بيماري ام‌اس يك بيماري خودايمني است كه در آن تخريب غلاف چربي اعصاب باعث اختلال كاركرد آنها و بروز علائم گوناگون مي‌شود.
بيماران مبتلا به اسكلروز متعدد يا ام‌اس (MS) ممكن است دچار انواع گوناگوني از ناتواني‌ها شوند. در حالي‌كه بيماري پايانه‌هاي عصبي در مغز، نخاع و حتي چشم‌ها را هدف قرار مي‌دهد، علائم متفاوتي بروز مي‌كند.
پزشكان اطمينان ندارند كه علت دقيق ام‌اس چيست يا چه عواملي يك فرد را بيشتر از ديگري در معرض اين بيماري قرار مي‌دهد.اماعلائم ام‌اس فراوان و متفاوت است و به اين بستگي دارد كه كدام قسمت دستگاه عصبي مورد حمله بيماري قرار گيرد.
يك بيمار ام‌اس ممكن است در راه‌رفتن كمي دچار اشكال شود، در حالي‌كه ديگري ممكن است كاملا به صندلي چرخدار وابسته شود. يك بيمار ممكن است دچار ضعف شديد بدني شود، در حالي‌كه ديگري ممكن است دچار محوشدن بينايي يا دوبيني شود و بيمار ديگر ممكن است اشكال در سخن‌گفتن، سفتي عضلات، لرزش و اختلال در كنترل مثانه پيدا كند.
بسياري از اين علائم نيز آن دسته از شكايات فرد هستند كه ديگران نمي‌توانند آنها را ببينند؛ از درد و ضعف شديد گرفته تا اشكالات حافظه. اسكلروز متعدد را يك بيماري خودايمني مي‌شمارند، زيرا دستگاه ايمني بدن به دستگاه عصبي مركزي (مغز و نخاع) خود فرد حمله مي‌كند.
رشته‌هاي عصبي در دستگاه عصبي مركزي با بافت چربي به نام ميلين احاطه و حفاظت مي‌شوندكه به هدايت تكانه‌هاي الكتريكي پيام‌رسان كمك مي‌كنند. در مبتلايان به ام‌اس ميلين در نواحي متعددي تخريب مي‌شود و بافت جوشگاهي كه به جاي مي‌‌ماند را اسكلروز مي‌نامند. گاهي خود رشته عصبي نيز آسيب مي‌بيند.
هنگامي كه ميلين يا رشته عصبي آسيب مي‌بيند يا تخريب مي‌شود، توانايي اعصاب براي هدايت تكانه‌هاي الكتريكي از اندام به سوي مغز و بالعكس مختل مي‌شود و به اين ترتيب است كه علائم ام‌اس بروز مي‌كند. اغلب افراد مبتلا به ام‌اس در بين سنين 20 تا 50 تشخيص داده مي‌شوند، و اين بيماري زنان را دوبرابر بيش از مردان گرفتار مي‌كند. تعداد مبتلايان به ام‌اس در سراسر جهان حدود 5/2 ميليون نفر تخمين زده مي‌شود.
علت دقيق ام‌اس نامعلوم است، اما دانشمندان تصور مي‌كنند تركيبي از عوامل محيطي و ژنتيك در آن دخيل باشد. استعدادي ژنتيك براي اين بيماري در فرد وجود دارد و بعد عاملي محيطي به آن اضافه مي‌شود؛ مثلا فرد در معرض ماده خاصي قرار مي‌گيرد كه دستگاه ايمني را تحريك مي‌كند، اما دستگاه ايمني به اشتباه به جاي مهاجم خارجي به‌خود اجزاي بدن حمله مي‌كند.
سال‌گذشته كشف ژن دومي كه با ام‌اس ارتباط دارد - كه پيشرفتي عمده شمرده شد- اين اميد را براي پژوهشگران ايجاد كرد كه به درمان‌هايي مفيد و نهايتا راه‌علاجي براي اين بيماري دست يابند.
دانشمندان سال گذشته، در كشفي كه مهم‌ترين پيشرفت ژنتيك در پژوهش‌ها در مورد ام‌اس در3 دهه گذشته خوانده شد، اعلام كردند كه ژني را يافته‌اند كه خطر ابتلا به اين بيماري را تا 30 درصد افزايش مي‌دهد. كارشناسان مي‌گويند اين ژن‌ها، نقاط نشانه‌گيري خوبي هستند كه پژوهشگران با هدف قرار دادن آنها مي‌توانند به درمان‌ها يا علاج‌هايي براي ام‌اس دست يابند.