گوش‌ها اندام شنوايي بدن هستند كه وظيفه دريافت صداهاي محيط و حفظ تعادل را بر عهده دارند و اختلال و بيماري در هر يك از قسمت‌هاي بيروني، مياني و داخلي گوش مي‌تواند سبب افت شنوايي خفيف تا ناشنوايي كامل شود، بنابراين براي اين كه گوش دقيق و سالم داشته باشيد، رعايت اصول مراقبت از آن بسيار مهم است.
دكتر فيروز ناظم ، متخصص گوش، حلق و بيني در گفتگو با «جام‌جم» در اين باره مي‌گويد: گاهي هنگام استحمام، شامپو يا رنگ مو به طور ناخواسته وارد كانال گوش افراد مي‌شود كه باعث به وجود آمدن خارش و به دنبال آن عفونت گوش خارجي مي‌شود، بنابراين بايد مراقب بود تا اين مشكل ايجاد نشود.به گفته اين پزشك متخصص، فصل تابستان يكي از شايع‌ترين فصولي است كه افراد دچار عفونت گوش خارجي مي‌شوند كه دليل عمده آن را مي‌توان شنا كردن در آب‌هاي آلوده جست.
دكتر ناظم با بيان اين كه در فصول ديگر سال، سرماخوردگي مي‌تواند عامل مهمي در بروز عفونت گوش مياني شود، عنوان مي‌كند: افراد به محض ابتلا به سرماخوردگي و شروع علائم درد بايد به پزشك مراجعه و تحت درمان قرار گيرند. چرا كه ممكن است بر اثر اين بيماري به ظاهر ساده، دچار پارگي پرده گوش شوند.
آلودگي صوتي
اين روزها قرار گرفتن دائمي در معرض اصوات بلند، بيماري وزوز و سوت كشيدن گوش را به همراه دارد و صدمات آن به گونه‌اي است كه گاهي اوقات غيرقابل جبران به نظر مي‌آيد. اين پزشك متخصص با اشاره به اين كه ضربات صوتي وارده مي‌تواند سلول‌هاي شنوايي را از بين ببرد، مي‌افزايد: با از بين رفتن شنوايي، ترميم آن غيرممكن است.
وي مي‌گويد: در زندگي پيشرفته امروز، استفاده از واكمن‌ها، تلفن همراه با هندزفري و... در صورت داشتن صوتي بالا، مي‌تواند به مرور زمان، شخص را دچار كاهش شنوايي كند كه پس از گذشت مدتي بيمار متوجه اين كاهش شنوايي مي‌شود اما آن هنگام براي درمان جراحي و طبي بسيار دير است. بنابراين توصيه مي‌شود از اين وسايل با شدت صوت پايين استفاده شود.
گوش پاك كن، آري يا خير
طبق نظر پزشكان متخصص، معمولا استفاده از گوش‌پاك كن در تميز كردن گوش توصيه نمي‌شود چرا كه معمولا جرمي كه در گوش توليد مي‌شود، داراي فوايد مختلفي است.
دكتر ناظم در اين باره مي‌افزايد: بخشي از جرم تشكيل شده در گوش خاصيت اسيدي دارد كه در نتيجه عفونت كانال گوش را پايين مي‌آورد و از سويي ديگر، اين جرم باعث چرب شدن كانال گوش شده و اجازه وارد شدن حشرات به گوش را نمي‌دهد، به همين دليل نبايد جرم گوش را تميز كرد و عملا استفاده از گوش پاك‌كن بي‌معنا خواهد بود و چه بسا استفاده از گوش پاك‌كن باعث فشرده شدن جرم‌ها شده و فرد را مجبور به شستشوي گوش كند.
بنابر اين بهتر است پس از استحمام، مدخل گوش را با دستمال كاغذي پاك كرد، ولي نبايد فراموش شود كه در پايان هر استحمام، كانال گوش آب‌كشي شود (مقداري آب به كانال گوش برود تا شامپو، رنگ مو و... از آن خارج شود). به گفته اين پزشك، افراد سالم نبايد نگران آبي باشند كه داخل گوش نفوذ كرده است چرا كه معمولا اين آب خود به خود از گوش خارج مي‌شود، مگر اين‌كه جرمي در گوش باشد و آن جرم آب را به خود جذب كرده باشد يا پشت آن جرم آب جمع شده باشد كه گوش پاك‌كن توانايي جذب آن را ندارد.
گوش درد كودكان
دكتر ناظم با اشاره به اين‌كه كودكان به عفونت گوش بيشتري مبتلا مي‌شوند، علت اين مشكل را كوتاه و گشاد بودن شيپور استاش ذكر كرده و خاطرنشان مي‌كند: بهتر است كودكان به محض ابتلا به سرماخوردگي به پزشك مراجعه كنند. وي درخصوص چگونگي شيردهي به نوزادان مي‌افزايد: در شير دادن به شيرخواران بايد آنها را به صورت نيمه‌نشسته نگه داشت، چون در حالت خوابيده شير از طريق حلق و شيپور استاش وارد گوش مياني شده و عفونت اين ناحيه را منجر‌مي‌شود.