* 16 تیر درگذر تاریخ

* علاء السلطنه رئیس الوزراء کابینه خود را ترمیم کرد. (1292ش)
اشاره:
وزرای جدید به این شرح معرفی شدند: میرزا رضاخان ارفع الدوله وزیر عدلیه - میرزا اسمعیل خان ممتاز الدوله وزیر تجارت -
میرزا ابراهیم خان حکیم الملک وزیر علوم و اوقاف.

* امیر مؤید سوادکوهی
در مازندران سر به طغیان برداشت (1300ش)
اشاره:
میرپنج احمد آقاخان مأمور سرکوبی نامبرده شد.

* رحلت عالم ربانی آیت ‏اللّه
«زین‏ العابدین مرندی» (1301ش)
اشاره:
 آیت ‏اللّه شیخ زین‏ العابدین
بن اسماعیل مرندی، در سال 1229ش (1266ق) در مرند در آذربایجان شرقی به دنیا آمد و مقدمات علوم و معارف اسلامی را در زادگاهش سپری نمود.
وی پس از آن راهی نجف گردید و از محضر عالمان نام‏آوری همچون میرزای بزرگ شیرازی و میرزاحبیب‏اللّه رشتی بهره‏مند شد.
 آیت‏اللّه مرندی پس از سالیانی حضور در درس مراجع بزرگوار تقلید، خود به تدریس پرداخت و شاگردانی پرورش داد.
این عالم ربانی پس از مدتی در بخشی از آذربایجان به عنوان مرجع تقلید مطرح شد و رساله عملیه ایشان به نام مِنهاجُ العِباد
منتشر گردید.
آیت‏اللّه مرندی سرانجام در 16 تیرماه 1301ش برابر با دوازدهم ذی‏قعده 1340ق در 72 سالگی به لقاءاللّه شتافت و در وادی‏السلام نجف اشرف
مدفون شد.

* محمدعلی فرزین به وزارت مالیه انتخاب و معرفی شد. (1308ش)
*  قانون تابعیت ایران در
پانزده ماده به تصویب مجلس رسید.(1308ش)
اشاره:
در این قانون دو اصل خاک و خون
هر دو رعایت شده است.

* رحلت فقیه اصولی و عالم دینی «آیت ‏اللّه میرزا ابوالهدی کرباسی» (1316ش)
اشاره:
آیت‏اللّه میرزا ابوالهدی کرباسی (کلباسی) در اواخر قرن سیزدهم هجری قمری در خاندانی عالم پرور در اصفهان به دنیا آمد و تحصیلات خود را در محضر پدر و عده‏ای دیگر از علما گذارند.
وی سپس برای تکمیل دروس خود در حدود سال 1281ش رهسپار نجف اشرف گردید و در درس خارج اصول و فقه حضرات آیات آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی شرکت‌جست.
آیت‏اللّه کرباسی پس از سالیانی توقف در نجف و رسیدن به مقامات عالی اجتهاد، به زادگاه خود بازگشت و حلقه درس خارج فقه، اصول و درایه و رجال خود را تشکیل داد.
این فقیه عالی مقام از عالمانی همچون سید حسن صدر، میرزا هاشم خوانساری چهار سوقی و ملا علی محمد نجف آبادی اجازه روایت داشت و خود نیز از مشایخ اجازه حضرات آیات: سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید حسین خراسانی و شیخ عبدالحسین گروسی بود.
آیت‏اللّه کرباسی همچنین کتب متعددی را به رشته تحریر درآورد که حاشیه بر کفایةُ الاصول، البَدرُالتّمام،
زَلاّتُ الاَقدام و الفوائدُ الرّجالیه از آن جمله‏اند.
این فقیه جلیل سرانجام در 16 تیرماه 1316 ش برابر با 27 ربیع‏الثانی 1356 ق درگذشت
و در مقبره خانوادگی‏شان در قبرستان تخت فولاد اصفهان
به خاک سپرده شد.

* در فشم و میگون سیل جاری شد و پنج نفر را سیل برد، ده ها هکتار اراضی مزروعی زیر آب رفت و یکصد خانه روستائی ویران شد.(1349ش)

* درگذشت شاعر اهل بیت استاد «سید رضا حسینی» ملقب به «سعدی زمان» (1365 ش)
اشاره:
استاد سیدرضا حسینی مُلَقب به سعدی زمان در سال 1289 ش در آذربایجان به دنیا آمد و پس از تکمیل تحصیلات مقدماتی و کسب علم در محضر استادان زمان، در شمار فضلای سرشناس قرار گرفت. وی علاوه بر تبحر در ادبیات فارسی و ترکی و عربی، به تحصیل علوم متداول، توجه عمیق نشان داد و توانست در کلام، منطق، تاریخ، حدیث، فقه، تفسیر قرآن و حقوق و عرفان، اطلاعات وسیعی به دست آورد. سیدرضا از ابتدای تحصیل، قریحه شاعریش شکوفا شد و از چهارده سالگی زبان به شعر گشود. هنوز جوان بود که نامش بر زبان‏ها افتاد و به جهت خلوص نیت و دلبستگی شدیدی که به خاندان عصمت و طهارت داشت، قریحه و قلمش را در زمینه نشر فضائل و مناقب و مراثی آن بزرگواران
به کارگرفت. وی در آن زمان با انتشار مجموعه شعری‏اش در این زمینه، تحسین و تمجید علما و استادان نامدار شعر و ادب را برانگیخت و شهرتش آذربایجان را فرا گرفت. استاد حسینی یکی از درخشان‏ترین چهره‏های ادبیاتِ مرثیه ترکی آذری است و با ظهور وی در این عرصه، تحولی چشمگیر در روند عادی نوحه سرائی و مدیحه‏پردازی زبانِ اسلامی پدید آمد. استاد حسینی سرگذشت و مصائب خاندان بزرگوار رسالت و ولایت را از مآخذ معتبر اسلامی، اعم از شیعه و سنّی استخراج می‏کرد و آنها را با زبانی شاعرانه و آمیزه‏ای از حماسه و عاطفه بیان می‏نمود و اشعاری گیرا و دلنشین می‏سرود. وی سعی داشت با استفاده از منابع معتبر، مرثیه‏های رسا و دور از آمیختگی به تحریف و خرافات به وجود آوَرَد که تلاش او باعث ایجاد جریانی اصلاح‏گرا در عرصه ادبیات و شعر مذهبی آذربایجان گردید. از این شاعر متعهد، آثار ادبی متعددی بر جای مانده که لمعات حسینی، نجوم درخشان، بهار بی‏خزان و آثار الحسینی در 2 جلد از آن جمله‏اند.
استاد سید رضا حسینی به وارستگی زیست تا آن که در تیرماه 1365 ش در 76 سالگی درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظیم دفن شد.

* روز مالیات

* ثبت رصد خانه مراغه از دوره ایلخانی در فهرست آثار ملی ایران ( 1364 ش)
اشاره:
رصدخانه مراغه رصدخانه‌ای بود که در دوره هلاکوخان زیرنظر
خواجه نصیرطوسی در شهر مراغه ساخته‌شد. این رصدخانه روی تپه‌ای در غرب مراغه قرار داشته‌است و امروزه تنها پی‌های بخش‌های مختلف و بخشی از سدس سنگی آن باقی مانده‌است. در سال‌های اخیر گنبدی برای محافظت از بقایای این بنا بر روی بخشی از آن ساخته شده‌است. پرویز ورجاوند و همکارانش در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی به کاوش در محوطه این رصدخانه پرداختند و قسمت‌های مختلف آن را شناسائی کردند. ساختمان اصلی این رصدخانه به شکل برجی استوانه‌ای ساخته
شده‌ بود.
در ساختمان‌های جنبی آن یک کتابخانه و محل اقامت کارکنان تشخیص داده شده‌است.
بنای رصدخانه مراغه در سال ۶۵۷ هجری (۱۲۶۱ میلادی) به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان هولاکو
-نوه چنگیزخان مغول- آغاز شد.
 هولاکو برای نگهداری این سازمان پژوهشی موقوفه‌های ویژه‌ای درنظر گرفت. کتابخانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی، از جمله ذات‌الربع دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتی‌متر، حلقه‌دار (ذات‌الحلق)، حلقه انقلابی، حلقه اعتدالی و حلقه سموت نیز فراهم شدند. در همین‌جا بود که
زیج ایلخانی به‌سال ۶۷۰ هجری (۱۲۷۶ میلادی) فراهم شد. رصدخانه مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود و یک سازمان علمی گسترده بود که بیش‌تر شاخه‌های دانش درس داده می‌شد و مشهورترین دانشمندان آن عصر
-از جمله قطب‌الدین شیرازی، کاشف علت اصلی تشکیل رنگین کمان-
در آن‌جا جمع شده بودند.
به‌علاوه چون در آن زمان ارتباط علمی چین و ایران به‌علت استیلادی مغولان بر هر دو سرزمین برقرار شده‌بود، دانشمندان چینی -از جمله  فردی به‌نام فائو مون‌جی- در این مرکز فعالت داشتند. همچنین فیلسوف و فرهنگ‌نامه‌نویس‌مسیحی -ابن‌العبری- در رصدخانه مراغه به درس‌دادن کتاب‌های اصول اقلیدوس و المجسطی بطلمیوس مشغول بود.
 این بنا در سال 1364 از دوره ایلخانی به شماره 1675 در فهرست آثارملی ایران به ثبت رسید.

* ثبت مجموعه پاسارگاد در فهرست آثار فرهنگی میراث جهانی یونسکو (1383ش)
اشاره:
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای ازآثار باستانی برجای‌ مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس واقع شده‌است.
این مجموعه دربرگیرنده ابنیه‌ای چون آرامگاه کوروش کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی،
دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است.
 این مجموعه، پنجمین مجموعه ثبت‌شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که طی جلسه یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به علت دارا بودن شاخص‌های فراوان با صد در صد آراء در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. این مجموعه به شماره 1106 در فهرست آثار فرهنگی میراث جهانی یونسکو در سال 1383 به ثبت رسید.

*  1  شوال  
در گذر تاریخ

* عید سعید فطر
اشاره:
عید فطر یکى از دو عید بزرگ در سنت اسلامى است که درباره آن احادیث و روایات بیشمار وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه دارى به پا داشته و از خوردن و آشامیدن و بسیارى از کارهاى مباح دیگر امتناع ورزیده اند، اکنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند مى‏طلبند، اجر و پاداشى که خود خداوند به آنان وعده داده است.

* درگذشت «امام بخاری» محدث بزرگ
اهل سنت(256 ق)
اشاره:
ابوعبداللّه محمد بن اسماعیل بن ابراهیم مشهور به امام بخاری از محدثین بزرگ و مورد اعتماد راویان حدیث می‏باشد. وی جهت تحصیل و تصحیح احادیث نبوی به سرزمین‏های بسیاری سفر کرد و از بزرگان حدیث استفاده نمود. کتاب جامع صحیح معروف به صحیح بخاری، یکی از معروف‏ترین کتب حدیثی اهل سنت و شیعه، توسط امام بخاری تدوین گشته است.
الادب المفرد، تاریخ اَوسط و السُّنن نیز از اوست.

* درگذشت «ابن دهّان» مفسر و ادیب مسلمان
(569 ق)
اشاره:
ابومحمد سعید بن مبارک معروف به ابن دهان، مفسر، ادیب و شاعر مسلمان در سال 494 ق در بغداد به دنیا آمد و پس از طی دوران تحصیلات مقدماتی، علم لغت را فرا گرفت و از بزرگان بسیاری، حدیث شنید. این لغت شناس بزرگ همچنین به ادبیات، به ویژه سرودن شعر، توجه خاصی داشت و شاگردانش را نیز به سرودن شعر تشویق می‏کرد. ابن دهان، کتابخانه‏ای عظیم داشت که در جریان طغیان رود دجله، خسارت‏های شدیدی دید. او برای احیای مجدد کتب از دست رفته، تلاش‏های بسیار کرد و سرانجام بینائی خود را در این راه از دست داد. از آثار ابن دَهّان تنها بخش کوچکی، آن هم در زمینه‏ی شعر و ادب و به صورت خطی باقی مانده است. ابن دَهّان سرانجام در
75 سالگی درگذشت.

* درگذشت حکیم و متکلم شهیر «امام فخر رازی»
(606 ق)
اشاره:
فخرالدین محمد بن عمر رازی معروف به امام فخر رازی در سال 544 قمری در ری به دنیا آمد. او از علما، حکما و متکلمان معروف اسلام است.
اعتراض‏ها و شک‏های فراوان وی
در مورد مسائل مختلف سبب شد که او را «امامُ المَشَکّکین» بنامند.
فخر رازی با آن همه تبحّر علمی، شبهه‏های بسیار سختی در دین وارد می‏کرد و خود از حلّ آن‏ها عاجز می‏ماند. وی عاقبت به خوارزم رفت و با علمای آن سامان به مذاکرات دینی پرداخت.
 پس از طرح شبهات خود، از جانب بزرگان شهر، از آن دیار اخراج گردید.
فخر رازی سپس به ماوراءالنهر عزیمت نمود و باز به همان سبب تبعید شد و سرانجام به ری رفت و در همان جا ماندگار گردید. در حلقه‏ی درس فخر رازی بیش از
دو هزار تن از فقها، به تحصیل علوم می‏پرداختند. ایشان در علم کلام، از مذهب اشعری و در فقه، از مذهب شافعی پیروی می‏نمود و به اکثر علوم زمان خود احاطه داشته، کسی توانائی مناظره با او را نداشت. از امام فخر رازی، ده‏ها اثر نفیس به جای مانده که مفاتیح الغَیب یا تفسیر کبیر، عِصمةُ الانبیاء،
اسرارُ النُّجوم و تحصیلُ الحَق و... از
آن جمله‏اند.
امام فخر رازی در سال 606 قمری در 62 سالگی در شهر
هرات درگذشت.

* آغاز سلطنت «فتحعلی شاه قاجار» دومین پادشاه
سلسله ی قاجاریه
(1212 ق)
اشاره:
هنوز نعش آقامحمدخان قاجار را به خاک نسپرده بودند که قسمتی از اردوی او سر به طغیان برداشت و با تدبیر حاج ابراهیم کلانتر، بقیه‏ی سپاه به تهران رفت.
آقامحمد خان که فرزندی از خود نداشت، برادرزاده‏ی خود،
باباخان معروف به فتحعلی میرزا را ولیعهد خود و فرمانروای فارس قرار داده بود. فتحعلی به سرعت خود را
به تهران رساند و با کمک حاج ابراهیم کلانتر در عید فطر 1212 ق در
26 سالگی تاجگذاری کرد و دوران 38 ساله‏ی پادشاهی ننگین خود را
آغاز نمود.

* 6  جولای
در گذر تاریخ

* تولد «دانته الیگیری» ادیب و شاعر بلندآوازه ایتالیا (1265م)

* مرگ «توماس مور» فیلسوف و متفکر معروف انگلیسی (1535م)

* مرگ «هانری موپاسان» نویسنده و داستان‏سرای معروف فرانسوی  (1893م)

*  تولد سیلوستر استالون بازیگر آمریکائی(1931 م)

*  مرگ «ویلیام فاکْنِر» ادیب و نویسنده معروف آمریکائی (1963م)

* روز ملی و استقلال «مالاوی» از استعمار انگلستان (1964م)

* روز ملی و استقلال جمهوری «کومور» از استعمار فرانسه
 (1975م)