دعوا و كتك‌كاري كودكان و نوجوانان چيز عجيب و غريبي نيست. بسياري از ما در دوران كودكي براي يك بار هم كه شده چنين تجربه‌هايي داشته‌ايم. هرچند برخي از بزرگ‌ترها ممكن است در جريان دعواي دو كودك به قول معروف آتش‌بيار معركه شوند اما اغلب پدر و مادرها به سادگي از اين موضوع مي‌گذرند و سعي مي‌كنند به هر حال اختلافات كودكانه را رفع و رجوع كنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان،نزاع‌هاي ميان كودكان و نوجوانان اما در مواردي بيخ پيدا مي‌كند. اگر در جريان اين دعواها يك نفر آسيب جدي ببيند يا جان خود را از دست بدهد ديگر ابدا نمي‌توان از كنار موضوع به سادگي گذشت.
آمارها هميشه نشان مي‌دهد كه بيشترين موارد درگيري‌ها بين افراد جوان است. هر ساعت 72 درگيري منجر به جرح در كشور و 12 نزاع در تهران رخ مي‌دهد. اين آمار پزشكي‌قانوني كشور است؛ آمار كساني كه در درگيري‌هاي منجر به جرح به مراجع قانوني شكايت كرده‌اند و براي محكوم كردن طرف درگيري به پزشكي‌قانوني رفته‌اند. افرادي كه 22 درصد آنها نوجوان و زير 18سال و 64 درصد آنها جوان بوده‌اند. جوانان و نوجوانان به دليل ويژگي‌هايي مانند ناپختگي، بي‌تجربگي، انرژي زياد و تحريك‌پذيري، مستعد درگيري و زد و خورد و پيامدهاي آن هستند.
لزوم فعاليت واحدهاي مشاوره در مدارس
اغلب پدر و مادرهايي كه بيشتر از يك فرزند دارند تجربه دعوا بين آنها را داشته‌اند؛ كودكاني كه فارغ از جنسيت سر هر مساله بي‌اهميتي با هم گلاويز مي‌شوند. در اغلب اين مواقع والدين در حالتي از سردرگمي قرار مي‌گيرند و نمي‌دانند بايد چگونه بدون اينكه متهم به جانبداري شوند غائله را به اصطلاح بخوابانند. يك روانشناس كودك در اين باره به «آرمان» مي‌گويد: همان كودكاني كه در خانواده خود سر هر چيزي كه خلاف ميلشان است با خواهر و برادران خود نزاع مي‌كنند وقتي وارد مدرسه مي‌شوند با همكلاسي‌هاي خود دعوا راه مي‌اندازند.
مهدي حاجي‌اسماعيل مي‌افزايد: همانطور كه نقش والدين در جلوگيري و كنترل دعواهاي كودكان در محيط منزل مهم است در مدرسه هم اين معلمان و مديران هستند كه بايد با آموزش و نظارت مانع درگيري كودكان و نوجوانان شوند. اگر دعواها هميشگي است، بايد ريشه مساله را جست‌وجو كرد. احترام گذاشتن به هر كودك در خانواده تا حد زيادي مي‌تواند جلوی دعواهاي خواهر و برادرها را بگيرد. حاجي اسماعيل درباره نقش ميانجي والدين در دعواهاي بين فرزندان مي‌گويد: بهتر است هنگام دعواي بچه‌ها از به عهده‌گرفتن نقش «قاضي» دوري كنيم. نكته مهم در اين زمان، شنيدن صحبت‌هاي بچه‌هاست. به هركدام اجازه دهيد كه حرف‌هایش را بزند و طرف ديگر نيز به او گوش دهد. بعد از اين مرحله بايد قوانيني مانند كتك زدن و فحش دادن ممنوع را به كودك آموخت. او ادامه مي‌دهد: در مدارس و سيستم آموزشي ما براي هوش هيجاني افراد چه مربي و چه دانش‌آموز اقدامي صورت نمي‌گيرد درحالي كه فقط با بالابردن سطح هوش هيجاني - اجتماعي مي‌توان به مهارت‌هايي مانند كنترل خشم، كنترل استرس و حل مساله دست يافت.
حاجي اسماعيل مي‌افزايد: نكته مهم‌تر اينكه به طور كلي فضاهاي آموزشي تقریباً شادابي لازم را ندارند. وقتي نوجوانان در تفريح ناكام مي‌مانند و نمي‌توانند هيجانات خود را به درستي تخليه كنند در فضاي آموزشي كه بعضا از سويي شادابي و نشاط ندارد و از سوي ديگر كلاس‌ها و دوره‌هايي براي آموزش فنون زندگي ندارد خشم لجام‌گسيخته بروز مي‌يابد. اين روانشناس عنوان مي‌كند: مديران و معلمان نقش زيادي در بروز و كنترل خشم دانش‌آموزان دارند به شرطي كه كيفيت فضاي آموزشي به اندازه كافي بالا باشد و اين رفتارها را به دانش‌آموزان بياموزد. واحدهاي خدمات مشاوره‌اي اگر در مدارس فعال باشد از اين اتفاقات جلوگيري مي‌شود زيرا هم مهارت‌هاي كنترل خشم را از اين طريق به دانش‌آموزان آموزش مي‌دهند و هم در مواقع دعوا با دخالت درست مانع حوادث بعدي مي‌شوند.
عزل 2 مدير مدرسه در پي مرگ دانش‌آموز
خبرهاي متعددي از درگيري دانش‌آموزان در مدرسه و زد و خورد آنها وجود داشته كه در آن يكي از دو نفر يا هر دو مجروح يا حتي فوت شده‌اند. سال 92 در حياط يكي از مدارس ابتدايي منطقه 16 تهران، دعوا و كشمكش ميان دو دانش‌آموز پسر بالا مي‌گيرد و در پي آن، يكي از آنها چاقوي همراه خود را درآورده و به پهلوي ديگري فرو مي‌برد كه همين امر موجب به «كما»رفتن دانش‌آموز مضروب مي‌شود. سال گذشته در يكي از مدارس تهران 14دانش‌آموز با هم گروهي دعوا مي‌كنند و همه آنها مجروح و راهي بيمارستان مي‌شوند.
هفته گذشته هم در محوطه يكي از دبيرستان‌هاي خلخال دانش‌آموزان دو دبيرستان مختلف كه با هم يك جا بودند درگير شده و در پي اين زد و خورد كه در محوطه حياط مدرسه رخ داده است يكي از آنها به‌شدت مجروح شده و بعد از انتقال به بيمارستان فوت مي‌كند. به دنبال اين اتفاق روز گذشته مديران دو دبيرستان شهر خلخال از سمت خود عزل شدند. به گزارش روز شنبه ايرنا، اين حادثه ششم ارديبهشت در محوطه دبيرستان‌هاي علي ابن‌ابيطالب (ع) و حضرت امام خميني (ره) و در زنگ تفريح به وقوع پيوست. در جريان اين درگيري «احسان داداش اوغلي» از ناحيه گردن و مغز دچار آسيب شد. احسان 20 روز در كما به‌سر برده و در نهايت بر اثر مرگ مغزي دارفاني را وداع گفت. او ۱۳ ساله و دانش‌آموز تيزهوش رشته دوم تجربي بود. به گزارش عصر ايران، يك مقام مسئول در آموزش و پرورش خلخال گفت: به دنبال اطلاع مسئولان از خبر تلخ مرگ مغزي و فوت دانش‌آموز نخبه هر دو مدير دبيرستان‌هاي ياد شده از پست مديريت عزل و كنار گذاشته شده‌اند.
قصور شغلي و تخلف اداري نه جرم قانوني
در پي عزل اين دو مدير اين سوال مطرح مي‌شود كه قانون تا چه حد در دعواهايي كه در مدرسه ميان دانش‌آموزان رخ مي‌دهد معلمان و مديران را مقصر مي‌داند يا به‌عبارت ديگر مسئوليت درگيري‌هايي كه در محيط مدرسه رخ مي‌دهد به عهده كيست؟ يك حقوقدان در پاسخ به اين سوال مي‌گويد: هر فردي بر اساس قانون مسئوليت مدني فقط مسئول كارهاي خودش است و هيچ فرد بالغي مسئول اشتباهات ديگران نبوده و به جاي آنها مجازات نمي‌شود.
مصطفي ترك‌همداني مي‌افزايد: اگر فردي غيربالغ باشد يعني از نظر سني زير 18 سال باشد فرد بالغه‌اي كه قيم اوست داراي مسئوليت مدني است و درباره هر فردي پدر و مادرش قيم يا كفيل او هستند. اين حقوقدان ادامه مي‌دهد: بنابراين از نظر قوانين داخلي معلم يا مربي نمي‌تواند قيم يا كفيل دانش‌آموز باشد درحالي كه از نظر قوانين اداري اين مديران تخلف كرده‌اند. همداني عنوان مي‌كند: اين دو مدير در واقع در مسئوليت اداري و شغلي‌شان كه مراقبت و نظارت بر دانش‌آموزان بوده است قصور و كوتاهي كرده‌اند و اين يك تخلف اداري محسوب مي‌شود و بنابراين بر اساس ضوابط داخلي اداره آموزش و پرورش با اين افراد برخورد شده و آنها را از سمتشان عزل كرده‌اند. ترك‌همداني عنوان مي‌كند: در آيين‌نامه‌هاي داخلي هر شغلي براي قصور كاري مجازات‌هايي در نظر گرفته شده است.