تبليغات بازرگاني صداوسيما به روان کودکان رحم کند ...
در واقع مشخص نيست با چه هدفي اين بانک دولتي کودکان را به عنوان اهرمي فشار به جان خانواده هايشان انداخته است که همانند کودکاني که در اين تبليغ نقش بازي مي کنند ، آنها نيز بايد صاحب خانه بشوند ؟ فشار كودكان بر والدين براي خريد محصولات تبليغ شده و امتناع والدين از برآوردن خواسته هاي آنها كه به كشمكش و تعارض بين والدين و فرزندان منجر مي شود . در صورت خودداري والدين از خريد كالاي مورد نظر ، آن ها به چشم فرزندانشان گناهكار محسوب خواهند شد ...
« آخ جون خونه دار شدم » ، اين بخشي از جمله کودکي حدودا 10 ساله در تبليغ يکي از بانک هاي دولتي است که اين روزها در تلويزيون خودنمايي مي کند .
موضوع حضور کودکان در تبليغات رسانه اي و به ويژه تلويزيوني به عنوان تبليغ کننده کالا و يا مخاطب قرار دادن آنها در تبليغات به عنوان مصرف کننده و مشوق مصرف خانواده ، موضعي است که شايد در تلويزيون ما قدمت بسياري نداشته باشد ، اما در دنيا به عنوان يک پديده ، سال ها پيش مطرح و به سبب حساسيت هاي مختص اين دوره سني ، قوانين و آيين نامه هاي شفافي درباره آن تصويب شده است .
کودکان به سبب ضمير پاک و نقش پذير و همچنين پايين بودن قدرت تمييزشان درباره مسائل ، نبايد در معرض تبليغات رنگارنگ قرار بگيرند . اين قوانين و مصوبات بر اين نکته تأکيد دارند که کودکان به سبب ضمير پاک و نقش پذير و همچنين پايين بودن قدرت تمييزشان درباره مسائل ، نبايد در معرض تبليغات رنگارنگ قرار گرفته و همچنين تلاش شده است قوانين ياد شده ، به گونه اي باشد که از حريم رواني کودکان حفاظت شده و اسباب مخدوش کردن خاطر آنها را فراهم نسازد .
بر پايه اين گزارش ، اما متأسفانه جداي از سوءاستفاده شرکت ها و موسسات از احساسات کودکي و تبليغ آن در صدا و سيما ، به تازگي تبليغي پخش مي شود که از اين نيز پاي را فراتر گذارده و آرامش رواني کودکان و نوجوانان را مورد حمله قرار داده است . در تبليغ اخير که براي خانه دار شدن کودکان ! تهيه شده ، در محيطي که همانند شهر کودکان طراحي شده است ، همه چيز پيرامون يک موضوع مي چرخد و آن هم خانه دار شدن کودکان ؛ اما متأسفانه ، مشخص نيست چه کار پژوهشي و يا تحقيق علمي پشت چنين تبليغي وجود داشته که صدا و سيما را اقناع نموده تا اجازه پخش آگهي تبليغاتي اي را بدهد که نتيجه اي جز تخريب ذهني کودکان و اضافه کردن دغدغه دو دهه بعد زندگي آنان به دغدغه هاي کودکانه آنها در اين دوره سني نخواهد داشت .
چه لزومي دارد ، کودکاني را که بايد بي دغدغه در راه درس خواندن و ورزش و تفريح و رشد در عين آرامش قرار گيرند ، از هم اکنون درگير موضوع دغدغه آميزي چون خانه دار شدن کنيم ؟ اگر به واقع ، اين طرح ، طرح مفيد و در راستاي خدمت به کودکان است ، چرا بايد اين گونه تبليغ شود ، در صورتي که بهترين روش براي اين موضوع تمرکز شيوه هاي گوناگون تبليغي روي والدين خواهد بود که در صورت داشتن توان مالي در آن شرکت کنند .
براستي ، صدا و سيما مسئوليتي نيز در قبال تخريب رواني کودکاني که والدينشان توان مشارکت در اين طرح را نداشته ، اما انتظارش براي کودکان ايجاد شده مي پذيرد ؟
البته اين براي بار نخست نيست که چنين استفاده نابجا و مخربي از کودکان در تبليغات تلويزيوني مي شود ، تبليغ کالا هاي مخرب سلامت کودکان همانند تلفن همراه ، انواع خوراکي هاي مضر مانند تنقلات بدون ارزش غذايي ، تبليغات اغراق آميزي که مثلا نيروي فوق تصور مي دهد ؛ اما در عمل اين گونه نيست .

ممنوعيت ها و محدوديت هاي استفاده از کودکان در تبليغات
از ديدگاه تبليغات ، کودکان طعمههايي عالي به شمار مي روند . آنها زياد تلويزيون نگاه ميکنند ، پول توجيبي زيادي خرج ميکنند ، با مادرهايشان به خريد ميروند و براي خريد آخرين توليد خوراکي و يا ديگر اقلامي که دوست دارند ، آنها را تحت فشار مي گذارند . در اروپا به تدريج قوانين منع تبليغات براي کودکان فراگير ميشود .
در يونان ، هر گونه تبليغات تلويزيوني براي اسباببازي از ساعت 7 صبح تا 10 شب ممنوع است ، و اکنون مقامات اين کشور در نظر دارند که هر گونه تبليغات براي جذب کودکان را منع کند . ايتاليا ، لهستان ، بلژيک و ايرلند نيز در همين راستا در پي راهکار هستند . سوئد که انجام هر گونه تبليغات براي کودکان زير دوازده سال را از سال 1991 ممنوع کرده ، مي خواهد از فرصت خود در مقام رياست اتحاديه اروپا براي سفت و سخت کردن قوانين اين اتحاديه درباره تبليغات تلويزيوني بهره ببرد .
مخالفان ادعا ميکنند که کودکان هنوز تجربه لازم براي تميز تبليغات از برنامهسازي واقعي را ندارند .
کودکان توان درک موضوع تبليغات را ندارند و تبليغاتچيها نيز از کودکي و ناپختگي آنها سوءاستفاده ميکنند .
حتي اگر کودکان اين قدرت تشخيص را داشته باشند ، تبليغات باعث ميشود که آنها والدين خود را براي خريد کالاي مورد نظر به ستوه بياورند .
برخي از منتقدان نيز نگران تأثير اجتماعي تبليغات براي کودکان هستند . در همين باره يک مقام ارشد بريتانيايي ، به تازگي تبليغاتچيها را به تأکيد بر فاصلههاي طبقاتي محکوم کرد .
اين فاصلهها با تبليغ اسباببازيها و دستگاههايي که خانوادههاي فقير از عهده خريدشان بر نميآيند ، بسيار محسوستر ميشود .

آثار رواني تبليغات بر کودکان
فشار كودكان بر والدين براي خريد محصولات تبليغ شده و خودداري والدين از برآوردن خواسته هاي آنها ( كه بيشتر آرزوست تا تقاضا ) كه به كشمكش و تعارض بين والدين و فرزندان منجر مي شود . در صورت خودداري والدين از خريد كالاي مورد نظر ، آن ها به چشم فرزندانشان گناهكار به شمار خواهند رفت و در صورت تن دادن والدين به خواسته كودكان ، مسلما بهايي كه آنها براي يك اسباب بازي يا بسته خوراكي مي پردازند ، بيشتر از قيمت آن خواهد بود .
از آنجا كه در بسياري از آگهي هاي تبليغاتي ، صحنه هايي از زندگي كودكان مرفه و ثروتمند به نمايش گذاشته مي شود ، بدون شك اين موضوع ، تمايلات و عقده هاي رواني نامطلوبي را در ديگر كودكاني كه استطاعت آن نوع زندگي را ندارند ، خواهد گذاشت حتي ممكن است آنها را به سمت جرم و جنايت و رفتارهاي غيراخلاقي براي تصاحب آنچه ديده اند ، بکشاند .
گسترش بي محاباي تبليغات هدفداري که کودکان را ابزار يا هدف تبليغ خود قرار داده است ، از هم اکنون اين قشر از جامعه را در معرض آسيب هاي جدي ناشي از احساس فقر و محروميت و يا ناکامي در دستيابي به آرزوها و خواسته هايشان قرار داده است .

منبع : تابناک