ایسنا/آذربایجان شرقی هوای تبریز دو روز اخیر، سرشار از عطر شعر و شور ادب بود، شهری که همیشه خانه فرهنگ و هنر بوده حال میزبان بزرگ‌ترین گردهمایی عاشقان استاد شهریار است.

اولین روز کنگره بین‌المللی بزرگداشت استاد شهریار با حضور پرشور مردمی از همه اقشار، خانواده‌ها، کودکان کنجکاو و شاعران و پژوهشگران برجسته، در دانشگاه تبریز آغاز شد.

فضای دانشگاه با طنین دلنشین اشعار شهریار جان گرفته بود و هر لحظه، صدای شور و شوق علاقه‌مندان، همچون نسیمی خوش، فضای مراسم را پر می‌کرد. انگار هر گوشه از دانشگاه با عشق به استاد، نفس می‌کشید و یاد و خاطره او را زنده نگه می‌داشت.

مهمانانی که به همایش دعوت بودند، راه تالار وحدت را گم کرده بودند و از دیگران پرس‌وجو می‌کردند، اما همین سردرگمی، گواه شور و شعف بی‌پایانشان برای حضور در این گردهمایی بود.

حضور کودکان و نوجوانانی که با چشمانی روشن و شورمند، به شعرخوانی اساتید نام آشنا گوش می‌سپردند، جلوه‌ای دلنشین و امیدبخش به کنگره بخشیده بود. شاعران برجسته، با صدای گرم و احساسی خود، ابیات شهریار را با شور و حرارت خواندند و مخاطبان، با هم‌آوایی دلنشین، این لحظه‌های ناب ادبی را گرامی داشتند. پژوهشگران و استادان ادبیات نیز با ارائه مقاله‌ها و تحلیل‌های خود، دریچه‌ای نو به جهان شعر شهریار گشودند و عمق اندیشه و ظرافت زبان او را به تصویر کشیدند.

پس از یک روز پرنشاط و پر از شعرخوانی و تبادل اندیشه‌ها، روز دوم کنگره در سالن همایش‌های خاوران تبریز ادامه یافت، جایی که شکوه حضور گسترده مردم و شور ادبی به اوج خود رسید. خانواده‌ها با کودکان دهه نودی، نوجوانان دهه هشتادی، استادان و شاعران، همه در کنار هم، جشن ۱۲۰ سالگی برای استاد شهریار برپا کردند، جشنی که نه تنها شعر و ادب، بلکه فرهنگ و هویت یک ملت در آن هویدا بود.

به سراغ حاضران در جلسه می‌روم کنجکاو بودم که بفهمم چه نیرویی آنها را در گرمای روز به اینجا کشانده و چه چیزی باعث شده تا در این جمع حضور پیدا کنند.

با یکی از بانوان حاضر در این همایش که حرف می‌زنم، با شور و احترام می‌گوید: شهریار سرمایه‌ی ملی ماست. شاعری که در تبریز متولد شد و با زبان مادری‌اش، شعرهایی سرشار از زیبایی آفرید شایسته است که آثار او تحلیل شود و برای هم‌وطنان و نسل جدید شناخته شود.

خانم محمدی ادامه می‌دهد: من که در مسیر شعر هستم، شهریار همیشه الگوی من بوده است. هر محفلی که نام شهریار در آن برده شود، از برکت و آموزه‌های اساتید بهره‌مند می‌شوم شهریار تک‌تک آثارش زیباست و من به ویژه «سهندیه» را که کمتر شناخته شده، دوست دارم که در این شعر، هم آذربایجان را الهام‌بخش کرده و هم زیبایی آن را به رخ کشیده است.

او با انتقادی از ناشناخته بودن شاعران برای نسل جوان خاطرنشان می‌کند: متأسفانه، نسل جوان امروز شناخت کافی از شاعرانی که نامشان ماندگار است، ندارند. برگزاری چنین همایش‌هایی، همراه با هدیه‌ها، کتاب‌ها و برنامه‌های مختلف، به ویژه در فضای مجازی، می‌تواند راهی باشد تا شهریار را بهتر بشناسیم.

او می‌افزاید: انجمن‌ها و محافل مختلف می‌توانند با برنامه‌های فرهنگی و هنری، نام و آثار شهریار را به مردم معرفی کرده و جایگاه او را در قلب ما تثبیت کنند.

نسل جدید در جستجوی شعر و الهام

الینا، دختری دهه نودی که همراه مادرش به این کنگره آمده با شور و هیجان می‌گوید: آمده‌ام تا شعر بیاموزم و ببینم شهریار چه شاهکارهایی سروده است.

او با لحنی پر از اشتیاق، بخشی از شعر «حیدریه بابا سلام» را زمزمه می‌کند و در ادامه بخشی از آن را فراموش می‌کند که مادرش زود به او کمک کرده و بعد می‌افزاید: این شعر شهریار را همیشه از پدر و مادرم می‌شنوم که ملکه ذهنم شده است.

حضور او، نمونه‌ای زنده از پیوند نسل جدید با میراث ادبیات کشور است، نسلی که با شور و کنجکاوی، دنبال زیبایی‌های کلام شهریار می‌گردد و تلاش می‌کند آن را در دل خود جای دهد.

مادر الینا با لبخندی پرمحبت می‌گوید: علاقه‌ به شعر از کودکی در دل من بود و رشته تحصیلی‌ام هم ادبیات است. به خاطر مشغله‌های زندگی، مدتی طولانی بود که فرصت حضور در این محافل را نداشتم. اخیراً تبلیغ این کنگره را دیدم و تصمیم گرفتم فرزندم را بیاورم تا با شاعران بزرگ آشنا شود.

او ادامه می‌دهد: امروزه کودکان بیشتر با فضای مجازی سرگرم‌اند و شناخت کافی از بزرگان شعر ندارند. 

وقتی از اون می‌پرسم وقتی نام شهریار به زبان می‌آید کدام شعرش در ذهنتان تداعی می‌شود، می‌گوید: شعرهای «علی ای همای رحمت» و «حیدر بابایه سلام»، شعرهایی هستند که پدران و مادران ما شاید سواد زیادی نداشتند، اما آنها را حفظ کرده و ما نیز از آنها آموختیم. هر بیت اشعار این شاعر درس زندگی است.

از یکی از دانشجویان خارجی که دلیل حضورش در این محفل را می‌پرسم، لبخندی می‌زند و می‌گوید: فارسی‌ را هنوز کامل یاد نگرفته‌ام جمله‌ها را تکه‌تکه بیان می‌کند. سپس به زبان انگلیسی ادامه می‌دهد: دلیل حضورم در این همایش، علاقه‌ام به شاعران تبریزی است، به‌ویژه شهریار و شمس تبریزی. من ترجمه اشعارشان را می‌خوانم و هر از گاهی هم تلاش می‌کنم متن فارسی آن‌ها را بفهمم، اگرچه کمی دشوار است.

او چشمانش از شوق می‌درخشد و می‌افزاید: تبریز شهری زیباست، با مردمانی با فرهنگ و اصیل. بسیار خوشحالم که امروز در این دانشگاه و این شهر، در جمع بزرگان هنر و ادب فارسی حضور دارم و می‌توانم اشعار شهریار را از نزدیک بشنوم.

چند لحظه‌ای از شلوغی برنامه فاصله می‌گیرم و به سراغ یکی از اساتید برجسته دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز می‌روم. او با آرامش و شیوایی، در چند جمله کوتاه و پرمغز، تصویری زنده از شهریار ارائه می‌دهد.

استاد دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه تبریز و دبیر علمی کنگره بین‌المللی استاد شهریار در گفت‌وگو با ایسنا خاطرنشان می‌کند: می‌توان در سیمای استاد شهریار، تصویر بزرگانی همچون مولانا، سعدی، عطار و فردوسی را مشاهده کرد و خود او نیز خود را از تبار و در تراز این شاعران می‌دانست.

باقر صدری نیا ادامه می‌دهد: شهرت شهریار محدود به سال‌های اخیر نیست. از جوانی، آوازه و اعتبار خاصی داشت و دارد.

وی با بیان اینکه شهریار در بسیاری جهات نماد ادبیات ایرانی است، اظهار می‌کند: او بیش از هر شاعر معاصر دیگری، به شاعران گذشته شباهت دارد شهریار در واقع، پلی است میان سنت و معاصر، شاعری که با زبان مردم شعر می‌سرود و جایگاه خود را در تاریخ ادبیات فارسی ماندگار کرد.

این دو روز، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از پیوند میان نسل‌ها، عشق به شعر و ارادت به استاد شهریار بود، روزهایی که یاد و خاطره استاد، در قلب تبریز و دل علاقه‌مندان شعر، برای همیشه زنده ماند.