امام محمد باقر(ع)؛ حافظ اسلام و ارتقاءبخش بصیرت دینی
امام محمد باقر(ع) شرایط نامناسب فرهنگی را شاهد بود که اسلام و معارف حقه این دین الهی مورد هجوم معاندان قرار داشت، آن حضرت با آموزش و تبیین صحیح مبانی دین اسلام، جهت حفظ آن از هرگونه گزند و آسیب، اصلاح عقاید عمق بخشیدن و حفظ حقایق اسلام فعالیت کرد .
نام مبارک امام پنجم، محمد است . لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است، چرا که دریای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکار ساخت.
در واقعه جانگداز کربلا همراه پدر و در کنار جد بزرگوار خود حضرت سید الشهداء، کودکی بود که به چهارمین بهار زندگیش نزدیک می شد. دوران امامت امام محمد باقر از سال 95 هجری که سال شهادت امام زین العابدین(ع) است آغاز شد و تا سال 114 هجری یعنی مدت 19 سال و چند ماه ادامه داشت.
در دوره امامت امام محمد باقر و فرزندش امام جعفر صادق(ع) مسائلی چون انقراض امویان و روی کار آمدن عباسیان و ایجاد مشاجرات سیاسی و ظهور سرداران و مدعیانی مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی و دیگران مطرح بود، ترجمه کتابهای فلسفی و مجادلات کلامی در این دوره آغاز شد.
تعبیرها و تفسیرهای نادرست از اسلام و امامت تأثیرهای منفی بر اذهان عمومی داشت و در چنین شرایطی امام محمد باقر مسئولیت سنگین و خطیری برای حفظ اسلام از گزند تحریف و تخریب برعهده داشت .
امام محمد باقر(ع) و پس از وی امام جعفر صادق برای نشر تعلیمات اصیل اسلامی و معارف حقه تلاش و دانشگاه تشیع و علوم اسلامی را پایه ریزی کردند. زیرا این امامان بزرگوار و بعد شاگردانشان، وارثان و نگهبانان حقیقی تعلیمات پیامبر(ص) و ناموس و قانون عدالت بودند و می بایست به تربیت شاگردانی عالم و عامل و یارانی شایسته و فداکار اهتمام می ورزیدند و فقه آل محمد(ص) را جمع، تدوین و تدریس کنند. به همین جهت محضر امام باقر(ع) مرکز علما و دانشمندان و راویان حدیث و خطیبان و شاعران بنام بود.
مدت بیست سال معاویه در شام و کارگزارانش در مرزهای دیگر اسلامی در واژگون جلوه دادن حقایق اسلامی با زور و زر و تزویر و اجیر کردن عالمان خود فروخته تلاش بسیار کردند.
حضرت سجاد(ع) و فرزند ارجمندش امام محمد باقر(ع) پس از واقعه جانگداز کربلا و ستمهای بی سابقه آل‌ ابوسفیان، که مردم به حقانیت اهل بیت عصمت توجه کردند، در اصلاح عقاید مردم به ویژه در مسئله امامت و رهبری، که تنها شایسته امام معصوم است، سعی بلیغ کردند و معارف حقه اسلامی را در جهات مختلف به مردم تعلیم دادند تا کار نشر فقه و احکام اسلام به جایی رسید که فرزند گرامی آن امام، حضرت امام جعفر صادق(ع) دانشگاهی با چهار هزار شاگرد پایه گذاری و احادیث و تعلیمات اسلامی را در اکناف و اطراف جهان آن روز اسلام انتشار داد.

منبع: مهر