* 9 تیر در گذر تاریخ

*  محمدعلی شاه در سلطنت آباد به استحکام مواضع خود پرداخت وتعداد زیادی توپ و مهمات به آنجا حمل شد.(1288ش)

*  قیام مردم عراق به رهبری
 «آیت‏اللّه شیرازی»علیه استعمار انگلیس (1299 ش)
اشاره:
با شروع جنگ جهانی اول، انگلیس به بهانه جلوگیری از نفوذ آلمان، با نیروی نظامی خود از دهانه
شط العرب به عراق که جزء قلمرو عثمانی بود، حمله کرد.
 مردم مسلمان عراق که دراین اشغال تحت سلطه اجانب قرار گرفته بودند، با رهبری علمای دین دست به جهاد علیه اشغال‏گران انگلیس زدند. در این حرکت علمای عراق
نه تنها حکم جهاد صادر کردند، بلکه خود در جبهه‏های مختلف شرکت کرده، به مقابله با نیروهای بیگانه پرداختند.
 از جمله این رهبران دینی
میرزا محمد تقی شیرازی است که حکم جهادی وی نیروی مقاومت را در برابر مهاجمان تزریق کرد و همگان را وارد عرصه جهاد نمود. وی روح مبارزه با انگلستان را در کالبد مسلمانان دمید و خود شجاعانه برای به دست آوردن حقوق پایمال شده
 عراقیان قیام کرد. ایشان، فتوای تاریخی و حماسی خویش را که غیرت وطنی و دینی مردم عراق را به جوش آورد، در نهم تیرماه 1299 صادر کرد و مردم عراق را برای جهاد مقدس در مقابل بریتانیای تجاوزگر مهیاء ساخت.
در پی صدور این فتوا، انقلابی ملی و
اسلامی معروف به انقلاب 1920 عراق
تبلور یافت که سرانجام به رهائی عراق از تسلط انگلستان منجر  شد.

* درگذشت «سیداحمد پیشاوری» ادیب و شاعر
(1309 ش)
اشاره:
سید احمد ادیب پیشاوری در سال 1223 ش در پیشاور پاکستان چشم به جهان گشود.
 او از سلسله سادات معروف به اجاق بود که نَسَب آنان در سیر و سلوک به سهروردیه می‏رسید. ادیب مدتی در افغانستان و خراسان به تحصیل علوم معقول و منقول
اشتغال داشت و در همه آنهاسرآمد معاصران خود گشت. ادیب در سبزوار به مدت دو سال از محضر فیلسوف کبیرحاج ملاهادی سبزواری و نیزآخوند ملامحمد، فرزند وی و
آخوند ملا اسماعیل استفاده کرد و سپس در مشهد ساکن شده، به ادیب پیشاوری یا ادیب هندی
مشهور گشت. وی علاوه بر فنون ادبی و عربی و حفظ اشعار و نحو و لغت و حکمت و ریاضیات، در حسن خط نیزاستاد بود. ادیب در چهل سالگی به تهران هجرت کرد و
 تا پایان عمر، در آنجا ماند.
او در سخن، روش استادان قدیم را
با موفقیت تمام دنبال می‏کرد و کثرت اطلاع او از فرهنگ اسلامی و علوم مختلف قدیم و تبحرش در لغت پارسی و تازی، باعث شد که شعرش
بیش از حد معمول با اطلاعات وسیعش آمیخته شود و به همان نسبت از الطاف و حال و اشتغال بر عواطف رقیق شاعرانه
دور افتد. ادیب پیشاوری، تمامی عمر خود را وقف تحصیل فضائل
 و تزکیه نفس کرد و از زخارف دنیوی و علائق مادی آزاد بود و از مال دنیا، جزء چند جلد کتاب نداشت.
سید احمد پیشاوری در طول سالیان متمادی تدریس، شاگردان متعددی را پرورش داد که بعدها هر کدام
به مدارج علمی و ادبی دست یافتند. از ادیب آثاری به جای مانده که دیوان اشعار، تصحیح دیوان ناصرخسرو و تعلیقات بر تاریخ بیهقی از آن جمله‏اند. ادیب پیشاوری سرانجام در نهم تیرماه 1309 ش برابر با سوم صفر 1349 ق در 86 سالگی در تهران درگذشت و در
امامزاده عبداللّه تهران مدفون شد.

*  در قزوین مدرسه عالی علوم اداری و بازرگانی دائر شد(1350ش)

* 23 رمضان
در گذر تاریخ

* تولد «ابن طولون» فرمانروای مصر و شام
(220 ق)
اشاره:
احمد بن طولون مؤسس سلسله‏ی طولونیان و فرمانروای مصر و شام بود. طولونیان، نخستین سلسله از سلاطین مصر بودند و شام را نیز به قلمرو حکومت خود افزودند. نسب طولونیان به غلامی به نام طولون می‏رسد که حاکم بخارا، او را به همراه هدایائى برای مأمون، خلیفه‏ی عباسی فرستاده بود. احمد بن طولون، سلسله‏ی طولونیان را بنیان نهاد که طی سال‏های 254 تا 292 قمری در مصر و شام حکومت کردند. ابن طولون را حافظ قرآن و مردی بخشنده، شجاع و متواضع دانسته‏اند که از ضعیفان و بینوایان حمایت می‏کرد و بر دشمنان سخت گیر و خونریز بود. او همچنین به آبادانی و احداث مراکز عام المنفعه در قلمرو حکومت خود اهتمام بسیار داشت. مشهورترین اثر او بیمارستانی است که در مصر احداث نمود.

* پایان تألیف کتاب فقهی ارزشمند «جواهرالکلام» (1254ق)
اشاره:
این منبع ارزشمند درباره احکام الهی و حلال و حرام شریعت اسلام می‌باشد. کتابی جامع در استنباط فقه که نظیرش را تا به حال کسی نتوانسته به رشته تحریر درآورد. نقل اقوال فقهاء و استدلال دقیق از نکات عمده قابل توجه در «جواهرالکلام» است. «جواهرالکلام» در بیان همه فروعات فقهی مانند «بحارالأنوار» علامه مجلسی است. محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) در سن ۲۵ سالگی شروع به تألیف آن نمود و حدود سی سال از عمر گران‏بهای خویش را صرف کرد و به‏خاطر همین تصنیف به «شیخ‏الفقهاء» شهرت یافت. صاحب جواهر در عصری زندگی می‌کرد که عراق، محل نزاع و اختلاف بین دو کشور ایران و عثمانی بود. با وساطت شیخ کاشف‏الغطاء، استاد صاحب جواهر، برای مدت کوتاهی فضا آرام شد و فعالیت و نشاط حوزه نجف آغاز گردید. اما پس از این وقایع، دو مسئله رخ داد که سبب به هم ریختن اوضاع شد و انگیزه‌ای را برای شیخ جهت تألیف اثر گران‏مایه خویش به‏وجود آورد.
آن دو، حمله فرهنگی وهابیون عربستان و مسئله اخباری‌گری بود. اخباری‏ها جمعیتی کوچک از شیعیان را تشکیل می‌دادند که از افکار جامد و راکد برخوردار بودند.
این‏ها مجتهدین و فقهاء را تخطئه و تقلید از آن‏ها را جائز نمی‌دانستند و اجتهاد را عملی حرام قلمداد می‌کردند. با توجه به تهاجم افکار خطرناک وهابیت که گاهی با حمله نظامی از جمله در سال ۱۲۲۱ق به نجف مصادف می‌شد و گسترش اندیشه‌های اخباریون، حوزه فقاهتی شیعه نجف درصدد برآمد تا به مقابله و دفاع برآید، به‏همین خاطر شیخ شروع به تألیف کتابی جامع و استدلالی در فقه نمود.
• تهاجم فکری وهابیت و اخباریون، صاحب جواهر را به فکر ضرورت رهبری امت اسلام انداخت. لذا موضوع ولایت فقیه را در اثر ارزشمندش مطرح نمود و آن را از ضروریات فقه اسلامی قلمداد کرد.
 منکران ولایت را افرادی غافل از فقه جعفری دانست و آن را تداوم‏بخش حرکت انبیاء الهی و ائمه معصومین (ع) برشمرد و مجتهد مطلق و جامع شرائط را در زمان غیبت از سوی ائمه (ع) برای اقامه حدود و مانند آن نائب خواند.
باید به این نکته توجه داشت که در طول قرن سیزدهم، آثار مختلفی در زمینه فقه به نگارش درآمد؛ «کشف‏الغطاء»،«مفتاح‏الکرامه»، «الریاض»، «القوانین»، «المکاسب»   و... اما هیچ‏کدام از این آثار هم‏چون «جواهرالکلام» مفید و مهم نبودند. به‏طور کلی ویژگی‌های این اثر را می‌توان این‏گونه بیان نمود:
۱- اقوال و ادله همه فقهاء را
شامل می‌شد.
۲- شامل همه ابواب فقهی بود؛ به‏طوری‏که همه موضوعات فقهی دیگر منابع را دربرمی‌گرفت.
 ۳- متکی بر شیوه و اسلوب
واحدی بود.
 ۴- دسترسی به همه ابواب فقهی و سهولت در استنباط احکام الهی نیز از دیگر ویژگی‌های این کتاب است.

*  پایان تألیف منظومه‏ گران‏ سنگ ملا هادی سبزواری (1261ق)
اشاره:
«منظومه و شرح منظومه سبزواری» اثری نفیس و کم‏نظیر می‏باشد که حاصل تلاش بیش از بیست سال از عمر بابرکت حکیم در سنین جوانی است. مؤلف خود در آخر کتاب تاریخ شروع را سال ۱۲۴۰ق و زمان ختم آن را سال ۱۲۶۱ق یاد کرده است.
حاج ملاهادی پس از فراغت از تألیف منظومه و شرح آن ابتدا خود به تدریس آن پرداخته و پس از پایان دوره اول آن فرزند بزرگ حکیم، آخوند ملامحمد تدریس مجدد آن ‌را برای شیفتگان حکمت به عهده گرفته است.
در اهمیت این کتاب شریف همین بس که از زمان تألیف تاکنون همواره در حوزه‌های علمیه و حتی در عصر حکیم در مرکز علوم عقلی تهران جزو کتاب‌های درسی بوده است. مجموع مباحث منطق و فلسفه امروزه به‏نام شرح منظومه سبزواری کانون باصفای حوزه‏ها را گرم نگه داشته و علاوه بر این‏که نشان می‏دهد
حاج ملاهادی عالمی منطقی و فیلسوفی بزرگ بوده، شاعری زبردست و توانا هم بوده است.
• در فلسفه اسلامی سه دوره فکری وجود دارد؛ حکمت مشاء، حکمت اشراق و حکمت متعالیه. حاج ملاهادی سبزواری از منادیان حکمت متعالیه ملاصدرا بود و مهم‌ترین اثر وی منظومه بود که منطق و حکمت اسلامی را به‏صورت منظوم درآورد و خودش هم آن را شرح کرد؛ یعنی هم منظومه و هم شرح آن، نوشته ملاهادی سبزواری است. درحقیقت منظومه، یک دوره حکمت اسلامی است که مشتمل بر یک دوره منطق و هم‏چنین یک دوره حکمت است.
حکمت وی، یک دوره حکمت صدرائی است. سبک حوزه‌های علمیه همواره این بوده است که بعد از خواندن منطق، شرح منظومه حاجی سبزواری را می‌خوانند و بعد از آن
به مطالعه اسفار و شفا می‌پردازند، ولی باب ورود به حکمت، شرح منظومه ملاهادی سبزواری است. البته در دهه‌های اخیر می‌خواستند کتاب بدایة‌‌الحکمة و نهایة‌الحکمة تألیف علامه طباطبائی را جایگزین شرح منظومه کنند، اما به‏دلیل این‌که این دو کتاب، مباحث نفس و معاد را ندارد، ناقص است. این‌که ملاهادی سبزواری حکمت را در قالب شعر درآورده است، موجب می‌شود تا این مسائل در اذهان ماندگاری بیش‏تری داشته باشد.
شیخ محمدتقی آملی تعلیقی بر شرح منظومه نوشته است، هم‏چنین میرزا مهدی آشتیانی تعلیقی بر شرح منظومه نگاشته است. اگر کسی شرح منظومه را بخواند، بر حکمت اسلامی مسلط می‌شود، امام خمینی (ره)
نیز به‌‌نحوی شرح منظومه را خوانده بودند که بعد از مطالعه آن، از طریق مباحثه با افرادی هم‏چون میرزاخلیل کمره‌ای به فراگیری کتاب اسفار مبادرت ورزیده‌اند؛ یعنی برای مطالعه و آموختن کتاب اسفار،
امام خمینی (ره) استاد رسمی نداشتند و مطالعه شرح منظومه این آمادگی را در ایشان پدید آورد که به مباحثه و مطالعه اسفار بدون استاد بپردازند و حتی بعدها خودشان اسفار را تدریس کنند.
 ملاهادی سبزواری در نگارش شرح منظومه بر وفق روش ابن سینا عمل کرده است و از این جهت با ملاصدرا تفاوت دارد؛ مثلاً مباحثی هم‏چون مبحث نفس را در طبیعیات آورده است، در صورتی که ملاصدرا این کار را نکرده است و مباحثی هم‏چون مبحث حرکت را در الهیات
بالمعنی الاعم آورده است.
شرح منظومه، باب ورود به حکمت متعالیه است. ملاهادی سبزواری هم‏چنین دعای جوشن کبیر را شرح کرده و به شرح مثنوی مولوی نیز پرداخته است. تأثیر ملاهادی سبزواری بیش‏تر در احیای حکمت صدرائی بوده است.

* پایان تألیف تفسیر شریف «المیزان» (1392ق)
اشاره:
تفسیر المیزان که در حدود سال ۱۳۷۴ق شروع و در شب قدر
(۲۳ رمضان‌) ۱۳۹۲ق پایان یافت، این تفسیر نخستین‏بار در ۲۰ جلد بالغ بر ۸۰۰۰ صفحه به زبان عربی در قطع وزیری منتشر شد.
کتاب «المیزان فی تفسیر القرآن» تألیف علامه محمدحسین طباطبائی است. علامه برای تفسیر، ابتدا آیه را بیان نموده و بعد از آن به تفسیر
هر جزء از آیه پرداخته است.
شیوه تفسیر «قرآن به قرآن»
علامه طباطبائی شیوه‌ای بی‌سابقه بوده ‌است.
وی بنای تفسیر آیات را کمک گرفتن از دیگر آیات قرآن برای روشن نمودن قصد و معنا قرار داد.
 • این تفسیر شریف به زبان فارسی نیز ترجمه شده‌ است، در ابتدا جمعی از فضلاء و مدرسین حوزه علمیه قم در ۴۰ جلد آن را ترجمه کرده‌اند. و از جمله مترجمین این کتاب شریف می‌توان به آیت‏اللّه ناصر مکارم شیرازی و آیت‏اللّه محمدتقی مصباح یزدی اشاره کرد.
در مرحله بعد، این کتاب توسط آیت‏اللّه سیدمحمدباقر موسوی همدانی در ۲۰ جلد ترجمه شده ‌است. نام‏برده هم‏چنین از جمله مترجمین دوره اول ترجمه کتاب شریف المیزان بوده ‌است.
• خود علامه پیرامون این روش تفسیر، کراراً اظهار می‌داشت: «ما این روش تفسیری را از مرحوم قاضی داریم.» طبق سخن خود علامه این نوع تفسیر، تفسیر مرحوم آیت‏اللّه حاج میرزاعلی آقای قاضی
بوده ‌است.
این عالم بزرگوار در مقدمه «المیزان» پس از اشاره به روش‌های مفسران، می‌افزاید: «شما اگر در تمام روش‌ها و مسلک‌هائی که درباره تفسیر قرآن برشمرده‌ایم دقت کنید؛ مشاهده خواهید کرد همه آن‏ها در یک نقص که نقص بسیار بزرگی است، شریک هستند و آن این‏که نتائج حاصل از بحث‌های علمی و فلسفی را بر قرآن تحمیل کرده‌اند بی‌آن‌که آیات دلالتی بر این معانی داشته باشند.
 درنتیجه، تطبیق خود را تفسیر نامیده‌اند و حقائق قرآن را به‏صورت مجازهائی در نظر گرفته و وجه تنزیل عده‌ای از آیات را تأویل کردند.»
• اولین و مهم‏ترین مزیت تفسیر شریف «المیزان» تفسیر آیه به آیه ‌است. علاوه بر آن، می‌توان به ورود علامه به بحث‌ها از جوانب گوناگون اشاره کرد یعنی علامه علاوه بر تفسیر؛ بحث‌های روائی، اجتماعی، تاریخی، فلسفی و علمی را هم بدون خلت بیان کرده‌ است.

* 29 ژوئن
در گذر تاریخ

* تولد «جِیمز رابینسون» مورخ و فیلسوف آمریکائی (1863م)

* تشکیل بنیاد نوبل جهت نحوه تقسیم و اعطاء جوائز نوبل (1900م)

* آغاز جنگ دوم بالکان بین کشورهای اروپائی در بالکان (1913م)

* حمله هواپیماهای جمهوری خواهان اسپانیا به ناو آلمانی (1937م)

*استقلال مجمع الجزائر
سیشل از انگلستان (1976م)

* ترور «محمد بوضیاف» رئیس شورای حکومتی الجزائر (1992م)

* تولد باب هوپ
(2003-1930)