تولد شاعر نامدار ايراني، حكيم "ابوالقاسم فردوسي" در طوس (313 ش)

حكيم ابوالقاسم فردوسي در سال 313 شمسي مصادف با 329 هجري قمري برابر با 940 ميلادي در روستاي "باژ" از ناحيه طابران طوس متولد شد. وي در خانواده‏اي مرفه و ممتاز رشد و نمو كرد و در دوران جواني به تحصيل علوم پرداخت. وي همچنين به ادبيات فارسي و تاريخ و ساير علوم رايج زمان خود آشنايي كافي داشت. آنچه كه از متون مختلف مشخص مي‏شود، او مسلمان و شيعه بوده است و به پيامبر(ص) و اهل بيت(ع) عشق و علاقه وافر داشت. اثر جاويدان فردوسي، شاهنامه نام دارد و در شمار بهترين آثار حماسي عالم است. شاهنامه بر اثر نفوذ شديدي كه در ميان طبقات مختلف ايرانيان يافت، در همه ادوار تاريخي بعد از قرن پنجم هجري مورد توجه بود و همه شاعران حماسه گوي ايراني تا قرن اخير تحت تأثير آن بوده‏اند. فردوسي در حفظ جانب امانت به هنگام نقل مطالب، به كار بردن نهايت مهارت در وصف مناظر طبيعي و ميدان‏هاي جنگ و قهرمانان منظومه خود و نظاير اين‏ها و نيز ذكر مواعظ دلپذير كمال توانايي را نشان داده است. حكيم ابوالقاسم فردوسي سرانجام در سال 411 هجري قمري برابر با سال 1020 ميلادي در هشتاد سالگي درگذشت و در طوس به خاك سپرده شد.

روز ملي كاهش آثار بلايای طبيعي (تصويب 1373 ش)

در ايران ، 20 تا 25 مهر ، هفته کاهش بلاياي طبيعي نامگذاري شده است و روز 20 مهر را روز ملي کاهش اثرات بلاياي طبيعي نام نهاده اند. شرايط اقليمي و جغرافيايي ايران نظير قرارگيري آن روي کمربند زلزله ، واقع شدن در عرضهاي پايين و... از يک طرف و ساخت وسازهاي نامطلوب و بدون رعايت نکات ايمني از طرف ديگر، باعث آسيب پذيري ايران در برابر بلاياي طبيعي شده است.

روز بزرگداشت حافظ

خواجه شمس‏الدين محمد حافظ شيرازي در حدود سال 726 ق در شيراز به دنيا آمد. وي پس از فراگرفتن دانش‏هاي متداول عصر خود، ديوان شعراي گذشته و معاصر خود را به دقت مطالعه كرد و نخست معنا را از لفظ جدا نمود و لفظ را به دور افكند. آن‏گاه معنا را در كوره ذهن فروزنده خود ريخت و از آن زيوري گوهر آگين ساخت. كمال هنر حافظ در اين است كه از همان عناصر در دسترس همگان، معجوني شفابخش و مفرّح تهيه كرده و استادانه و سِحرآفرينانه، آنها را به خدمتِ ابلاغ پيام خود در آورده است. او تفسير قرآن، حكمت و ادبيات عرب را به خوبي مي‏دانست و چون قرآن را با چند روايت و قرائت حفظ كرده بود، به حافظ شهرت يافت. حافظ با الهام گرفتن از آموزه‏هاي اسلامي و مفاهيم قرآني و بكارگيري استعارات و كنايات منحصر به فرد، توانست ناب‏ترين غزل‏هاي تاريخ ادبيات ايران را بسرايد. اهميت حافظ در آن است كه توانست مضامين عرفاني و عشقي را به نحوي در هم آميزد كه از دو شيوه غزل عارفانه و عاشقانه، سبك واحد و جديدي به وجود آيد. اين شاعر استاد، افكار خود را با الفاظ بسيار زيبا و با توجه به صنايع لفظي بيان كرده و بر اثر قدرت فراوان خود در سخنوري، غالباً مضامين عالي و معاني بسيار در ابيات كوتاه گنجانيده است. تركيباتي كه حافظ در اشعار خود آورده، غالباً تازه، بديع و بي‏سابقه است و حافظ در ساختن اين تركيبات، نهايت قدرت و كمال ذوق و لطافتِ طبع خود را نشان داده كه كمتر شاعري از اين حيث با او قابل مقايسه است. شعر حافظ در فضاي اسلامي غوطه‏ور است و ديوان حافظ مملو از الفاظ و تعابير قرآني مي‏باشد. علاوه بر اين، در اشعار او، اصطلاحات مربوط به تصوف، عرفان، فلسفه، كلام، تفسير، حديث و فقه و... به مقدار فراوان به چشم مي‏خورَد.

تاسوعاي حسيني (61 ق)

روز تاسوعا یا روز نهم ماه محرم آخرین روزی است که حسین بن علی (ع) سومین امام شیعیان و یارانش شبانگاه آن را درک کرده‌اند و این روز به شب عاشورا پیوند خورده‌است. این روز در نزد شیعیان از اهمیت بالایی برخوردار است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی (ع) نیز می‌دانند، و این روز را بسان روز عاشورا گرامی داشته و در آن به سوگواری می پردازند. تاسوعا بزرگداشت شهادت اسوه ایثار، ادب و دلاوری بزرگ مردی است که با گذشت بیش از هزار و چهارصد سال ، هنوز تاریخ، روشن از کرامت های اوست و نام او با وفا و ادب و مردانگی همراه است.

جواب ردّ حضرت ابوالفضل ‏العباس (ع) به امان نامه‏ ي شمربن ذي ‏الجوشن (61ق)

شمر بن ذي ‏الجوشن در عصر روز نهم محرم، چون ديد كه عمربن سعد مهيّاي نبرد با امام حسين(ع) است، به نزديك خيام حسيني آمد و بانگ زد كه: فرزندان خواهرم كجايند؟ منظورش حضرت عباس و سه برادرش به نام‏هاي عبداللَّه، جعفر و عثمان بود كه از فرزندان فاطمه‏ي ام‏البنين(س) بودند. آن مجلّله از قبيله‏ي بني‏كلات و شِمر هم از همين قبيله بود. امام حسين(ع) كه صداي شمر را شنيد به برادرانش دستور داد كه جواب شمر را بدهيد، اگرچه او فاسق است وليكن با شما قرابت و خويشي دارد. حضرت عباس(ع) به همراه سه برادرش به نزد شمر رفتند. شمر براي آنان، امان نامه‏اي آورده بود، مشروط بر اين كه از ياري حسين(ع) دست بردارند و سپاهش راترك گويند. حضرت عباس(ع) فرمود: بريده باد دست‏هاي تو و لعنت باد بر اماني كه براي ما آورده‏اي. اي دشمن خدا! ما را امر مي‏كني كه دست از برادر و مولاي خويش برداريم و سر در طاعت ملعونان برآوريم. آيا ما را امان مي‏دهي ولي براي پسر رسول خدا(ص) اماني نيست؟ شمر از شنيدن اين پاسخ دندان‏شكن، خشمناك شد و به لشكرگاه خويش برگشت. در اين شب، امام حسين(ع) برادر خود حضرت اباالفضل را به اردوگاه دشمن فرستاد كه آن شب را مهلت بخواهد، براي اين كه امام و يارانش به نماز و راز و نياز با خداوند بپردازند.

درگذشت "هانري فابر" دانشمند فرانسوي (1915م)

ژان هانري فابر دانشمند علوم طبيعي و حشره شناس معروف فرانسوي در 22 دسامبر سال 1823م در فرانسه به دنيا آمد و بعد از اتمام تحصيلات خود به تحقيق و مطالعه در علوم طبيعي پرداخت. وي علاوه بر تدريس، وقت خود را جهت مطالعه پيرامون مسائل زيست‏شناسي و رفتار حشرات اختصاص داد و به علت مطالعه و كنكاش فراوان درباره حشرات به او "شيفته حشرات" مي‏گفتند. فابر نخستين دانشمندي بود كه درباره مكانيسمِ واكنش‏هاي غريزي جانوران، به ويژه حشرات براي حفظ حياتشان به تحقيق جامع پرداخت و اطلاعات ارزش‏مندي نيز به دست آورد و نتيجه تحقيقات و مطالعات خود را در قالب نزديك به 40 اثر علمي ارائه نمود كه 10 جلد از آن به عنوان "يادداشت‏هاي حشره‏شناسي" كه طي 28 سال نگاشته شده، به موضوع مورد علاقه وي اختصاص دارد و حاوي مشاهدات و نظرات وي درباره رفتار حشرات مي‏باشد. ديگر آثار فابر عبارتند از: زندگي اجتماعي در دنياي حشرات و اطلاعات مقدماتي درباره علم طبيعي. هرچند در اين ميان، نظرات فابر به ويژه در مورد اثبات غريزه در حشرات، باعث برپا شدن بحث‏هاي فراواني شد و انتقاداتي را نيز برانگيخت. وي سرانجام در 11 اکتبر 1915م در 92 سالگي درگذشت.

درگذشت "آمونتون گيوم" فيزيك‏دان ناشنواي فرانسوي (1705م)

مونْتون گيوم، فيزيك‏دان فرانسوي، در سي و يكم اوت 1663م متولد گرديد ودر نوجواني قوه وه شنوايى خود را از دست داد، اما به جاي دلسردي و يأس، توانست تمامي تلاش و كوشش خود را مصروف كارهاي علمي نمايد. وي در ابتدا به مكانيكي روي آورد و پس از تلاش ناموفق در طراحي يك ماشين با حركت دائمي، به تحصيل فيزيك و رياضيات پرداخت و با فراگيري اين علوم، به كارهاي مختلف دست زد و بر تجربيات خود افزود. گيوم در سال 1687م رطوبت سنج جديدي براي تعيين مقدار رطوبت هوا اختراع نمود، سپس فشارسنجي ساخت كه در آن از جيوه استفاده نمي‏شد. وي به مطالعات خود در نقش گازها پرداخت و يافته‏هاي خود را در سال 1699 منتشر ساخت. تلگراف نوري را تكميل و در حضور خاندان سلطنتي فرانسه مورد آزمايش قرار داد. كارهاي ديگر وي در مورد دماسنج گازي، ساعت آبي، موتور حرارتي و... بود كه درباره آنها به مطالعه پرداخت و آن‏ها را تكميل نمود. آمونتون گيوم سرانجام در 11 اكتبر 1705م در 42 سالگي درگذشت.