* 29 شهریور
درگذر تاریخ
* سقوط هواپیمای حامل کمک به مناطق زلزله زده طبس در شیراز (1357 ش)
اشاره:
پس از وقوع زلزله طبس کمکهای مردمی و دولتی به این منطقه سرازیر شد.
اما در بیست و نهم شهریور 1357ش، یک فروند هواپیمای سی 130 نیروی هوایی که به منظور حمل وسائل و خواربار مورد نیاز مردمِ زلزله زده طَبَس از پایگاه شیراز عازم تهران بود، در حدود ساعت هشت صبح، در فرودگاهِ دوشان تپه سقوط کرد و نه نفر ارتشی در آن کشته شدند.
* درگذشت بنیان گذار کتابشناسی ایران (1359ش)
اشاره:
خانبابا مشار از پایهگذاران کتابشناسی کتابهای چاپی فارسی بهشمار میرود.
وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و متوسطه خود به خدمت وزارت دارایی درآمد. مُشار ۲۱ سال در وزارت دارائی کار کرد و سرانجام به میل خود بازنشسته شد و به کشاورزی و تحقیق پرداخت. برجستهترین اثر او کتابی است که به فهرست مؤلفان کتابهای چاپی عربی و فارسی اختصاص دارد.
از میان خدمات مشار بهنظر میرسد که فهرست کتابهای چاپی فارسی بیشتر مورد مراجعه و محمل شهرت مشار است، اما تألیف اصلی او، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی است که یک زندگینامه - کتابشناسی به سبک معجم المطبوعات العربیه و المعربه (۱۳۳۹ق / ۱۲۹۹ش)، تألیف یوسف الیان سرکیس است. مشار برای گردآوری مواد اثر خود ۱۵ سال در ایران و عراق سفر کرد و از موجودی کتابخانهها و کتابفروشیهای بسیاری در شهرهایی همچون تهران، قم، اصفهان، مشهد، تبریز، نجف، و کربلا صورتبرداری کرد.
کتاب او، جامعترین کتابشناسی کتابهای چاپی فارسی تا زمان انتشار آنهاست.
* شهادت شهید علی اصلی پور فرقانی (1360ش)
اشاره:
شهید علی اصلیپور فرقانی در سال ۱۳۴۳ش چشم به جهان هستی گشود. علی در کودکی بهدنبال درگذشت پدر و مادرش، از دامن پرمهر مادر و سایه آرامشبخش پدر محروم شد و سرپرستی او را خواهرش به عهده گرفت.
علی بهواسطه علاقه و استعداد فراوانی که داشت، در مدت کوتاهی توانست چند قطعه بمب و نارنجک الکترونیکی و دستی بسازد و در اختیار بسیج قرار دهد تا در جبهههای جنگ مورد استفاده قرار گیرند. او آنقدر فعال و باشهامت بود که روزها در محل مأموریتش تا ۱۵ ساعت مداوم به پاسداری میپرداخت و در حراست از اسلام از جان مایه میگذاشت. علی از دشمنان انقلاب بیزار بود.
بارها توسط ایادی آمریکا مورد ضرب و جرح قرار گرفته و چندی در بیمارستان بستری شد.
علی اصلیپور فرقانی در روز بیست و نهم شهریورماه سال ۱۳۶۰ هجری شمسی درحالیکه با چند تن از یارانش به حفاظت از نمایشگاه جنگ در خیابان استاد مطهری مشغول بود، مورد یورش ناجوانمردانه سه تن از تروریستهای منافق قرار گرفته و زخمی شد؛ با این حال به تعقیب منافقین پرداخته و یکی از آنان را با تیر زد. اما ماشین دیگر منافقین از پشت سر، علی را به رگبار بست و یک تیر به قلبش اصابت نمود و شهید علی اصلیپور فرقانی در سن ۱۷ سالگی به صف عاشورائیان پیوست.
* رحلت فقیه معظم و جامع معقول و منقول، آیت اللّه «سید محمد علی موحد ابطحی» (1381 ش)
اشاره:
آیت اللّه حاج سید محمد علی موحد ابطحی در سال 1309 ش (1349 ق) در اصفهان، در بیت علم و فضیلت زاده شد.
وی در هشت سالگی به تحصیل علوم دینی روی آورد و پس از فراگیری علوم مقدماتی، در پانزده سالگی به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد. آیت اللّه موحد ابطحی در قم در درسهای خارج آیات عظام: سید حسین بروجردی، سید محمد حجت کوه کمرهای، سید محمد محقق داماد، سید احمد خوانساری، سید محمدرضا گلپایگانی و علامه طباطبائی شرکت جست و در علوم عقلی و نقلی به مدارج بالائی دست یافت. آن فقیه بزرگوار سپس در سال 1333 ش به نجف اشرف کوچید و در محضر حضرات آیات: سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی، سید ابوالقاسم خویی و سید عبدالهادی شیرازی به شاگردی پرداخت تا این که به درجه والای اجتهاد دست یافت.
وی در سال 1353ش پس از بیست سال تحصیل و تدریس در نجف، به قم بازگشت و بساط تحقیق، تألیف و تدریس را در حوزه عملیه قم گسترانید. آیت اللّه ابطحی از وقت خویش، به بهترین نحو استفاده میکرد و در هر فرصت به خواندن و نوشتن میپرداخت.
از او بیش از یکصد و ده عنوان کتاب در علوم تفسیر و فقه، اصول و رجال، حدیث، تاریخ، کلام و فلسفه و سایر مسائل اسلامی بر جای مانده است که تهذیب المقال فی شرح الرّجال در 5 جلد، اصول الفقه در 4 جلد، اخبار الرُّواة در 10 جلد، المعراج در 2 جلد و حیاةُ الرسول از آن جملهاند.
سرانجام شمع وجود آن فقیه بزرگ و پرکار پس از 72 سال زندگی، در قم به خاموشی گرائید و در بیست و نهم شهریور 1381 ش برابر با شب سیزدهم رجب 1433 ق بدرود حیات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
* ترور «برهان الدین ربانی» رئیس شورای عالی صلح افغانستان(1390ش)
اشاره:
برهانالدین ربانی (۲۹ شهریور/سنبله ۱۳۱۹ در فیضآباد - ۲۹ شهریور ۱۳۹۰ در کابل) رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان، رئیس جمهور سابق این کشور از ولایت بدخشان بود.
وی در یک حمله انتحاری در خانهاش در محله وزیر اکبرخان کابل کشته شد. ربانی در زمان مرگ رئیس شورای عالی صلح در افغانستان و مذاکره کننده ارشد دولت با گروه طالبان بود.
وی از سال ۱۳۸۹ ه.ش. تا پایان زندگیاش، ریاست شورای عالی صلح افغانستان که با حکم حامد کرزی تشکیل شده بود را
بر عهده داشت .
این شورا وظیفه مذاکره با گروه طالبان با هدف دستیابی به صلح پایدار و یافتن راهی مسالمتآمیز برای پایان دادن به درگیریها در افغانستان را بر عهده داشت.
برهانالدین ربانی در بیست و نهم شهریور ۱۳۹۰ در اثر یک انفجار انتحاری در منزل خود کشته شد. در زمان انفجار بمب، تعدادی از اعضای شورای عالی صلح افغانستان در منزل وی با دو نفر از اعضای طالبان در حال گفت و گو بودند که یکی از نمایندگان طالبان، مواد منفجرهای که در دستارش (عمامهای که بر روی سر میبندند) پنهان کرده بود را منفجر میکند.
* 17 ذیحجه
در گذر تاریخ
* تأسیس سلسله ایلکانی
یا آل جلایر توسط شیخ «حسن بزرگ» (740 ق)
اشاره:
همزمان با انحطاط ایلخانان مغول، عدهای از سرداران ایلخانی سر به استقلالخواهی برداشتند و آل جلایر یا ایلکانیان از همه نیرومندتر شدند. ایشان عراق و آذربایجان را سالها در دست داشتند.
جلایریان یا امرای ایلکانی که مؤسس آن شیخ حسن بزرگ بود، بغداد را به عنوان پایتخت زمستانی و تبریز را پایتخت تابستانی
خود برگزیدند.
این خاندان از سال 736 تا 814 ق
بر نواحی غربی ایران و نقاط مجاور
بین النهرین حکومت کردند.
* تولد «محبُّ الدین سرائی» مفسر و فقیه مسلمان (790 ق)
اشاره:
محبالدین سرائى، مفسر و فقیه مسلمان در قاهره به دنیا آمد. این دانشمند مسلمان،
همهی عمرش را به تحصیل و تدریس پرداخت و در زمینهی علوم دینی، دانش بسیاری کسب کرد.
او در ادبیات عرب، فقه، اصول فقه، حدیث و منطق مهارت پیدا نمود و سپس در مدارس قاهره به تدریس پرداخت. حاشیه برکشاف و النهایه از آثار اوست.
* درگذشت عالم و مجتهد بزرگ، آیت اللّه «آقا رحیم ارباب اصفهانی»
(1396 ق)
اشاره:
آیتاللّه آقا رحیم ارباب اصفهانی در
12 جمادی الأول سال 1297 ق در اصفهان به دنیا آمد. پس از کسب مقدمات و سطوح حوزه، از محضر درس اساتید برجستهای همچون ابوالمعالی کلباسی، آخوند ملامحمد کاشی، سیدمحمدباقر دُرچهای و میرزا جهانگیرخان قشقایى بهرهها گرفت و با آیتاللّه سیدحسین طباطبایی بروجردی هم مباحث بوده است.
آیت اللّه ارباب اصفهانی به تأسی از
استاد عارف و حکیم خود، جهانگیرخان قشقائی، جز در هنگام اقامهی نماز جمعه و جماعت، عمامه نمیگذاشت. وفات این فقیه بزرگ در شب عید غدیرسال 1396 ق در 99 سالگی روی داد.
* وفات فقیه بزرگوار
آیت اللّه «سیدمرتضی
فیروز آبادی» (1410 ق)
اشاره:
سید مرتضی حسینی فیروز آبادی در
آخر ربیع الأول سال 1329قمری درنجف اشرف و در خانوادهای اهل علم و فضیلت به دنیا آمد. ایشان ضمن تحصیل به تألیف و تدریس نیز اشتغال داشت و رنجهای بسیاری در تهیهی مدارک کتاب ارزشمند خود با نام
«فضائلُ الخَسمَه» بر خود
هموار نمود.
آیت اللّه فیروز آبادی از محضر اساتید بزرگی همچون ایروانی، سیدابوالحسن اصفهانی و غروی کمپانی بهرهی وافر یافت و شخصیت عرفانی او در خدمت حاج سیدعلی قاضی شکل گرفت.از این عالم ربانی آثار ارزشمندی بر جای مانده است. که فَضائِلُ الْخَمسه، السبَعةُ مِنَ السلَف، عِنایَةُالاصول و الفُروعِ المُهِمة فی احکام الاُمة... از آن جملهاند.
آیتاللّه فیروز آبادی پس از کسالتی ممتد و شدائد فراوانی که بعثیان بر وی وارد نموده بودند، سرانجام در 81 سالگی دار فانی را وداع کرد و به سرای باقی شتافت.
* 19 سپتامبر درگذر تاریخ
* کشف دو قطب مثبت و منفی جریان برق در فرانسه (1733م)
* ساخت «نفت مصنوعی» از طریق تقطیر زغال سنگ (1907م)
* درگذشت «ریچارد لاجی بیرد» مخترع اسکاتلندی تلویزیون (1956م)
* تشکیل اولین دولت آزاد الجزائر توسط سران انقلاب
این کشور (1958م)
* قتل «نورمحمد تَرَکی» طی کودتای خونین «حفیظ اللّه امین» در افغانستان (1979م)
* تثبیت حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس با امضای قرارداد ده ساله با کویت (1991م)