داور بخش بینالملل چهلوهشتمین مسابقات معارفی قرآن کریم گفت: دانش دینی که برخاسته از کلام وحی و کلام اهل بیت(ع) است، در روح انسان اثر میگذارد و انسان را متواضع میکند، بنابراین افرادی که به مراحل بالاتر مسابقات راه یافتند، تواضع و فروتنی بیشتری پیدا خواهند کرد و ناخودآگاه در زندگی خود و اطرافیانشان تأثیر میگذارند.
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین رفیعی، داور بخش بینالملل چهل و هشتمین مسابقات معارفی قرآن کریمحجتالاسلام والمسلمین محمدحسین رفیعی، داور بخش بینالملل چهلوهشتمین مسابقات معارفی قرآن کریم در گفتوگو با ایکنا از قم در پاسخ به اینکه آیا سطح مسابقات نسبت به سالهای گذشته تغییری کرده است، اظهار کرد: یکی از تغییراتی که امسال در مسابقات لحاظ شده است، بخش خطابه است، طی سالهای گذشته آخرین سؤالی که از شرکتکننده پرسیده میشد بهصورت تفصیلی بود، اما امسال کمیته فنی به این نتیجه رسید که آخرین سؤال را در قالب خطابه از شرکتکنندگان درخواست کند، یعنی سه سؤال اول که از شرکتکننده پرسیده میشود مانند سالهای گذشته بود، اما شکل ارائه سؤال چهارم تغییر یافته است.
وی افزود: با این رویکرد، امسال متسابقان علاوهبر سطح علمی و درک معارف تفسیر قرآن یا حکمتهای نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه باید توانمندی و مهارت ارائه تفسیر یا شرح نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه را نیز دارا بودند، درواقع این مهارت ارزیابی میشد و به آن نمره تعلق میگرفت، به نظر من این رویکرد جدید یک مزیت محسوب میشد.
رفیعی در پاسخ به اینکه اینگونه مسابقات چه تأثیری بر روی زندگی شرکتکنندگان دارد، گفت: این مسابقات زمینه گردآمدن چندین هزار نفر از شهرها و روستاها را فراهم میکند و افراد با اشتیاق در مسابقات حاضر میشوند و کلام قرآن و اهل بیت(ع) را یادآوری میکنند که این فعالیتها بر روی زندگی آنان تأثیر میگذارد.
وی ادامه داد: متسابقان با افزودن علم خود نسبت به معارف قرآن، صحیفه یا نهجالبلاغه به شوق کسب امتیاز به مراحل بالاتر راه پیدا میکنند؛ مرحله نیمه نهایی، استانی، کشوری و بینالمللی را پشت سر میگذارند و طبیعتاً هرچه انسان به مراحل بالاتر میرسد، به یک تواضع و فروتنی دست پیدا میکند زیرا یکی از خاصیتهای دانش، آن هم دانش دینی، تواضع و فروتنی است. همچنین از قدیم نقل شده است که «درخت تو گر بار دانش بگیرد، به زیر آوری چرخ نیلوفری.»
رفیعی تصریح کرد: دانش دینی که برخاسته از کلام وحی و کلام اهل بیت(ع) است، در روح انسان اثر میگذارد و انسان را متواضع میکند، بنابراین افرادی که به مراحل بالاتر راه یافتند، تواضع و فروتنی بیشتری پیدا خواهند کرد و ناخودآگاه در زندگی خود و اطرافیانشان تأثیر میگذارند. اینگونه مسابقات در سبک زندگی متسابقان، برگزارکنندگان و تماشاچیان اثرگذار است.
وی در پاسخ به اینکه به نظر شما کدام معارف قرآنی، نهجالبلاغه یا صحیفه سجادیه بیشتر از همیشه برای جامعه مفید و موردنیاز است، بیان کرد: از بین روایات، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه از انسجام بیشتری برخوردار هستند و در منظومه معرفتی ما که شامل قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع) است، مجموعهای از آداب و سنن و تقالید مختلف که سبک زندگی انسان را براساس خدا باوری و خدامحوری میداند، آمده است.
رفیعی افزود: نمیتوان گفت که بخشی از آیات قرآن کریم یا بخشی از روایات سبک زندگی را متحول میکند، درواقع تمامی این منظومه بهصورت منسجم در زندگی اثرگذار است و قرآن کریم در آیه ۱۵۰ سوره نساء، افرادی که بعضی معارف را میپذیرند و بعضی دیگر را نه؛ مذمت کرده است: «إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَيُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا؛ بیتردید کسانی که به خدا و پیامبرانش کافر میشوند و میخواهند میان خدا و پیامبرانش با ایمان آوردن به خدا و کفرورزی به پیامبران جدایی اندازند و میگویند: به بعضی ایمان میآوریم و به برخی کافر میشویم و میخواهند میان کفر و ایمان راهی خاص برگزینند، سبکمغز و بیشعورند.»
وی ادامه داد: بنابراین تمام آنچه که در قرآن و معارف اهل بیت(ع) آمده، مناسب زندگی هر روز است، اما قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع)؛ بهویژه صحیفه و نهجالبلاغه به اخلاق تأکید فراوانی دارند و امروز با توجه به شرایط زمانه، اخلاقیاتی که در این متون آمده است، میتواند بسیار تأثیرگذار باشد که یکی از نمونههای آن آیه ۱۲ سوره مبارکه حجرات است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ؛ ای اهل ایمان، از بسیاری از گمانها در حق مردم بپرهیزید؛ زیرا برخی از گمانها گناه است، و در اموری که مردم پنهان ماندنش را خواهانند تفحص و پیجویی نکنید، و از یکدیگر غیبت ننمایید، آیا یکی از شما دوست دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد؟ بیتردید از این کار نفرت دارید، و از خدا پروا کنید که خدا بسیار توبه پذیر و مهربان است.»
رفیعی گفت: خداوند در این آیه مؤمنان را از گمان بد نهی میکند، امروزه در قرن بیست و یکم در کدام مکتب فکری میتوان چنین باوری را پیدا کنید، انسان حق بدگمانی به دیگران را ندارد، در هیچ مکتب اخلاقی؛ مسائل گوناگون با این ظرافت بیان نشده است، در حالیکه این تعلیم قرآن کریم؛ ۱۴۰۰ سال پیش بیان شده است و تا به امروز میتواند راهگشا باشد. این بدگمانی؛ معضلاتی را در خانوادهها میان روابط زوجین یا روابط والدین با فرزندان ایجاد کرده است.
وی یادآور شد: گمان بد بهعنوان یک ویروس؛ زمانی که در ذهن شخصی وارد میشود حتی اگر عملی انجام ندهد، از سوی قرآن مذمت شده است، یعنی دیگران بر گردن من حق دارند و من بر گردن دیگران حق دارم. این یک نمونه کوچک از هزاران نمونه اخلاقی در قرآن و روایات اهل بیت(ع) است که سبک زندگی مؤمنانه را با ظرافت و دقت بالایی شکل میدهد.