تحقيقات سازمان بهداشت جهاني نشان داده است كه در هر 8 ثانيه يك نفر در دنيا بر اثر استعمال دخانيات جان خود را از دست مي‌دهد و براساس همين نتايج چنانچه افراد در سنين نوجواني شروع به كشيدن سيگار كنند ـ كه بيش از 70 درصد موارد سيگاري شدن در اين مرحله اتفاق مي‌افتد ـ و به مدت 20 سال يا بيشتر به اين عمل ادامه دهند، بين 20 تا 25 سال زودتر از افرادي كه به هيچ وجه در زندگي سيگار نكشيده‌اند، خواهند مرد.
آمارها همچنين مي‌گويند دست‌كم 14 نوع سرطان در بدن بر اثر استعمال دخانيات ايجاد مي‌شود كه هر فرد با مصرف يك بسته سيگار روزانه 200 پك و ماهانه 70 هزار پك به سيگار مي‌زند. با هر پك سيگار هم 80 ماده سرطان‌زا وارد بدن مي‌شود.
با اين وجود فارغ از اين آمارها و ارتباط تنگاتنگ كشيدن سيگار و ابتلا به سرطان ، پزشكان معتقدند رابطه معناداري بين استعمال سيگار و تغذيه وجود دارد.
دكتر منصور رضايي در گفتگو با «جام‌جم» مي‌گويد: بين استعمال دخانيات و تغذيه ارتباط متقابل وجود دارد. افراد سيگاري عمدتا بر اثر استعمال دخانيات كم‌اشتها مي‌شوند. به همين دليل است كه اغلب آنها ضعيف و لاغر هستند و از سوي ديگر تمايلي هم به مصرف ميوه و سبزيجات ندارند. در حالي كه اين گروه از افراد جامعه به علت افزايش استرس اكسيداتيو در بدن و فلزات سنگين موجود در سيگار نياز به ميوه و سبزيجات بيشتري نسبت به افراد عادي دارند.
نقش تغذيه در كاهش تمايل به مصرف سيگار
تحقيقات نشان مي‌دهد برخي از تركيبات بويژه سبزيجات به دليل قليايي كردن محيط خون سبب كاهش دفع نيكوتين بدن مي‌شود. بنابراين ميل به استعمال سيگار را كاهش مي‌دهند و عكس اين قضيه نيز صادق است.
به گفته رضايي، مصرف چاي و گوشت بويژه گوشت قرمز به علت ادرارآور بودن و اسيدي كردن محيط خون باعث افزايش دفع نيكوتين مي‌شوند و تمايل به مصرف سيگار در اين افراد افزايش مي‌يابد.احتمالا در بين خانواده، دوستان و آشنايان افراد سيگاري زندگي مي‌كنند كه با مشكلات متعددي مواجه هستند و عادات خاصي نسبت به ديگران از خود بروز مي‌دهند. افراد سيگاري عمدتا نامنظم غذا مي‌خورند و ميان‌وعده هم ندارند. تنوع غذايي آنها كم است و گاهي مواقع بعضي از گروه‌هاي غذايي را اصلا مصرف نمي‌كنند و حتي اكثر آنها تمايل به غذاي چرب دارند.
اين متخصص تغذيه معتقد است مصرف چاي و قهوه در سيگاري‌ها زياد است و مصرف ميوه و سبزي در اين افراد كمتر از افراد غيرسيگاري است. بعضي از آنها سيگار را با معده خالي حتي قبل از صبحانه استعمال مي‌كنند.
ويتامين C، E و سلنيوم
دكتر رضايي درباره نيازهاي تغذيه‌اي در افراد سيگاري مي‌افزايد: در افراد سيگاري استعمال دخانيات ميزان استرس اكسيداتيو، راديكال‌هاي آزاد و فلزات سنگين مثل سرب، آرسنيك و كادميوم در بدن را بالا مي‌برد كه براي كاهش ميزان اين مواد در بدن نياز به مواد آنتي‌اكسيدان نظير ويتامين C و E و سلنيوم است و اين تركيبات به وفور در ميوه و سبزيجات يافت شده و بايد در وعده‌هاي غذايي افراد سيگاري بيشتر باشد. همچنين لبنيات (شير، ماست، كشك، دوغ و...) به طور رقابتي مانع جذب فلزات سنگين موجود در سيگار مي‌شود كه باز هم توصيه مي‌شود مصرف مواد لبني در افراد سيگاري نسبت به افراد عادي بيشتر باشد.
داشتن الگوي غذايي صحيح شامل ميوه و سبزيجات، حبوبات، گوشت سفيد (ماهي و مرغ)، لبنيات كم‌چرب، مغز گردو، بادام، پسته و فندق تازه و بي‌نمك و همچنين استفاده از ميان وعده‌هاي مناسب در كنار وعده غذايي صبحانه، ناهار و شام از عوارض كشيدن سيگار مي‌كاهد.
به گفته دكتر رضايي داشتن تنوع غذايي، استفاده كافي از مايعات (به صورت منظم هر ساعت يك استكان)، كاهش مصرف افراطي چاي و قهوه جهت كاهش اضطراب پس از ترك سيگار و جايگزين كردن آن با لبنيات كم چرب همواره با مواد نشاسته‌اي نظير نان و ماست و يا نان و پنير، شير و عسل يا شير و خرما و افزايش فعاليت فيزيكي روزانه همراه با نفس عميق در كاهش عوارض سيگار بسيار موثر است.
تغذيه در شرايط ترك سيگار
در اين ميان، افرادي هم هستند كه توانسته‌اند سيگار را ترك كنند و حتما بايد توصيه‌هاي تغذيه‌اي براي جلوگيري از چاقي پس از ترك سيگار را رعايت كنند.
اين متخصص تغذيه اعتقاد دارد با توجه به اين كه پس از ترك سيگار، اشتهاي فرد افزايش و سوخت و ساز بدن كاهش مي‌يابد، طبيعتا كالري دريافتي بدن زياد مي‌شود، بنابراين افراد اضافه وزن پيدا مي‌كنند و دچار چاقي مي‌شوند كه اين مساله بويژه در خانم‌ها خوشايند نيست.
وي پيشنهاد مي‌كند در شرايط ترك و پس از آن مصرف گروه‌هاي ميوه‌جات و سبزيجات و لبنيات كم‌چرب و حبوبات افزايش يابد و خانواده‌ها اين تركيبات را در وعده‌هاي غذايي خود بگنجانند. چرا كه استفاده از اين مواد غذايي تمايل به مصرف سيگار را كاهش مي‌دهند و از طرفي كم‌كالري بوده و در نهايت باعث جلوگيري از اضافه وزن و چاقي ناشي از ترك سيگار مي‌شوند. در كنار آن افزايش فعاليت‌هاي روزانه مثل پياده‌روي تند همراه با تنفس عميق بسيار موثر است.