند به‌موقع و درست عمل كنند. آنها بايد بدانند مواد قندي زودجذب در چه جايي نگهداري مي‌شوند و چگونه بايد در اختيار دانش‌آموز ديابتي قرار گيرد.
مشكلات دانش‌آموزان ديابتي در مدرسه
به گفته دكتر رجب، شايع‌ترين مشكلي كه دانش‌آموزان ديابتي در مدرسه ممكن است با آن روبرو شوند، كاهش شديد قند خون است. اين مشكل ابتدا با گرسنگي، عرق سرد و كاهش تمركز در كلاس مشخص مي‌شود. ممكن است علائمي مانند خواب‌آلودگي، بي‌دقتي و بي‌حوصلگي براي دانش‌آموز پيش آيد كه در گذشته وجود نداشته است. در چنين شرايطي بايد به سرعت از مواد غذايي زودجذب استفاده كنيم تا دانش‌آموز از اين حالت خارج شود.
وي مي‌افزايد: در مرحله اول، والدين دانش‌آموز ديابتي بايد اين مساله را به اولياي مدرسه اطلاع دهند. در مدرسه نيز لازم است، در هر زمان حتي در كلاس درس، به دانش‌آموز اجازه داده شود قند خون خود را تست كند و گاه حتي نياز است معلم براي ثبت نتيجه تست به او كمك كند. در صورت كاهش قند خون نيز بايد به او اجازه خوردن و نوشيدن مواد غذايي لازم داده شود. علاوه بر اين، دانش‌آموز بايد هنگام تزريق انسولين اجازه تماس با منزل را داشته باشد تا درمان بدون اشتباه دنبال شود.
دانش آموزان را تنها به منزل نفرستيد
دكتر رجب به اولياي مدرسه تاكيد مي‌كند، هرگز نبايد دانش‌آموز ديابتي را در وضعيت هيپوگليسمي (قند خون پايين) به تنهايي به منزل فرستاد.
وي درباره روش‌هاي كنترل ديابت مي‌گويد: ديابت نوع يك، ديابتي است كه بيشتر كودكان و نوجوانان به آن مبتلا مي‌شوند و با تشخيص بيماري بايد از انسولين درماني استفاده كرد.
در مبتلايان به ديابت نوع يك تقريبا بدون انسولين، قند خون كنترل نمي‌شود، البته در كنار استفاده از انسولين بايد به تغذيه و فعاليت جسمي آنها نيز توجه شود. در سال‌هاي اخير به علت تغذيه نامناسب و كاهش فعاليت جسماني ميان دانش‌آموزان، امكان ابتلا به ديابت نوع 2 (ديابت غير وابسته به انسولين)نيز ميان كودكان و نوجوانان بيشتر شده است.
به همين دليل بايد اطلاع‌رساني صحيحي در اين زمينه انجام شود تا دانش‌آموزان تغذيه صحيح و فعاليت جسمي مناسبي داشته باشند.
با آگاهي كافي و داشتن اطلاعات مناسب، مي‌توانيم مشكلات دانش‌آموزان مبتلا به ديابت را تا حد زيادي كاهش دهيم و به درمان موثر كمك كنيم. كودكان و نوجوانان ديابتي، هيچ فرقي با افراد غيرديابتي ندارند. آنها مي‌توانند همانند ساير دانش‌آموزان به مدرسه بروند و مانند آنها تحصيل كنند. براي همين بايد با آنها درست مثل ساير همكلاسي‌ها رفتار شود و هيچ ترحم و دلسوزي در كار نباشد؛ البته با علم و آگاهي كافي.
نيلوفر اسعدي بيگي
گروه سلامت