اشغال منطقه موسیان توسط ارتش رژیم بعث عراق در روزهای آغاز جنگ (1359 ش)

شهر موسیان در شش کیلومتری مرز ایران و عراق در استان خوزستان و از شهرهای عرب زبان ایران است که کمتر از بیست روز پس از آغاز جنگ، به همراه روستاهای اطراف آن به تصرف ارتش عراق درآمد. کل جمعیت این شهر که در زمان حمله نیروهای عراقی شامل پانصد و هشتاد خانواده بودند به اسارت قوای متجاوز درآمدند. همچنین پس از اشغال منطقه، ارتش جنایتکار بعث طبق روش همیشگی خود، این شهر و سی و سه روستای اطراف آن را به وسیله مواد منفجره و بلدوزر ویران نمود و به تلی از خاک تبدیل کرد. شهر مرزی موسیان به همراه بخش‏های دیگری از سرزمین ایران، در اولین روزهای عملیات غرور آفرین فتح المبین، در فروردین 1361ش از دست قوای بعثی آزاد شد و به آغوش میهن اسلامی بازگشت.

درگذشت "سلطان الواعظين شيرازي" محقق، مؤلف و واعظ شهير مسلمان (1350ش)

سيد محمد شيرازي فرزند اشرف الواعظين حاج علي اكبر (معروف به اكبرشاه) در حدود سال 1275 ش (1314 ق) در تهران متولد شد و مقدمات را در تهران فرا گرفت. وي در 12 سالگي به همراه پدرش به عراق رفت و مدت دو سال در كربلا، سطوح متوسطه را خواند. سپس در خدمت پدر به كرمانشاه عزيمت نمود و به تبليغ شريعت پرداخت. سيد محمد سپس براي تكميل علم و كمال خويش به كشورهاي عراق، سوريه، فلسطين، اردن، مصر و هندوستان مسافرت نمود و با گروه‏هاي بسياري از يهوديان، مسيحيان، برهمائيان و مسلمانان اهل سنّت و... مناظرات ديني و مذهبي داشته است. مناظره سلطان الواعظين شيرازي با دو عالم بزرگ اهل سنت در پيشاور به مدت 10 شب و هر شب به مدت بيش از 8 ساعت در حضور گاندي، رهبر هند، بسيار معروف است. جريان مناظره‏هاي وي، در تمام جرايد آن زمان هند درج گرديد و مطالب اين مناظره در كتابي با نام شب‏هاي پيشاور در بيش از هزار صفحه به چاپ رسيد. علاوه بر آن، آثار گران‏بهايي از وي به جاي مانده كه صد مقاله سلطاني در ردّ بر يهود و نصارا و نيز گروه رستگاران يا فرقه ناجيه در دو جلد از آن جمله‏اند. سيدمحمد سلطان الواعظين شيرازي سرانجام در هجدهم مهر 1350 ش برابر با بيستم شعبان 1391 ق در 75 سالگي در تهران درگذشت و با تشييع باشكوهي در مقبره ابوحسين به خاك سپرده شد.

درگذشت استاد "سیدکریم امیری فیروز کوهی" شاعر و ادیب معاصر (1363 ش)

استاد سیدکریم امیری فیروزکوهی متخلّص به امیر، در سال 1279 ش در دهکده فرح آباد فیروزکوه به دنیا آمد. وی علاوه بر تحصیلات کلاسیک، به فراگیری زبان عربی، ادبیات، منطق، کلام، حکمت و فقه و اصول همت گماشت و توانست به عربی هم شعر بگوید. آثار قلمی او حاشیه و تعلیقه بر کتب فلسفی، کلامی، رجالی و ادبی فراوان می‏باشد. همچنین در اغلب قالب‏های شعری از قبیل قصیده، غزل، مثنوی و... به استواری شعر گفته است. زمینه اصلی کار او غزل و قصیده و از حامیان و پیروان سبک هندی بود. غزلیات امیر در عین حال که دارای استحکام آثار استادان کهن است، لطافت شعر دوره صفوی و سبک هندی و مضامین بکر و خاص اندیشه این استاد را به همراه دارد. از جمله آثار امیری فیروزکوهی می‏توان به تصحیح دیوان صائب و مقدمه‏ای بر آن و نیز ترجمه‏ای از نفس المهموم شیخ عباس قمی و ترجمه مکاتیب نهج‏البلاغه اشاره کرد. استاد امیری فیروزکوهی در مهرماه 1363 ش در 75 سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی در ری مدفون گردید.

درگذشت دكتر "مصطفي مقرّبي" اديب و زبان شناس معاصر (1377 ش)

دكتر مصطفي مقرّبي در سال 1293 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دوران ابتدايي، وارد دانشسراي عالي شد و در 1315 ش ليسانس زبان و ادب فارسي گرفت. ايشان سپس همگام با تدريس به ادامه تحصيل پرداخت و موفق به اخذ دكتراي زبان فارسي شد. دكتر مقربي از آن پس علاوه بر همكاري با سازمان كتاب‏هاي درسي، در تأليف و تدوين دايرة المعارف فارسي فعاليت داشت و به عنوان عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي برگزيده شد. از اين اديب معاصر آثار قلمي فراواني بر جاي مانده كه ترجمه تاريخ جهان براي خردسالان، سقوط قسطنطنيه و تأليف هجده گفتار از آن جمله‏اند. همچنين مقالات زيادي از رشحات قلم و فكر استاد مقربي در مطبوعات كشور به جاي مانده كه مي‏توان به مقالاتي كه در زمينه‏هاي دستور زبان فارسي، زبانشناسي و حافظ پژوهشي و... اشاره نمود. سرانجام اين اديب فرزانه پس از سال‏ها پژوهش و تحقيق در مهرماه 1377 در 86 سالگي در تهران درگذشت و در قطعه فرهيختگان بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

ولادت مرجع عاليقدر شيعه حضرت آيت‏ اللّه العظمي "سيد محمدهادي ميلاني" (1313 ق)

آيت‏اللَّه العظمي سيد محمد هادي ميلاني در هفتم محرم سال 1313ق. در نجف اشرف به دنيا آمد. او از سنين كودكي، تحصيلات ديني خود را با فراگيري قرآن آغاز كرد و سپس نزد اساتيد حوزه‏ي علميه نجف به تكميل تحصيلات ديني خود پرداخت، تا آنجا كه علاوه بر تسلط بر علوم ديني، در ادبيات فارسي و عربي نيز مهارت بسيار يافت. پس از چندي به كار تاليف و تدريس پرداخت. حوزه‏ي درس ايشان، بسيار پرجمعيت بود و در آن شاگرداني محقّق و متفكر تربيت شدند و عده‏ي كثيري از آن‏ها، به مراحل بالاي علمي، دست يافتند. آيت‏اللَّه ميلاني، راه رسيدن به فضيلت را معرفت خدا، تقوا و كسب مكارم اخلاقي دانسته و روي آن تاكيد مي‏كرد. محاضرات في فقه الاماميه در ده جلد از آثار ايشان است.

ممنوعيت استفاده از نهر فرات براي كاروان امام حسين(ع) به دستور عمر بن سعد (61ق)

پس از آن كه عبيداللَّه بن زياد، لشكريان فراواني براي نبرد با اباعبداللَّه الحسين (ع) به كربلا گسيل داشت و آن حضرت را كاملاً در محاصره‏ي لشكريان خود قرار داد، نامه‏اي به عمر بن سعد فرمانده سپاه كربلا نوشت و به او دستور داد: به محض رسيدن نامه، از حسين براي يزيد بيعت بگيرد و چنان‏چه اين پيشنهاد را پذيرفت، بعد تصميم خود را خواهيم گرفت. در نامه‏ي ديگري كه به عمر بن سعد نوشت تأكيد كرد؛ ميان حسين و آب فرات را فاصله بياندازيد و اجازه ندهيد وي از آن آب استفاده كند، همان‏طوري كه آن‏ها عثمان بن عفان را ازآب منع نمودند. ابن‏سعد بلافاصله عمروبن حجاج زبيدي را با پانصد سوار، مأموريت داد تا مانع استفاده‏ي امام حسين(ع) و يارانش از آب فرات گردند. اين واقعه‏ي ناجوانمردانه، سه روز پيش از شهادت امام حسين(ع) بود. البته حضرت اباالفضل العباس(ع) از سياهي شب استفاده مي‏كرد و براي خيمه‏ها آب مي‏آورد و حضرت علي اكبر با پنجاه نفردر شب عاشورا براي خميه‏ها آب كافي آوردند. وليكن از بامداد تا شامگاه روز عاشورا هيچ‏گونه آبي براي امام حسين(ع) و ياران و كودكانش مهيّا نشد و آنان در شدت گرما و عطش، متحمّل مصائب اين روز عظيم شدند.

مرگ "چارلز لايْلْ" زمين‏شناس برجسته اسكاتلندي (1875م)

چارلْز لايْلْ، زمين شناس و دانشمند اسكاتلندي در 23 دسامبر 1797م به دنيا آمد. وي از جواني به علوم زمين‏شناسي علاقه‏مند شد و تحقيقات خود را بر روي اين رشته متمركز كرد. لايل در ضمن سفرهايى كه در قاره اروپا كرد، ضمن مطالعه بر روي طبيعت، به اهميت نمودهاي سايش و كاهش تدريجي ارتفاعات پي برد و با تغييرات طبقات زمين آشنايى يافت. وي در اين سفرها، مجموعه عظيمي از اطلاعات و شواهد و مدارك به دست آورد كه همگي تدريجي بودن تغييرات در قشر زمين را تاييد مي‏كردند. لايْلْ از مشاهده آثاري كه در روي زمين ظهور مي‏كنند مثل آتشفشان‏ها، زلزله، تبخير بخار آب و تبديل آن به باران و... به اين نتيجه رسيد كه شكل خارجي زمين و آثار طبيعي نيز كه در سطح آن ديده مي‏شود به همين طريق به وجود آمده با اين تفاوت كه در اين مرحله، هزاران هزار سالْ، سير زمان دخيل بوده است. چارلز لايْلْ در اين باب كتابي در سه جلد به نام اصول علم زمين‏شناسي انتشار داد. هر چند اين كتاب در آن زمان موفقيتي كسب نكرد ولي بعدها دانشمندانِ اين فن به اهميت آن پي بردند. لايل در كتاب ديگر خود به نام دلايل زمين‏شناسي قدمت انسان، از روي آلات و ادوات متعلق به انسان و آثار مستقيم وجود او كه در غارها و طبقات زمين به دست آمده بود، معين كرد كه ظهور انسان از آن‏چه تاكنون پنداشته‏اند، بسيار قديمي‏تر است. لايل اولين كسي بود كه زمين‏شناسي را بر پايه و اصول صحيح علمي بنيان نهاد و آن را تدوين كرد. چارلز لايل سرانجام در نهم اكتبر 1875م در 78 سالگي درگذشت.

اعدام "اِرْنِسْتو چِه ‏گوارا" انقلابي معروف امريكاي لاتين (1967م)

ارنستو چه‏گوارا مبارز انقلابي امريكاي لاتين در سال 1928م در آرژانتين به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در رشته پزشكي به پايان رساند و پس از آشنايى با فيدل كاسترو مبارز انقلابي كوبا، به نهضت آزادي‏خواهي او براي رهايى كوبا پيوست. چه‏گوارا فقر و تبعيض ناشي از استثمار ملت‏هاي امريكاي جنوبي توسط دولت ايالات متحده امريكا را مشاهده نمود و با تفكري ضد امپرياليستي رشد كرد. او در پيروزي انقلاب كوبا در سال 1959م نقش فعالي ايفا كرد و پس از پيروزي انقلاب نيز مدتي مشاغل دولتي اختيار نمود. اما روحيه انقلابي وي به او اجازه قانع شدن به پست و مقام را نداد و عازم نقاط مختلف جهان شد تا با تشكيل نيروهاي مقاومت مسلحانه، امپرياليسم امريكا را نابود سازد. آخرين نقطه عزيمت چه‏گوارا، كشور بوليوي در امريكاي لاتين بود؛ لذا راهي اين كشور شد و در آن‏جا با تشكيل يك گروه چريكي هزار نفري به مبارزه عليه دولت وابسته به امريكا در بوليوي پرداخت. پس از مبارزات طولانيِ استقلال‏طلبانه و آزادي‏خواهانه بر ضد سلطه استثمارگرانه ايالات متحده، سرانجام نيروهاي دولتي بوليوي به كمك عوامل سازمان سيا، مخفيگاه چه‏گوارا و مبارزان همراه او را يافتند و پس از دستگيري، اِرنسْتو چه‏گوارا را در نهم اكتبر 1967م در 39 سالگي تيرباران كردند. چه گوارا در امريكاي مركزي و جنوبي، نماد مبارزه، استقلال و آزادي به شمار مي‏رود. او در اين سرزمين‏ها، علي‏رغم داشتن تفكرات چپ‏گرايانه، محبوب همه كساني است كه از سلطه دولت استثمارگر امريكا و رنج‏هايي كه بر مردم مستضعف امريكاي جنوبي مي‏رود، به ستوه آمده‏اند.