سرخ پوستان آمريكا اين گياه را به‌خاطر تخم آن كه به مصرف غذا مي‌رسد مي‌كاشتند و پرورش مي‌دادند. آفتابگردان گياهي است يكساله و تا حدود سه متر رشد مي‌كند. گل آن درشت و زيبا و به قطر ۳۵ سانتي‌متر مي‌باشد. در وسط گل قرمز رنگ آن دايره‌اي قهوه‌اي رنگ وجود دارد كه تخم‌هاي آفتابگردان دورتادور آن را گرفته‌اند. اين گياه در اكثر نقاط دنيا وجود دارد. از تخم آفتابگردان روغن گرفته مي‌شود كه اشباع نشده است و براي پخت و پز مناسب است.
تركيبات شيميائي
تخمه آفتاب بسيار مقوي است دراي ۲۴% مواد پروتئيني، ۴۷% روغن، ۲۰% مواد هيداروكربن، ۸% فسفر، ۹% پتاسيم و به غير از اين مواد داراي ويتامين‌هاي A و B نيز مي‌باشد. روغن تخم آفتابگردان دراي ۷۰% اسيد لينوئيك و مقداري فسفو ليپيد و ويتامين E مي‌باشد به همين دليل چربي خون را پائين آورده و كلسترول را تنظيم مي‌كند.
خواص داروئي
اسانس گل آفتابگردان براي التيام زخم‌ها و پائين آوردن فشار خون به‌كار مي‌رود. اسانس برگ‌هاي آفتابگردان خاصيت ميكروب‌كشي دارد. در طب قديم ايران و در طب چيني از تمام قسمت‌هاي گياه آفتابگردان استفاده مي‌شود. در موارد زير مي‌توان از اين گياه استفاده كرد و از خواص درماني آن برخوردار شد:
ـ زنگ زدن گوش: مغز ساقه آفتابگردان را در آب جوش ريخته و مانند چائي دم كنيد و روزي سه فنجان از اين چائي بنوشيد.
ـ تقويت معده و پائين آوردن فشار خون: ۳۰ گرم برگ‌هاي خشك آفتابگردان را دم كنيد و سه فنجان در روز بنوشيد.
ـ سرگيجه و ورم صورت، آب آوردن بدن و تسريع زايمان: ۲۰ گرم از گل‌هاي خشك آفتابگردان را در آب جوش دم كنيد و روزي سه فنجان از اين دم‌كرده را بنوشيد.
ـ درد معده، بيماري‌هاي دستگاه ادراري، يبوست: ۳۰ گرم ريشه خشك شده آفتاب گردان را در آب جوش ريخته و مدت ۵ دقيقه بگذاريد بجوشد يك فنجان از آن را سه بار در روز بنوشيد.
ـ آرتروز و ورم پستان: هنگامي‌كه آفتابگردان گل مي‌دهد طبق گل (قسمت پائين گل كه مانند بشقابي است) را جدا كرده و در آب انداخته آنقدر بجوشانيد كه شيره چسبناكي باقي بماند و سپس اين شيره را روي مفصل‌هاي دردناك بماليد و ماساژ دهيد درد آرتروز برطرف مي‌شود. براي درمان ورم پستان در زنان شير‌ده طبق گل را هنگامي‌گه گل دانه داده است جدا كنيد و در زير آفتاب خشك كرده و سپس تكه تكه كرده و بو (سرخ كنيد) دهيد. كه كاملاً قهوه‌اي شود و بعد آن را خرد كرده به‌صورت درآوريد و اين پودر را در آب جوش كه كمي شكر به آن اضافه كرده‌ايد ريخته و اين شربت را به مريض بدهيد تا شفا يابد.
ـ اسهال خوني: براي درمان اسهال خوني تخم آفتابگردان را (به مقدار ۳۰ گرم) در آب ريخته و حدود يك‌ساعت با حرارت ملايم بپزيد سپس آن را با نبات يا قند شيرين كرده و به مريض بدهيد.
ـ سردردي كه همراه با سرماخوردگي است: ۳۰ گرم تخم آفتابگردان را در دو ليوان ريخته و بگذاريد بجوشد تا نصف ليوان آن باقي بماند و اين جوشانده را دوبار در روز بنوشيد.
ـ بيماري فتق: ۳۰ گرم ريشه تازه آفتابگردان را با آب و شكر قهوه‌اي بجوشانيد و اين جوشانده را سه بار در روز بنوشيد.
ـ سنگ كليه: حدود يك متر از مغز ساقه آفتابگردان را در دو ليوان آب ريخته و بگذاريد آهسته و با ملايمت بجوشد تا مقدار آن به نصف ليوان تقليل يابد آنگاه به مدت يك هفته و روزي يكبار آن را بنوشيد تا از شر سنگ كليه راحت شويد.
ـ زخم، بريدگي و جراحت: مغز ساقه آفتابگردان را بايد له كدر و مانند پماد روي زخم جراحت گذاشته كه خونريزي را بند مي‌آورد و بهبودي را تسريع مي‌كند. سعي كنيد گياه آفتابگردان را در حياط خود بكاريد و از خواص درماني آن استفاده كنيد.
مضرات
مضرات خاصي براي آن بيان نشده است.