كشته شدن (كلنل محمدتقي خان پسيان) در خراسان (1300 ش)

كلنل محمدتقي خان پسيان، در سال 1271 ش به دنيا آمد. وي پس از آن كه وارد نظام شد، به دليل ابراز رشادت، به سرعت ارتقاء يافت و در سال 1299 ش رياست ژاندارمري خراسان را بر عهده گرفت. او به خاطر داشتن افكار آزادي خواهانه در ميان مردم از نفوذ و اعتبار فراواني برخوردار بود. پس از كودتاي رضاخان در سال 1299 ش، كلنل پسيان، علاوه بر فرماندهي ژاندارمري، حكومت خراسان را كه تا آن زمان تحت كنترل قوام السلطنه بود در دست گرفت. اما پس از قدرت يافتن قوام السلطنه، پسيان با وي اختلاف پيدا كرد و كار اين اختلاف پس از مدتي بالا گرفت. از اين رو، كلنل پسيان با توجه به نفوذ بيگانگان در ايران و نابساماني اوضاع كشور، براي خارج شدن ايران از زير نفوذ انگليس و نيز بهبود وضع مردم، مبارزه با حكومت مركزي را آغاز كرد و بدين ترتيب، قيام افسران در استان خراسان به وقوع پيوست. در اين قيام، كلنل پسيان امور استان را كاملاً در دست گرفت و قواي تحت فرمانش با نيروهاي طرفدار دولت مركزي جنگيدند. سرانجام در يكي از اين درگيري‏ها، محمدتقي خان پسيان، اين مبارز خستگي‏ناپذير در 31 سالگي كشته شد. با كشته شدن او، قيام افسران خراسان عليه ظلم و جور دولت مركزي نيز فروكش كرد و قوام، نفسي به راحتي كشيد. سرگذشت اين سردار آزادي خواه و صدها تن ديگر مانند وي، بيانگر با سابقه بودن دخالت‏هاي آشكار و نهان استعمارگران از جمله انگلستان به عنوان استعمارگر پير در ايران است و گراميداشت او، خاطره رشادت‏ها و پايمردي‏هاي قهرمانان اين مرز و بوم را در مقابل بيگانگان، در يادها زنده نگاه مي‏دارد.

وقوع درگيري شديد بين نيروهاي بعثي و مدافعان خرمشهر (1359 ش)

با آغاز جنگ و پيشروي دشمن به سمت شهرهاي خوزستان، خرمشهر نيز در آستانه جنگي خونين قرار گرفت. جمع‏بندي نيروهاي مهاجم و مواجه شدنشان با مقاومت اندك نيروهاي خودي در مرز خرمشهر، اين تصور را براي آنان به وجود آورده بود كه دست‏يابي به شهر، آسان خواهد بود و مقاومتي از جانب مردم صورت نخواهد گرفت. بدين ترتيب، نيروهاي عراقي، حمله خود را به بندر خرمشهر آغاز كردند. عدم حضور مدافعين خرمشهر در بندر، موجب سهولت پيشروي نيروهاي دشمن در ابتداي حمله در اين محور گرديد. مدافعين خرمشهر نيز بلافاصله پس از اطلاع از ابعاد و گسترش تحركات جديد دشمن، بخشي از نيروهاي خود را به داخل بندر اعزام و به حمله و مقاومت در برابر دشمن مبادرت كردند. با اين حال نيروهاي تقويت شده دشمن، پيشروي خود را به داخل شهر ادامه دادند. روز دهم مهر براي مدافعين خرمشهر، علي‏رغم سختي و دشواري فراوان، روز موفقي محسوب مي‏شد. در اين روز جنگ تانك و نفرات در آستانه خرمشهر در گرفت. مدافعين شهر، بر تانك‏هاي دشمن حمله كرده و با پرتاب نارنجك و كوكتل مولوتف، آنها را يكي پس از ديگري منهدم كردند. در اين حال دشمن كه با تقويت نيروهايش، در نظر داشت، شهر را تصرف نمايد، علي‏رغم تصرف قسمتي از شهر، مجدداً متحمل شكست شد و اقدام به عقب‏نشيني نمود. هرچند شهامت رزمندگان اسلام در تمام دوران مقاومت در خرمشهر، ستودني و غيرقابل وصف بود، اما روز دهم مهر 59، جلوه ديگري داشت و با شكست ناگوار دشمن، در جمع رزمندگان، جشن و سرور معنوي حاكم شد.

برگزاري سومين انتخابات رياست جمهوري و انتخاب " آيت ‏اللَّه خامنه‏ ای" به اين مقام(1360ش)

مردم مسلمان ايران سي و سه روز پس از اقدام جنايتكارانه منافقين در انفجار ساختمان نخست وزيري و شهادت رجايي و باهنر، به پاي صندوق‏هاي رأي رفته و با حضور شانزده ميليوني خود و با نود و نه درصد آرا، حضرت آيت‏اللَّه سيدعلي خامنه‏اي را به رياست جمهوري اسلامي ايران انتخاب كردند. با اين انتخابات، يكي ديگر از فرازهاي انقلاب اسلامي با پيروزي درخشان امت هميشه در صحنه طي شد و يكي از ياران وفادار انقلاب اسلامي و پيروان روح‏اللَّه به رياست جمهوري اسلامي ايران رسيد. ملت ايران با رأي قاطع در اين انتخابات، بار ديگر نشان دادند هرگز ميدان مبارزه را خالي نخواهند كرد.

• حسین نواب وزیر امور خارجه یکی از کابینه های دکتر مصدق درگذشت(1351ش)

• ضیاء الرحمن رئیس جمهوری بنگلادش وارد تهران شد و با شاه ملاقات و مذاکره کرد(1357ش)

• اولین شماره روزنامه عصر جدید به مدیریت عبدالحمید خان متین السلطنه در تهران انتشار یافت.(1293ش)

• كلنل محمدتقي خان وارد جعفرآباد واقع در بيست كيلومتري جنوب قوچان شد. (1300ش)
24 ژاندارم همراه كلنل بود. در اولين برخورد جنگي دوازده ژاندارم كشته شدند و 12 نفر فرار كردند. كلنل در اين درگيري به شدت زخمي شد. و با اسلحه به حيات خود خاتمه داد

• اكراد با بريدن سركلنل محمدتقي خان آن را بر سر چوب كردند و همراه با سردوشي هاي او طي نامه اي كه مرگ وي را اعلام مي كرد به مشهد فرستادند (1300ش)

 

درگذشت "ابن ‏خياط" دانشمند و نحوي بزرگ(320 ق)

ابوبكر محمدبن احمد بن منصور معروف به ابن‏خياط از محدثين و علماي بزرگ علم نحو، درسمرقند از شهرهاي ايران قديم به دنيا آمد و پس از پايان مراحل ابتدايى تحصيل، در سال 285 ق به عراق رفت. ابن خياط در شهرهاي مختلف عراق كه در آن زمان از مراكز علمي جهان اسلام بودند، علوم اسلامي به ويژه علم نحو را فراگرفت و در اين علم به استادي رسيد. اگرچه كتاب‏هاي زيادي از ابن خياط در دست نيست، اما از جمله آثار وي مي‏توان به معاني القرآن، الموجز في النحو و النحو الكبير اشاره كرد.

شهادت روحاني آگاه و مبارز انقلابي "شيخ محمد خياباني" در تبريز(1338 ق)

شيخ محمد خياباني در سال 1297ق در خامنه از توابع شبستر به دنيا آمد. در ابتدا مدتي به همراه پدر به كار تجارت مشغول بود، اما گرايش روحي به فراگيري علم او را به سلك روحانيت در آورد. شيخ محمد مدارج علمي را به سرعت پيمود و در درس عالي فقه و اصول و هيئت و نجوم شركت كرد. در محاصره‏ي تبريز، وي از اركان فكري و رهبري مردم بود و با لباس روحانيت و تفنگ بر دوش در سنگرها به دفاع از شهر و ناموس و حيثيت مردم مسلمان در مقابل سپاه متجاوز عين الدوله صدراعظم قاجار پرداخت. پس از خلع محمدعلي شاه از حكومت، از طرف مردم تبريز به مجلس شوراي ملي راه يافت، و در كنار افرادي همچون شهيد مدرس به دفاع از حقوق مردم قيام كرد. از قاجار كارهاي درخشان خياباني در مجلس دوم، اعتراض شجاعانه و كارساز او عليه اولتيماتوم استعماري دولت تزاري روس بود. اوضاع نابسامان ايران و اخراج نمايندگان آذربايجان از مجلس شوراي ملي، شيخ محمد خياباني را به تشكيل مجلس محلي و قيام مردمي فرا خواند و در 16 رجب 1338 آن را علني ساخت. در اين قيام تبريز از لوث حضور خائنان و بيگانگان مزدور پاك شد و زمام امور به دست خياباني و يارانش افتاد. اين قيام پيروزمندانه، پنج ماه ادامه داشت. سرانجام با خيانت مخبرالسلطنه كه چهره‏اي موجه و ملي داشت، هواداران و ياران خياباني به قتل رسيده و يا خلع سلاح شدند. در نهايت بر اثر خيانت برخي مزدوران، شيخ محمد خياباني در 29 ذي‏الحجه‏ي سال 1338 ق (22 شهريور 1299 ش) به شهادت رسيد. پيكر وي را در گورستان سيد حمزه در تبريز به خاك سپردند. بعدها، اين گورستان به مدرسه تبديل شد و با ويراني مدرسه، مقبره‏ي خياباني مظلوم هم از بين رفت.

مرگ "ارسطو" دانشمند شهير و بلندآوازه يونان باستان (322ق.م)

ارسطو يا ارسطاطاليس فيلسوف شهير و برجسته يونان باستان در سال 384 قبل از ميلاد، در يكي از شهرهاي مقدونيه به نام استاگيرا متولد گرديد. پدرش طبيب مخصوص پادشاه و دربار مقدوني بود و از اين راه ثروت فراواني به دست آورد. ارسطو در نوجواني، پدر را از دست داد و آنچنان كه گفته شده، به مقتضاي جواني و بي‏تجربگي همه آن را صرف عيش و نوش نمود. بنابراين و به ناچار ابتدا وارد ارتش شد اما پس از چندي به زادگاه خويش بازگشت و به تحصيل طب پرداخت. ارسطو در سن سي سالگي طب را نيز رها نمود و به آتن رفت. وي مدت هشت سال در آكادمي و تحت نظر افلاطون، به تحصيل اشتغال ورزيدو آنچنان با جديت دوره مطالعاتي فشرده را پي گرفت كه به سرعت در مقام موشكاف‏ترين دانشجوي نسل خويش مطرح شد. بنابراين به همكاري با افلاطون دعوت گرديد. او اگرچه سراپا شيفته و مريد افلاطون بود اما هوش و ذكاوت وي، بسيار بيشتر از آن بود كه صرفاً به پيروي بپردازد. از همين زمان، اگر در آثار افلاطون تناقضي مشاهده مي‏كرد و يا به نظر وي تناقض مي‏نمود، آن را به استادش متذكر مي‏گرديد. اين مسئله باعث شد تا استاد و شاگرد در مقام بزرگ‏ترين انديشمندان زمانْ حريم و فاصله‏اي را بين خود رعايت كنند، از يك طرف ارسطو به نبوغ افلاطون احترام مي‏گذارد و از سوي ديگر، استاد، از شاگردش به عنوان مغزي بر روي دو پا ياد مي‏كرد. با مرگ افلاطون در سال 347 ق.م ارسطو به منطقه‏اي در آسياي صغير سفر نمود و مدت سه سال در محفل متفكران آن سامان حضور يافت. وي در اين مدت به پژوهش‏هايى در زمينه زيست‏شناسي دست زد كه بعدها شالوده نوشته‏هاي علمي‏اش گرديد. مشاهدات و تجربيات مكتوب وي در اين زمينه تا قرن‏هاي بعد مورد استفاده بود و حتي نخستين دانشمندان قرن نوزدهم هم‏چون داروين را به تفكر وامي‏داشت. ارسطو در سال 342 ق.م به دعوت فيليپ مقدوني به آن سرزمين رفت و مربي فرزند وي، كه بعدها به نام اسكندر كبير شهرت يافت گرديد. حدود ده سال پس از آن، ارسطو مدرسه‏اي داير نمود كه به دانشگاه‏هاي امروزين شباهت داشت. در مورد انديشه‏هاي ارسطو مي‏توان از فلسفه سياسيِ وي ياد نمود كه به شرح چگونگي رفتار وعمل حكومت واقعي و نه آرماني، مي‏پردازد. وي هدف حكومت را پرورش و حمايت از انسان‏هاي شريف و با فرهنگ مي‏داند. هم‏چنين ارسطو معتقد بود اگرچه افلاطونْ عزيز است ولي حقيقتْ عزيزتر است. وي زندگي سعادت‏آميز را خويشتن‏داري توأم باتوجه به اصل اعتدال و ميانه‏روي مي‏دانست و خوشبختي را نيز در گرو خوب زيستن در نتيجه كار خوب كردن عنوان مي‏كرد. از ديدگاه ارسطو، خداوند يك محرك شخصي نامتعين است كه بشر را به سوي دنياي خير و نيكي فرامي‏خواند كه در آن دنيا همه چيز در نهايت هماهنگي است. از ديگر انديشه‏هاي وي بايد از منطق ارسطو ياد كرد كه پس از گذشت قرن‏هاي متمادي همچنان مورد پذيرش مي‏باشد. از جمله آثار او فلاسفه‏اي است كه بعد از بيش از بيست قرن هنوز در عرصه انديشه و تفكر حضور دارد. ارسطو (ارسطاطاليس) سرانجام در اول اكتبر سال 322 ق.م در سن 62 سالگي درگذشت.

پايان دادگاه تاريخي "نورنبرگ" و صدور حكم درباره جانيان نازي (1946م)

به دنبال كشف جنايات نازي‏ها در اردوگاه‏هاي اسيران جنگي و نيز كشتار و قتل عام بي‏رحمانه‏اي كه در مناطق اشغالي خود طي چند سال متوالي انجام داده بود، دادگاه بين‏المللي نورمبرگ در بيستم نوامبر 1945م كار خود را آغاز نمود و متهمان به اين جنايات جنگي در آلمان را محاكمه كرد. علت انتخاب نورمبرگ، جنبه سمبوليك آن بود. زيرا هيتلر و نازي‏ها بسياري از اجتماعات و تظاهراتشان، ابتدا در نورنبرگ يا مونيخ در جنوب آلمان بود. اين دادگاه در نوع خود در جهان منحصر به فرد بود زيرا براي نخستين بار درتاريخ فاتحان جنگ، دادگاهي براي محاكمه مغلوبين جنگ تشكيل دادند و 177 نفر از سران آلمان نازي را در اين دادگاه محاكمه كردند. قضات اين دادگاه از چهار كشور امريكا، انگلستان، شوروي و فرانسه تعيين شده بودند. در نهايت در اول اكتبر 1946م، از مجموعه متهميني كه محاكمه شدند 25 نفر محكوم به مرگ و بيست نفر به زندان‏هاي بلند و كوتاه مدت محكوم شدند، هم‏چنين 35 نفر ديگر نيز از اتهامات وارده تبرئه گرديدند. تقاضاي تخفيف مجازات محكومين از طرف شوراي عالي متفقين براي نظارت بر امور آلمان رد شد و احكام صادره در شانزدهم اكتبر 1946م به اجرا درآمد.

 

روز جهاني سالمندان

روز نهم مهرماه، در هر سال به عنوان روز سالمندان نام‏گذاري شده است تا گامي در راستاي تكريم اين پدران و مادران برداشته شود. دوران سالمندي همانند دوران كودكي يا جواني، يكي از مراحل زندگي است با اين تفاوت كه دوران كودكي و جواني، سرشار از انرژي و تلاش، ولي دوران سالمندي، همراه با تحليل قوا و كاهش ميزان فعاليت‏هاي فيزيكي مي‏باشد. تاقبل از قرن بيست و يكم ميلادي، ميانگين عمر، بسيار پايين بود. اما بهبود وضع تغذيه و پيشرفت‏هاي چشم‏گير پزشكي و ارتقاي سطح بهداشت، سبب افزايش ميانگين عمر گرديده است. وجود شمار روز افزون سالمندان در اكثر كشورها موجب شده كه مقامات دولتي و برنامه‏ريزان اجتماعي، توجه بيشتري به اين مسئله ابراز نموده و به وضع مقرراتِ تأمين اجتماعي مطلوب‏ترِ آنان همت گمارند. هم‏چنين با وجود كمك‏هاي مالي فرزندان به ويژه در كشورهاي آسيايى، باز هم اتّكاي سالخوردگان به تأمين اجتماعي بسيار است و از اين رو باز هم حمايت‏هاي مادي و معنوي دولت‏ها را در اين زمينه طلب مي‏كند. در جمهوري اسلامي ايران هم اگرچه در پرتو تحولات ناشي از انقلاب و به دليل آداب و رسوم فرهنگي در جامعه، كهن‏سالان از جايگاه ويژه‏اي برخوردار هستند، اما اين بدان معنا نيست كه هيچ سالمندي از محيط گرم خانواده‏اش محروم نمي‏ماند. زيرا همه ساله، بر شمار سال‏خوردگاني كه به آسايشگاه‏هاي سالمندان در سراسر كشور مراجعه مي‏كنند، يا از سوي اطرافيانشان به آنجا سپرده مي‏شوند، افزوده مي‏شود. با اين حال، به حكم الهي و فطري و سنت اجتماعي، فرزندان بايد حرمت پدر و مادر خود را حفظ كنند و به ايشان احسان نمايند.

سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز جهانی برای سالمندان ارائه داد تا اینکه در سال ۱۹۹۰ این شورا اول اکتبر (9 مهرماه) را روز جهانی سالمندان تعیین کرد.